Hippies
SPECTRUM 7
standplaats Israël
Jan Franke
truth
Die gedachte speelde altijd in ons
hoofd. Altijd."
Maar er is vijftig jaar na de onafhanke
lijkheidsverklaring toch ook wel wat
te vieren, voegt de vrijheidsstrijder er
op mildere toon aan toe. „Kenia is een
vrij land. Vrijheid is het belangrijkste
in een mensenleven. Veel burgers zijn
goed opgeleid, we hebben een groeien
de industrie waarin door zowel Kenia-
nen als buitenlanders wordt geïnves
teerd. Ik vertrouw erop dat we in de
toekomst meer ontwikkeling zullen
zien."
Kahengeri was 17 toen hij zich, in na
volging van zijn vader, aansloot bij de
vrijheidsstrijd tegen de koloniale over
heerser. „Het leven was zwaar onder
de Britten. Van de bevolking werd
99 procent mishandeld. De overigen
waren laffe collaborateurs." Hij was
geen soldaat, maar een leider, bena
drukt Kahengeri. „Ik was een strateeg.
Deed er alles aan strijders te rekrute
ren en burgers van voedsel en infor
matie te voorzien. Ik organiseerde de
guerrillastrijd tegen de koloniale rege
ring in Nairobi, Nakuru en Momba
sa."
Toen in 1952 de noodtoestand werd
uitgeroepen, werden Kahengeri en
zijn vader tegelijk opgepakt en opge
sloten in een detentiekamp in Athi Ri
ver, ten oosten van Nairobi. Later wer
den ze naar een kamp op het eiland
Lamu overgeplaatst. „Het leven in de
kampen was heel, heel beroerd. Iedere
ochtend werden we afgeranseld. Ze
sloegen je waar ze je maar raken kon-
we told the
and at last
WSTICE
den. Het was routine. We noemden
het gekscherend 'British breakfast'. Te
eten kregen we nauwelijks, het was
net genoeg om in leven te blijven. Me
dische zorg was er helemaal niet. De
zwakkeren stierven door uitputting
en ziekten. Ikzelf ben geen dag ziek
geweest. Grenzeloze moed, kracht en
hoop hielden mij overeind. God is
great!" Hoezeer hij en zijn vader door
de koloniale overheersers ook werden
geslagen, ze verloochenden hun mis
sie niet. „We hadden een eed afgelegd
dat we onze strijd koste wat kost zou
den voortzetten. We gingen nog lie
ver dood dan dat we die strijd zouden
afzweren."
Via informanten hoorden ze dat de
strijd zich steeds meer in het voordeel
van Mau Mau begon af te tekenen.
„We twijfelden er niet meer aan dat
we de oorlog zouden winnen."
In i960 kwamen vader en zoon vrij.
Ze namen zich voor alle Kenianen in
één politieke partij bij elkaar te breng
en om als één sterke beweging naar
de onafhankelijkheid toe te werken.
De partij, KANU (Kenya African Na
tional Union), richtte afdelingen in
het hele land op en zou decennialang
het politieke landschap beheersen. Ka
hengeri werd secretaris-generaal van
KANU in Gatundu, waar ook Kenia's
eerste president Jomo Kenyatta van
daan kwam. En hij zat tien jaar voor
de partij in het nationale parlement.
De voormalige vrijheidsstrijder herin
nert zich 12 december 1963 als een
'prachtige dag vol vreugde en blijd
schap'. „We hadden iets geweldigs te
vieren, onze vrijheid." Teleurstellend
was echter dat landhervormingen uit
bleven. „Wij wilden ons land terug,
maar alles bleef bij het oude."
De regering zat vol collaborateurs,
ook wel loyalisten genoemd, smaalt
Kahengeri. Volgens hem deden ze
niets om de Britten en hun handlan
gers maar niet voor het hoofd te sto
ten. Zijn hoop is nu gevestigd op de
nieuwe, in 2010 van kracht geworden
grondwet. Parlementariërs kunnen
nu een limiet stellen aan de hoeveel
heid land die iemand mag bezitten.
„Veel gestolen land kan dan eindelijk
worden teruggegeven aan Kenianen."
Eén overwinning heeft Kahengeri in
middels geboekt in zijn juridische
strijd tegen Groot-Brittannië. In 2009
eiste hij, namens een aantal voormali
ge Mau Mau-strijders, voor het Britse
hooggerechtshof compensatie voor
het leed dat hen tijdens de onafhanke
lijkheidsstrijd was aangedaan. Afgelo
pen zomer ging de Britse regering ak
koord met een schikking. Alle 5.228 le
den van de Mau Mau War Veterans
Organization ontvingen ieder ruim
3.000 euro. En komende week zullen
oud-strijders worden geëerd met een
speciaal monument in Nairobi.
„Ik ben erg trots op die compensatiere
geling. Het was vijftig jaar na onze
strijd een geweldige overwinning,
niet alleen voor de oud-strijders,
maar voor het hele land. Hoewel offi
ciële excuses uitbleven, liet de Britse
regering duidelijk blijken dat ze des
tijds iets verkeerd gedaan had. Dat
geeft alsnog veel voldoening."
