Schuteboeren en
Kloetschuten
I
I
i
I
4 BUITEN
HET ZEEUWSE LANDSCHAP
Op de valreep, net voor de eerste serieu
ze nachtvorst, maakten we een tocht
naar landgoed De Mattemburgh bij Ber
gen op Zoom. De aanleiding daarvoor
lag in een excursie van een paar weken
eerder langs een prachtige beukenlaan
ergens anders in West-Brabant. Onder
de beuken had ik een foto gemaakt van
een rode koolzwam en om die goed tot
zijn recht te laten komen had ik wat afge
vallen beukenblad opzij geveegd. De ro
de koolzwam met zijn prachtige kleur
was prima gelukt, maar thuis op het
scherm ontdekte ik nog iets. Onder de
paddenstoel stonden minuscule padden
stoeltjes die op het afgevallen beuken
blad groeiden. Dat kon in feite maar één
soort zijn en wel de kleine beukenblad-
mycena. Tjonge, dat ik die toch niet eer
der opgemerkt had...
doorChiel Jacobusse
Ik ben dol op'de kleine padden
stoeltjes die tot de familie van
de mycena's behoren. Meer
nog dan allerlei kleurige en
spectaculaire bospaddenstoe-
len wekken juist die kleine,
vaak onopvallende paddenstoel
tjes mijn interesse. Ik wist dat de klei
ne beukenbladmycena niet al te zeld
zaam is, maar niettemin had ik die in
Zeeland nooit kunnen ontdekken.
Daarom besloot ik - vlak voor het de
finitieve einde van het paddestoelen
seizoen 2013 - nog een paddenstoelen-
tocht te ondernemen, met als spe
ciaal doel de kleine beukenbladmyce
na. Kort geleden waren de schitte
rende herfstkleuren van de beuken
bij Bergen op Zoom mij opgevallen,
dus besloot ik om daar mijn geluk te
beproeven. Over de Oude Rijksweg
naar West-Brabant rijden was een
toch van pure nostalgie, net als het
gedreun van de betonelementen
waaruit het laatste stuk van de weg
was opgebouwd.
Hoewel het seizoen in december al
heel ver gevorderd is, waren er van
meet af aan paddenstoelen op de rou
te. Dat begon al bij de parkeerplaats
waar op een halfvergane stobbe een
enorme toef van de bundelfranje-
hoed groeide. Dat is een soort die nor
maal gesproken vooral op begraven
hout voorkomt, maar hier wortelde
de soort dus in een bovengronds sub
straat. Leuk om te registreren. Min
stens even leuk waren de paarse
schijnridders die op diverse plekken
langs het wandelpad groeiden. Flink
uit de kluiten gewassen, opvallend
paarse paddenstoelen, die soms voor
meer dan de helft schuil gingen on
der het afgevallen beukenblad. Ook
hier weer moest wat blad worden op
geruimd om de schijnridders goed
op de foto te krijgen. En dat herinner
de ineens weer aan de missie van de
ze tocht, namelijk het opsporen van
de kleine beukenbladmycena.
Het bleek een fluitje van een cent.
Op een willekeurig gekozen plek
even doorzoeken tot je op het perma
nent natte blad stuit en het is bingo.
Dat is toch echt anders dan in het
Zeeuwse, waar ik de kleine beuken
bladmycena maar niet kon ontdek
ken.
Overigens groeit op afgevallen eiken
blad de even minuscule witte eiken-
bladmycena en daar hoef je ook in
Zeeland nooit lang naar te zoeken.
Het hoe en waarom van dit soort ver
schillen is maar moeilijk te achterha
len, maar juist dat maakt de studie
van paddenstoelen zo boeiend. Hoog
op mijn verlanglijstje prijkt ook de
populierentaailing, die op afgevallen
populierenblad zou moeten groeien.
In Zeeland-populierenland is het mij
-ondanks heel veel gespeur tussen af
gevallen bladeren- nooit gelukt om
dit miezepietertje te vinden.
Terug naar Zoomland. Onder de beu
ken stond een prachtige groep van de
rimpelende melkzwam. Melkzwam-
men als zodanig zijn niet al te moei
lijk te herkennen door de trechtervor
mig aflopende plaatjes en het brosse
'vlees'. In geval van twijfel kun je sim
pelweg met een dun takje of met je
nagel een kleine beschadiging aan de
onderkant van de plaatjes veroorza
ken. De paddenstoel scheidt dan een
vloeistof af die behalve (melk-)wit
ook oranje, geel of waterig kan zijn.
Op melkzwammen gelijkende soor
ten als de nevelzwam of de krulzoom
onderscheiden zich doordat ze geen
melk afscheiden. Melkzwammen zijn
zogenaamde mycorrhizapaddenstoe-
len. Dat wil zeggen dat ze leven in
een intensief samenlevingsverband
met een struik of boom, waarvan bei
de partijen voordeel hebben. De pad
denstoel levert bepaalde voedingsstof
fen aan de boom en in. ruil daarvoor
ontvangt de paddenstoel andere voe
dingsstoffen via de wortels van de
boom. Een prachtig staaltje van we
derzijdse onmisbaarheid.
Onze tocht eindigt via een druk bere
den fietspad dat naar de parkeer
plaats loopt. Het paddenstoelen sei
zoen van 2013 zit erop. Maar eerlijk
gezegd kijk ik nu alweer uit naar het
volgende!
Een afgraving in de
Grote Dijk tussen
Nisse en 's-Heer
Arendskerke - ter
hoogte van de
hoeve Moerdijk -
herinnert aan de
oude
schuitvaartroute
tussen
Heinkenszand en
Goes.
foto Gerard
Smallegange
Nog één keer paddenstoelen
ITICHTINO
m
Accaria amethystina, rode koolzwam en mycena capillaris, Mycena capillaris, kleine beukenbladmycena
beukenbladmycena
