4
f
De PW wil dat Nederland eenzijdig het Vluch
telingenverdrag opzegt. Een voorstel dat niet is
onderbouwd en is gespeend van de meest basale
kennis.
14 SPECTRUM
66 Het merendeel van de
ontheemden zoekt zijn
heil in de regio, precies
zoals Fritsma wenst
opinie
Sietse Fritsma, lid van de
Tweede Kamer voor de
PW, stelde vorige
maand voor om het VN-
vluchtelingenverdrag
van 1951 eenzijdig op te
zeggen. Het Vluchtelin
genverdrag was oorspronkelijk be
doeld om de vluchtelingenstroom van
na de Tweede Wereldoorlog in Euro
pa in goede banen te leiden. In een la
ter stadium zijn die territoriale en his
torische beperkingen eruit gehaald.
Het verdrag geeft iedereen het recht
asielbescherming te vragen. Het ver
biedt aangesloten landen een vluchte
ling terug te sturen naar zijn land van
herkomst als hij daar te vrezen heeft
voor zijn leven of vrijheid: wegens
ras, geloof, nationaliteit, politieke over
tuiging of het behoren tot een sociale
groep.
Tegenwoordig zijn zo'n 150 landen
partij bij het verdrag. Dat verplicht
overigens niet om iedereen die zich
daarop beroept binnen te laten, zoals
Fritsma lijkt te denken. Wel is een ver
dragspartij verplicht om voor het te
rugsturen eerst onderzoek te doen.
Pas als blijkt dat iemand een geloof
waardig verhaal heeft en uit het land
komt waar hij zegt vandaan te komen,
kan hem toegang tot Nederland wor
den verleend.
Artikel 44 voorziet in de mogelijk
heid om het verdrag op te zeggen, juri
disch en feitelijk zal dat niet of nauwe
lijks gevolgen hebben. Nederland is in
middels aan veel internationale rege
lingen gebonden die de verplichtin
gen van het Vluchtelingenverdrag be
vestigen, aanvullen én uitbreiden. Het
verdrag verbiedt vooral het terugstu
ren van vluchtelingen, maar het ge
meenschappelijke asielsysteem van
de Europese Unie regelt veel preciezer
wie onder welke omstandigheden be
scherming nodig heeft.
De beschermingsgronden zijn uitge
breider dan in het Vluchtelingenver
drag. Europese en nationale regelge
ving verplichten om degene die be
scherming nodig heeft een verblijfs
vergunning te verlenen en als volwaar
dig lid aan de Nederlandse samenle
ving deel te laten nemen.
Er zijn ten minste nog drie andere,
voor Nederland bindende, verdragen
die kunnen verplichten om vluchtelin
gen op te nemen. Die bepalen dat nie
mand zal worden onderworpen aan
onmenselijke en onterende behande
ling. Op de naleving van één ervan -
artikel 3 EVRM - ziet het Europese
Hof in Straatsburg toe.
Niet gehinderd door enig historisch
besef, zegt Fritsma dat Nederland
zich moet distantiëren van de sinds
de Tweede Wereldoorlog opgebouw
de internationale rechtsorde. Bescher
ming van personen die vrezen voor
hun vrijheid of leven is volgens hem
geen taak voor Nederland. Die
bescherming kunnen ze ook wel el
ders krijgen. In hun buurlanden bij
voorbeeld. Daarmee gaat hij voorbij
aan de feiten. De realiteit is dat
slechts een heel klein deel van de
mensen die op drift zijn geraakt in Eu
ropa terechtkomt.
Het merendeel zoekt zijn heil in de re
gio, precies zoals Fritsma wenst. Zij
wonen jarenlang, soms zelf hun hele
leven, vaak onder erbarmelijke om
standigheden in een tentenkamp. Op
z'n best ondersteund door internatio
nale hulporganisaties en
met hulp van financiering die
de PW evenzeer wil korten.
Opvang in de regio lukt lang niet al
tijd. Vijftien jaar geleden stelde Neder
land zich weinig gastvrij op in het ver
volg op de gewelddadigheden in voor
malig Joegoslavië. De vreemdelingen
die hier toen bescherming vroegen,
konden niet bepaald rekenen op een
ruimhartige behandeling. Opvang in
de regio?
Tijd voor de feiten. Het aantal vluchte
lingen wereldwijd? 45 miljoen. Het
jaarlijkse aantal vluchtelingen dat om
asiel vraagt in Nederland? Rond de
10.000, van wie een derde een beroep
doet op het Vluchtelingenverdrag.
Grofweg mag de helft - na verloop
Opzeggen van
verdrag verandert
niets voor vluchteling
Heinrich
Winter en jan
Brouwer (bo
ven) zijn beiden
als hoogleraar
verbonden aan
de Juridische Fa
culteit van de
Rijksuniversi
teit Gronin
gen. Winter do
ceert onder
meer vreemde
lingenrecht. Hij
is directeur van
onderzoeksbu
reau Pro Facto.
Brouwer is di
recteur van het
Centrum voor
openbare orde
en veiligheid.
door Jan Brouwer en Heinrich Winter
Illustratie Censuur
