De Algemene Onderwijsbond (AOb) wil graag
meedenken met de Haagse roep om meer
academici voor de klas. Maar eerst maar eens het
probleem van onbevoegde docenten tackelen.
opinie
14 SPECTRUM
Het Nederlandse
onderwijs moet
bij de top gaan ho
ren. 'We doen het
goed, maar het
kan nog veel be
ter', is een
veelgehoorde uitspraak in Den Haag.
Om die top te bereiken, wordt een
veelvoud aan plannetjes over het on
derwijs uitgestrooid.
In Den Haag lijken ze te denken dat
concrete investeringen en duidelijke
regelgeving niet zo nodig zijn, maar
dat het onderwijs vooral gebaat is bij
losse ideeën en proefballonnetjes.
Die vervolgens maar door schoolbe
sturen en personeel uitgevoerd moe
ten gaan worden. Het is jammer dat
politici vaak vergeten dat het hun taak
is te zorgen voor goede randvoorwaar
den, zodat wij in staat worden gesteld
om binnen die kaders iedere leerling
te geven wat hij verdient: goed onder
wijs.
Goed onderwijs begint bij de man of
vrouw voor de klas. Dat vindt de Alge
mene Onderwijsbond en dat vindt de
Tweede Kamer gelukkig ook. Daarom
omarmde de Kamer het plan van
WD-onderwijswoordvoerder Pieter
Duisenberg om in de toekomst alleen
academisch geschoolde leraren voor
vwo-klassen te zetten. De gedachte
om leraren zo hoog mogelijk op te lei
den is natuurlijk prima. Maar de vraag
is wat dit idee concreet zou gaan ople
veren in praktijk.
Voor de duidelijkheid: de AOb is voor
zo hoog mogelijk opgeleide leraren.
Daarom pleiten we voor strenge eisen
op de lerarenopleidingen. Maar ook
voor voldoende mogelijkheden en
ruimte voor om- en bijscholing. Juist
omdat we eisen stellen, willen we ook
dat alleen bevoegde leraren voor de
klas staan, en zij zich door bijscholing
blijven professionaliseren. Zoals al
leen een chirurg mag opereren, zo
zou alleen een bevoegd docent mogen
lesgeven. Het opleiden van toekomsti
ge generaties is een van de belangrijk
ste taken in de maatschappij, dus daar
moeten we niet te licht over denken.
Helaas zijn de regels te soepel en
wordt ongeveer een kwart van de les
sen in het voortgezet onderwijs gege
ven door een leraar die niet het juiste
diploma heeft. Dit zijn meestal goede
leraren die zijn opgeleid om andere
vakken te geven. Vaak willen zij graag
een extra bevoegdheid halen, maar
ontbreekt het hen aan tijd en moge
lijkheden. Met een werkdruk die het
hoogst is in Europa is het niet makke
lijk om daarnaast nog een studie te
volgen. Werkgevers zijn niet altijd be
reid om iemand minder taken te ge
ven, zodat hij of zij tijd heeft om te
studeren. Bovendien ontbreekt de juis
te controle en kan de schoolleiding
makkelijk een andere (onbevoegde) le
raar aannemen als een leraar een les
niet wil geven voor een vak waarvoor
hij niet bevoegd is.
Het mag duidelijk zijn dat wat de
AOb betreft eerst de controle op de be
voegdheidsregeling wordt aangepakt.
Daarna gaan we nadenken over het ge
wenste opleidingsniveau van docen
ten.
De eerstegraads opleidingen, die stu
denten opleiden tot leraar in de bo
venbouw van het voortgezet onder
wijs, leveren uitstekende leraren af.
Studenten en afgestudeerden van de
ze opleiding vragen zich nu terecht af
wat hun diploma straks waard is. Moe
ten zij nog een aanvullende opleiding
gaan doen en betalen voordat ze in
het vwo les mogen geven?
De roep om meer academici in de klas
zet ons wel opnieuw aan het denken
over de toekomst van de lerarenoplei
dingen. Want eigenlijk is het maar
een wirwar. We hebben tegenwoor
dig een divers palet aan lerarenoplei
dingen, zowel op het hbo als op de
universiteit. Sinds een aantal jaren
kennen we ook een academische mi
nor die opleidt tot leraar. Universitai
re studenten kunnen door deze mi
nor te volgen tijdens of na hun studie
in korte tijd een tweedegraads lesbe
voegdheid halen. Deze deelbevoegd-
heid houdt in dat hij of zij les mag ge
ven op het vmbo-t en een aantal afge
studeerden komt terecht in de onder
bouw van het havo en vwo.
Deze korte opleiding van slechts twin
tig weken heeft als doel academici te
interesseren voor een baan in het on
derwijs. Het klinkt mooi, maar na
twintig weken is iemand vaak onvol
doende voorbereid om voor een klas
te staan.
Het is op zijn minst een interessante
vraag of we terug zouden moeten
naar de situatie waarin het aanbod
van lerarenopleidingen niet meer zo
versnipperd is. Waarbij je op het hbo
de pabo volgt en de eerste- en tweede
graadsopleidingen ingebed zijn in de
verschillende faculteiten op de univer
siteit. Waarbij educatieve minors die
nen om studenten nieuwsgierig te ma
ken naar het werken in het onderwijs
en een opstapje zijn voor een aanvul
lende educatieve opleiding. Ik wil
hiermee niet zeggen dat de huidige
opleidingen niet goed genoeg zijn,
Walter Dres-
scher was jaren
lang leraar en is
nu voorzitter
van de Algeme
ne Onderwijs
bond. De AOb
is de grootste
vakbond in het
onderwijs en
heeft bijna
87.000 leden.
-Alleen
bevoegde
leraren voor
de klas
door Walter Dresscher
Illustratie Censuur