Voldaan meldt Kahengeri dat hij er
persoonlijk voor gezorgd heeft dat de
Mau Mau-strijd nu officieel wordt er
kend in de grondwet en dat 20 okto
ber is uitgeroepen tot een feestdag ter
ere van alle nationale helden.
Zijn nog altijd onvervulde wens is dat
nu ook politici opstaan die niet
slechts begaan zijn met hun eigefi
bankrekening, maar in de eerste
plaats met het landsbelang. „Ik blijf
hopen op betere tijden en verwacht
dat de jongere generatie, die ook de
buik vol heeft van corrupte politici,
de volgende vijftig jaar voor veel ver
betering zal zorgen en van Kenia ein
delijk een eenheid zal maken."
De weg van de moderne Israëlische
metropool Tel Aviv naar de bad
plaats Eilat aan de Rode Zee voert
ons dwars door de gortdroge
Negev-woestijn langs enkele hoog
tepunten uit de geschiedenis van de staat Israël. Na
bij het plaatsje Sde Boker sleet David Ben-Gurion,
de stichter van de zionistische staat, zijn laatste ja
ren in een afgelegen hut, verward en verbitterd
over de uitkomst van zijn levensproject.
Dit is het land van de kibboetsen, waar een van
Ben-Gurions dromen - het laten bloeien van de
woestijn - in de praktijk wordt gebracht. Her en der
staan half verwoeste legerposten waar ooit veldsla
gen tegen de Egyptenaren werden uitgevochten.
Maar aan het einde van deze beroemde weg, zo'n
90 kilometer van Eilat, doemt plots
een vreemde, niet bepaald Israëli
sche afslag op: 'Desert Ashram to the
left', staat er. Ashram is de Indiase
naam voor leefgemeenschap en ver
wijst in Israël naar plekken waar
mensen tot bezinning komen en al
lerlei veganistische diëten en cursus
sen op het gebied van yoga en zinge
ving volgen. Vlees en drugs zijn ver
boden, er hangen mystieke, Indiase
symbolen, en in plaats van een hand
geven bezoekers en bewoners elkaar
de hele dag minuten durende knuf
fels. De meisjes hebben bloemen in hun haar, de
jongens dragen dreadlocks. Alsof de jaren zestig
nooit zijn weggeweest. Dat klopt, want onder een
groeiende groep Israëlische jongeren wint het hip
pieleven en -gedachtegoed aan populariteit Overal
in het land duiken dit soort ashrams op. Ik ben hier
om uit te zoeken hoe dat komt. Avi (28), een ge
bronsde, stevig gebouwde Israëliër uit Tel Aviv die
het tot majoor in het leger schopte en sinds een aan
tal maanden in de ashram woont, legt het uit: „We
leven in Israël in een snelkookpan. Van kleins af aan
hangt de militaire dienst boven ons hoofd en het is
altijd oorlog. Daarom zoeken jongeren naar zinge
ving en ontsnapping. Dat vinden ze hier."
Bijna alle bezoekers en bewoners van deze oase in
de woestijn hebben hetzelfde verhaal. Na de ruim
twee jaar durende dienstplicht - voor jongens én
meisjes - maakten ze een lange reis naar India. Daar
vonden ze, onder het genot van hasj en andere
geestverruimende middelen, een rust die thuis ont
breekt. Eenmaal terug kunnen ze maar moeilijk aar
den in de harde, snelle Israëlische maatschappij,
waar werkweken van zestig uur doodnormaal zijn
en de middenklasse desondanks de eindjes aan el
kaar moet knopen.
Regelmatig publiceren de kranten verhalen over Is
raëlische jongeren die tijdens hun reis door India
aan de drugs raken en niet meer terugkomen. Er
zijn zelfs organisaties die proberen deze jongeren
onder lichte dwang mee terug te nemen naar Israël.
Van degenen die wel terugkomen trekken sommi
gen de woestijn of de bergen in met gelijkgestem
den. Zo ver mogelijk van de zenuwachtige, grote ste
den beginnen ze pacifistische communes.
Ze doen denken aan de laatste dagen van staatsman
David Ben-Gurion. Verward en verbitterd over wat
er van hun land is geworden.
ZATERDAG 7 DECEMBER 2013
Gitu wa Kahengeri: „Het gaat de huidige
politici alleen maar om geld, geld, geld."
foto Frans van den Houdt
Kleine foto: Een Mau Mau-veteraan tijdens
de bekendmaking van de Britse schadever
goeding in juni van dit jaar. foto EPA
Onderste foto: Kahengeri in zijn jonge
jaren als vrijheidsstrijder.
foto Frans van den Houdt
ictims Of Torture
of the colonial era
De Mau Mau-beweging werd in 1947
opgericht door Kikuyu-opstandelin-
gen die een eind wilden maken aan
het Britse, koloniale bewind in Kenia.
Het is onduidelijk waar de naam Mau
Mau vandaan komt Sommige deskun
digen zeggen dat de naam gebaseerd
is op de reeks bergen ten westen van
de Riftvallei. Anderen menen dat het
met de schreeuw voor vrijheid van
de Kikuyu te maken heeft.
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
