We geven ons leven
een hoog cijfer: Een
7,8 stelt het SCP-rap-
port 'Sociale Staat
van Nederland'.
Ondanks de crisis.
10 VERDIEPING
DE SOCIALE STAAT VAN NEDERLAND
Kwaliteit van leven
in Nederland is hoog
Veel positiever
over allochtonen
Lager opgeleide mensen hebben
een lagere levensverwachting
Ondernemers
leveren meest in
Groei klanten
kredietbank
Nederlanders mopperen
wat af. Het weer, de eco
nomie, de regering, het
verkeer: altijd is er wel
iets mis. Het zal dan ook
voor veel mensen een
grote verrassing zijn dat
in het vijfde jaar van de grootste economi
sche crisis sinds tijden, de gemiddelde Ne
derlander zijn leven beloont met een prach
tig rapportcijfer: een 7,8. Maar liefst 85 pro
cent van de Nederlanders noemt zich 'ge
lukkig' of'zeer gelukkig'.
Dat blijkt uit de zevende editie van het rap
port De Sociale Staar van Nederland van het
Sociaal en Cultureel Planbureau.
Die 7,8 komt niet uit de lucht vallen, legt
adjunct-directeur Rob Bijl van het SCP uit.
Hij is mede-auteur van het iedere twee jaar
verschijnende rapport.
„Als Nederlanders vinden dat het in hun di
recte leefomgeving goed gaat, dan maakt
het ze, sterk uitgedrukt, niet zo veel uit
hoe het de rest van de wereld vergaat", ver
klaart Bijl het 'optimisme tegen de klippen
op' van de Nederlanders.
„Als het goed gaat met de kinderen op
school en als het goed gaat met de gezond
heid van de familie en vriendenkring dan
zegt de Nederlander dat het hem goed
gaat. Dat geldt zelfs voor de mensen die
het economisch gezien wat moeilijker heb
ben omdat ze werkloos zijn geraakt of om
dat ze een een-oudergezin vormen en de
gevolgen van de crisis voelen. Die mensen
geven hun léven dan wel geen 7,8, maar ko
men tot een 7 of een 6,8. Het cijfer zakt
niet door de bodem omdat de mensen zien
dat we een verzorgingsstaat van goed ni
veau hebben", aldus Bijl. „In ons omringen
de landen zie je dat de mensen vaak veel
pessimistischer zijn."
De Fransen lijken collectief depressief, de
Duitsers en Belgen zijn minder positief
dan wij, blijkt uit De Sociale Staat van Neder
land. Economisch loopt het niet op rolle
tjes, maar toch is ons land nog altijd een
van de meest competitieve ter wereld.
Bijl noemt de Nederlanders 'optimistisch',
en zegt dat in ons land het vertrouwen in
de overheid, 'in de boven ons gestelden',
ondanks dipjes nog altijd groot is. „Dat is
een constante. Dat zie je overal in het rap
port terug."
Dat vertrouwen zullen de Nederlanders de
komende jaren nog wel nodig hebben,
denkt Bijl. „De laatste tijd horen we weer
wat optimistischer geluiden. We zijn uit
de recessie, groeien 0,1 procent en we zien
dat een aantal industrie-indicatoren weer
de goede kant op gaan. Er gloort hoop."
Maar tegelijkertijd zijn een aantal bezuini
gingen van de regering nog niet doorge
voerd, ziet Bijl. De matiging van de salaris
sen gaat nog wel even door. De gevolgen
van de veranderingen in het sociale stelsel
moeten nog komen, de pensioenen wor
den verder versoberd.
„Al die maatregelen gaan de komende ja
ren gewoon door, want ze moeten geld op
leveren. Dus dat gaan de mensen de ko
mende periode wel in hun portemonnee
voelen. De economie zal dan wellicht voor
zichtig blijven groeien, maar dat komt dan
vooral omdat de export verder groeit. Onze
economie gaat de komende tijd vooral pro
fiteren van de groei elders in de wereld. De
werkloosheid stijgt ook nog steeds."
