Rusland
VERDIEPING 9
De rechter bepaalde in 2008 bovendien dat
alle buitenlandse films, ook de Russische,
ondertiteld of nagesynchroniseerd moeten
worden in het Oekraïens. Het laat zich ra
den dat op hun beurt de etnische Russen
in Oekraïne zich daardoor geschoffeerd
voelden.
De tweestrijd tussen Oekraïners en Rus
sen zou worden gevoed door de beruchte
oproerpolitie Berkoet, die goeddeels uit
agenten van de Russischtalige Krim be
staat. Daardoor zouden de agenten meer
dan de Kievse politie bereid zijn stevig op
te treden tegen de demonstranten, meld
den Russische media.
Historica Svetlana Petrovskaja zag de ge
wonden worden binnengebracht in het zie
kenhuis. „Heel verschillende mensen, uit
alle lagen van de bevolking. Allemaal ston
den ze op het Majdan (het Onafhankelijk
heidsplein in Kiev, red.). Het zijn zorgwek
kende tijden en God geve dat er een vredi
ge oplossing komt. We zijn allemaal bang
De tweestrijd tussen Oekraï
ners en Russen zou worden
gevoed door beruchte
oproerpolitie 'Berkoet'
voor een burgeroorlog", vertelt Petrovskaja.
Toch gelooft ze niet zo in het verhaal van
de Oekraïens-Russische tweespalt. „Wij
houden van het Russische volk. De tweede
ling bestaat veel eerder uit enerzijds men
sen, Oekraïners en Russen, die van deze
president-af willen en anderzijds zij die dit
regime nog steunen."
President Viktor Janoekovitsj komt uit het
oosten van Oekraïne en steunt op de grote
Oost-Oekraïense oligarchen als Rinat Ach-
medov en Oleksandr Jaroslavski. Daarom is
het niet zo verwonderlijk dat hij in novem
ber onder druk van Rusland de onderhan
delingen met de EU heeft afgebroken. Hij
zei dat hij was gechanteerd door Moskou,
maar veel Oekraïners weten beter: Janoeko
vitsj heeft een eigenbelang en wil in 2015
koste wat kost worden herkozen. Hij re
kent daarbij op de steun van Oost- en
Zuid-Oekraïne. Maar ook daar is het leven
slecht, aldus historicus Vadim Skoratovski.
„In het oosten steunen ze Janoekovitsj nog
maar half-half. Maar mensen zijn er conser
vatiever en leven in de naïeve veronderstel
ling dat materiële hulp wel van Poetin zal
komen. En van die hoop op Rusland wil Ja
noekovitsj electoraal profiteren. Maar ik
denk dat hij aan de verliezende hand is.
Daarom zet hij nu volop in op een autori
tair bewind."
Een tweede, succesvolle,
Oranjerevolutie in Oekraïne
moet Poetin angstzweet
bezorgen
Natuurlijk wil Rusland een vin
ger in de Oekraïense pap hou
den. Dit is de historische ge
boortegrond van de natie.
Een beetje zoals de Serviërs
Kosovo beschouwen als de kraamkamer
van de Servische natie. Na het uiteenvallen
van de Sovjet-Unie in 1991 heeft Moskou
niet anders gedaan dan proberen de voor
malige sovjetrepublieken opnieuw aan
zich te binden. Met de Baltische staten Est
land, Letland en Litouwen is dat niet ge
lukt, zij werden lid van de Europese Unie
en de NAVO, en dat heeft Moskou enorm
pijn gedaan. Evenals in onder meer Geor
gië, Armenië en Wit-Rusland oefent het
Kremlin ook in Oekraïne druk uit om zijn
wil op te leggen. Dat valt niet mee in Oe
kraïne waar in 2004 de Oranjerevolutie
leidde tot verwijdering van Moskou.
De Russische president Vladimir Poetin
probeert niettemin met de Euraziatische
Unie, een tegenhanger van de EU, een 'Sov
jet-Unie light' te creëren.
Lillia Sjevtsova, politicologe van het Carne
gie Centrum in Moskou, noemt Oekraïne
'het juweel in de Russische kroon' en ze
wijst op de effectieve mechanismen die
Moskou heeft: half augustus verhoogde
Rusland de controle op import vanuit Oe
kraïne - om Kiev af te brengen van het
plan te tekenen voor de EU. Het gevolg: da
genlang stonden Oekraïense treinen en
vrachtwagens aan de grens met Rusland te
wachten en liep de economie enorme scha
de op.
Rusland heeft nog een enorme troefkaart:
gas. Oekraïne is wat de energievoorziening
betreft volledig afhankelijk van de machti
ge noorderbuur. En omdat de gastoevoer
naar Europa via Oekraïne en Wit-Rusland
loopt, kan het ook druk uitoefenen op de
EU. Zo kwam in de winter van 2009 Zuid
oost-Europa zonder gas te zitten doordat
Rusland de gaskraan voor Oekraïne had
dichtgedraaid. Kiev had nog openstaande
rekeningen, die eerst betaald moesten wor
den, vond Moskou. De situatie is sindsdien
niet veranderd.
Een tweede Oranjerevolutie moet Vladi
mir Poetin angstzweet bezorgen. Hij
kampt al met dalende populariteit in eigen
land en een revolutie in Oekraïne zou de te
genstanders van de Russische president al
leen maar meer motiveren hun verzet te
verharden.
WOENSDAG 11 DECEMBER 2013
van Oost en West
