PZC
kijktip Ellen Vogel in Sterren op het doek
23
Een Gronings echtpaar geeft
een rondleiding in hun 'vlucht-
huisje' in de tuin. Een commu-
nicatiemast op het dak, slaap-
plekken voor het hele gezin en
genoeg potten bonen en in
stant-aardappelpuree in de
voorraadkast om het dertig dagen uit te
houden. Buiten ligt een bootje klaar. Als
de boel overstroomt, moet je tenslotte ook
weg zien te komen.
Het is van de meest veelzeggende scènes
uit de documentaire Groningen beeft van
Kick Stokvis, die maandag door de NCRV
wordt uitgezonden. Negen maanden lang
volgde hij Groningers die steeds vaker de
grond voelen trillen door gasboringen, die
sinds de jaren vijftig in het gebied plaats
vinden. Verzakkende schuren, woonka
mers met scheuren van vloer tot plafond,
bakstenen die uit de muur vallen. Ze voe
len zich niet begrepen en niet gehoord.
Regelmatig halen de bevingen het jour
naal, maar niet eerder werd de dagelijkse
werkelijkheid zo inzichtelijk gemaakt als
in deze documentaire. Stokvis komt zelf
niet uit de regio. „Ik kende het gebied, op
de stad Groningen na, zelfs vrij slecht. De
verhalen over de bevingen hoorde ik op ra
dio en tv. Ik vroeg me af: wat is daar aan
de hand, hoe zou het zijn daar te wonen?"
In eerste instantie wilde hij het complete
verhaal brengen, dus ook dat van de Ne
derlandse Aardolie Maatschappij (NAM)
en de overheid, de twee 'grote boze wol
ven' in het verhaal van de Groningers.
„Halverwege besloot ik dat niet te doen.
De gefrustreerdheid, angst en boosheid
van de bewoners, dat is het onderbelichte
gedeelte in deze kwestie."
Wat hij aantrof was nóg erger dan hij had
verwacht. „Opvallend veel mensen in het
gebied hebben een aardbevingsmeter in
de slaapkamer. Die loeit als de grond
beeft. Sommigen houden de trillingen
zelfs continutrij op hun laptop."
De bevingen worden volgens Stokvis 'vol
strekt onderschat'. „De mensen met dat
vluchthuisje vond ik veelzeggend. Zij zijn
zó bang geworden en hebben zó-.weinig
vertrouwen in de overheid, dat toont aan
hoe diep de teleurstelling zit. Ze voelen
zich genaaid. Al die miljarden worden on
der hun voeten weggepompt en zelf zien
Steeds vaker is
Groningen aan
het beven. Voor
sommige inwo
ners betekent
dat slapen met
een aardbevings
meter, scheuren
in het stucwerk
en verzakkende
muren. Filmma
ker Kick Stokvis
maakte een do
cumentaire over
hun angst, woe
de en frustratie.
ze er maar zo bar weinig van terug."
Op één shot van een bewakingsvideo in
een supermarkt na - waarop te zien is hoe
spullen uit het schap trillen - is er geen
beeld van de bevingen. De documentaire
maker loste dit gebrek op door journaal
items over de bevingen als rode draad
door zijn film heen te weven. „Daarmee
maak je de urgentie duidelijk. Dit jaar zijn
er al ruim honderd kleinere en wat grote
re trillingen geweest. Geen bevingen die
de maatschappij totaal ontwrichten, zoals
in Japan, maar langzaam maar zeker trilt
de boel in Groningen wel sociaal en econo
misch uit elkaar."
De hoofpersonen uit de film zijn niet
allen even blij met het resultaat van zijn
zoektocht, zegt Stokvis. „Het merendeel is
enthousiast, maar er zijn ook bewoners
die vinden dat ik meer op de feiten had
moeten hameren. Ik wilde juist het gevoel
laten zien, inzichtelijk maken hoe erg de
mensen zich in de steek gelaten voelen."
Inmiddels is de frustratie van de Gronin
gers wel op hem overgeslagen. „Dat die
zware aardbeving van 6 op de schaal van
Richter daar iedere dag kan plaatsvinden,
terwijl de overheid op volle kracht door
gaat met de gaswinning, vind ik een kwa
lijke zaak. Er ligt bovendien een rapport
waarin staat dat de gaswinning met 40
procent moet worden teruggeschroefd om
de veiligheid te garanderen. Dit is een na
tionaal probleem. Het kan niet zo zijn dat
de rest van Nederland er warmpjes bijzit,
terwijl Groningers in de kou staan."
ZATERDAG 21.15 UUR
ZATERDAG 14 DECEMBER 2013
door Rivka Groenier
Een boortoren van
de NAM, een van de
'grote boze wolven'.
Groningers stutten hun huizen, foto's NCRV
NCRV Dokument Groningen beeft Maandag
16 december op Nederland 2, 22.55 uur.
reageren?
Media
Naar bed met de
aardbevingsmeter