Bijl zegt dan ook dat de 7,8 die de Nederlan
ders nu aan hun leven geven, wellicht in
de achtste Sociale Staat van Nederland zal
zijn veranderd in een lager cijfer. „Ik be
schik niet over een glazen bol, maar zie
wel hoe het allemaal werkt. De sociale ge
volgen van alle beslissingen van de afgelo
pen jaren krijgen een na-ijleffect. Als de
economie aantrekt, dan betekent dat nog
niet direct dat iedereen
gelijk een baan heeft of
dat de gepensioneerde
weer een volledig pen
sioen ontvangt. Ook de sa
larissen zullen voorlopig
niet op het oude peil terugko
men. Dat duurt een aantal ja
ren."
Bijl wil voor de komende twee jaar geen
somber beeld schetsen. Maar de sociale ge
volgen van de crisis zullen volgens hem
nog een tijd voelbaar zijn.
Ook denkt hij dat de versobering van de
WW en de veranderingen in het ontslag
recht mogelijk zullen gaan zorgen
voor een slechter humeur van de
Nederlanders. „Immers, er wordt
getornd aan wat de mensen ge
wend zijn."
Volgens Bijl is een verklaring van
de 7,8 ook het feit dat de crisis
voor een groot deel van de bevol
king eigenlijk nog altijd onzicht
baar is. „Zolang je werk hebt en je
in goede gezondheid verkeert, dan
is er eigenlijk geen crisis."
De grote min bij de zelfstandige
ondernemers verklaart Bijl door
de groei van het aantal zelfstandi
gen zonder personeel (zzp'ers). „Dat zijn er
intussen ook 700.000. Daar zitten mensen
tussen die zich prima kunnen redden,
maar zzp'ers zijn ook vaak de mensen die
als eersten door hun opdrachtgevers aan de
kant worden gezet als het economisch wat
minder gaat."
Volk van 'tevrede
mopperkonten'
door Wilko Voordouw
beeld/infographic De Persdienst bron SCP
jongeren verlaten voortijdig hun
opleiding zonder diploma 2011 -2012
minder in vergelijking
met 10 jaar geleden
Nederland behoort tot de top-5 van de geluk
kigste landen in Europa, blijkt uit Europees on
derzoek. Denemarken scoort het hoogst, met
een 8,4. Op 2 tot en met 4 volgen Finland, Zwe
den en Luxemburg. Het Verenigd Koninkrijk,
Frankrijk en Duitsland vormen de middenmoot
met een cijfer iets boven de 7. Alleen Honga
rije haalt volgens de Sociale Staat van Ne
derland een onvoldoende: 5,8.
De Nederlanders zijn veel minder negatief ge
worden over niet-westerse immigranten. In
2012 antwoordde 32 procent bevestigend op de
stelling: 'Er wonen te veel mensen met een ande
re nationaliteit in Nederland'. Dat percentage
was in 2010 nog 39 procent Ook stelt 52 pro
cent (tegen 45 procent in 2010) dat de meeste
moslims in ons land respect hebben voor de
cultuur en leefwijze van anderen.
De levensverwachting van Nederlan
ders met een lagere opieiding is la
ger dan die van Nederlanders met
een hoge opleiding, blijkt uit de So
ciale Staat van Nederland. Mensen
met alleen basisonderwijs sterven
gemiddeld zo'n 7 jaar jonger dan ie
mand met een hbo- of universitaire
opleiding.
Verder stelt het rapport dat de Ne
derlandse preventieve gezondheids
zorg in de Europese subtop zit. Ne
derland doet het minder goed dan
gemiddeld ais het gaat om roken, al
cohol en voeding. Nederland is bij
voorbeeld gemiddeld streng in het
rookbeleid. Dat vertaalt zich in meer
rokers dan gemiddeld. Het aantal
mensen dat sterft aan longkanker is
hoger dan in strengere landen:
Zelfstandige ondernemers heb-
oen sinds het begin van de cri
sis het meest ingeleverd. Hun
inkomen ging de afgelopen ja
ren met 11 procent achteruit.
Onder hen bevinden zich veel
zzp'ers, zelfstandigen zonder
personeel. De gemiddelde
koopkrachtdaling van de bevol
king was 3 procent.
zzp'ers zagen hun inkomen de
laatste jaren krimpen met
11%
Door de crisis is het aantal men
sen dat bij een kredietbank aan
klopt voor schuldhulpverlening
fors gegroeid. Vorig jaar meld
den zich ruim 84.000 mensen
voor schuldhulpverlening. In
2010 waren dat er nog 78.000.
Tijdens het eerste volle crisis
jaar (2009) waren dat er
55.000.
