3
6i Concurrentie bij het aantrekken
van containerlading zal altijd
blijven. Of we dat nu leuk
vinden of niet
iets van Zeeland Seaports of van het provinciaal be
stuur gehoord." Vanuit de gedachte dat het lastig
vrijen is met een onwillige bruid heeft Rotterdam
het daar maar bij gelaten. Maar de verwondering
blijft.
Smits bespeurt wat hij 'emotioneel gedreven koud
watervrees' noemt. „Rationeel gezien is het onlo
gisch Rotterdam, Dordrecht, Moerdijk en de Zeeuw
se havens niet als één havenbedrijf te managen. De
vrees bestaat echter overschaduwd te worden door
de Rotterdamse belangen. Maar dat Rotterdamse be
lang bestaat helemaal niet meer als je de organisa
ties, inclusief de boekhouding, in elkaar schuift. De
lokale overheid blijft dan via bestemmingsplannen
en milieuvergunningen de randvoorwaarden voor
de ontwikkeling van de haven bepalen."
De samenwerking in Zuidwest-Nederland is tot nu
toe nog beperkt tot Rotterdam en de Drechtsteden.
Rotterdam gaat de komende vijfjaar 20 tot 25 mil
joen euro in de haven van Dordrecht investeren.
West-Brabant voelt er wel voor met de haven van
Moerdijk aan te sluiten. Smits: „Als het van onderaf
niet lukt, mag het Rijk hierin best wat meer verant
woordelijkheid nemen.. Het gaat per slot van reke
ning ook om ruimtelijke ordening op nationaal ni
veau en om hoe we als samenleving het best kun
nen investeren in infrastructuur."
Van buiten de havenwereld klinken voortdu
rend aansporingen om de samenwerking
op te schalen. Minister Melanie Schultz van
Haegen duidde vorige week tijdens het Havengilde-
diner in Amsterdam op gesprekken tussen de ha
vens van Rotterdam en Amsterdam. Daarnaast
wordt er vaak op gewezen dat Rotterdam en Ant
werpen voor een verlader uit het Verre Oosten één
pot nat zijn. Samenwerken dus!
Smits geeft de voorkeur aan geleidelijke ontwikke
lingen. „De voordelen van samenwerking in Zuid-
west-Nederland zijn groter dan die tussen Rotter
dam en Amsterdam. En daarmee bedoel ik dat voor
alle partijen meer geld valt te verdienen."
En samenwerking met Antwerpen? Smits stelt vast
dat het wantrouwen van Vlaanderen jegens Neder
land wat minder is geworden na de voltooiing van
de derde verdieping van de Westerschelde en na
het definitieve besluit van het kabinet Rutte 2 de
Hertogin Hedwigepolder onder water te zetten.
„De persoonlijke relaties tussen Rotterdam en Ant
werpen zijn goed, maar ik merk ook dat de verhou
dingen vanuit het verleden zijn belast. Vlaanderen
en Holland zijn in de loop der eeuwen uit elkaar ge
groeid." Hij signaleert dat samenwerking van de ha
venbedrijven Rotterdam en Antwerpen geen punt
is wanneer dat in het belang is van bedrijven die er
zijn gevestigd. Bijvoorbeeld als het erom gaat chemi
sche bedrijven in beide havens door middel van
pijpleidingen met elkaar te verbinden. Smits meent
ook dat Antwerpen en Rotterdam het containerver
voer naar het achterland beter samen kunnen orga
niseren, zeker naar gebieden waar ze nu op achter
stand staan ten opzichte van de havens in het noor
den van Duitsland. „Maar concurrentie bij het aan
trekken van containerlading zal altijd blijven. Of
we dat nu leuk vinden of niet, het leidt wel tot een
hogere efficiency en scherpe prijzen." Van gezamen
lijke handelsmissies, aangevoerd door de premiers
van Nederland en België, heeft Smits nog geen ho-
ge pet op: „Het zijn op dit moment nog te veel in
tenties en mooie woorden."
Smits was commissaris bij het Havenbedrijf Rotter
dam toen de affaire Willem Scholten plaatsgreep.
De toenmalige directeur vloog in 2004 de laan uit
op verdenking van het aannemen van steekpennin
gen van zakenman Joep van den Nieuwenhuizen in
ruil voor bankgaranties die hij niet bevoegd was te
verstrekken. Met zijn ervaring als president-direc
teur van Schiphol („ook een haven, maar een zeeha
ven is veel complexer") was Smits een logische
keus als opvolger.
Smits (1950) heeft er negen jaar bij het Haven
bedrijf Rotterdam opzitten. Een mooi mo
ment om op te stappen. „Je moet niet te lang
in een functie blijven hangen. Dat is niet goed voor
de organisatie waarin je werkt en niet goed voor je
zelf. Tien, twaalf jaar is echt te lang. Dan loop je het
gevaar te veel in jezelf te gaan geloven." Met de ope
ning van Maasvlakte 2 afgelopen voorjaar, waardoor
Rotterdam weer jaren vooruit kan, vond hij zijn
taak bij het havenbedrijf wel voltooid.
Tijdens zijn directeurschap is de omzet van het Ha
venbedrijf met ruim 50 procent toegenomen, de
netto winst met ruim 300 procent gestegen en is de
winstuitkering aan de aandeelhouders bijna verdub
beld. Dat alles is volgens Smits voor een groot deel
te danken aan de verzelfstandiging van het Haven
bedrijf. Om van de vroegere ambtelijke organisatie
een onderneming te maken waarin commercieel
wordt gedacht en gewerkt, is twee derde van het lei
dinggevende kader vervangen.
Smits wordt per 1 februari directeur van de bouwon
derneming Jansen de Jong Groep, waar hij aandeel
houder en commissaris is. Hij is ook in de markt
om adviezen te verstrekken. In opdracht van poli
tiek Den Haag en de gemeente Rotterdam bijvoor
beeld. En voor Zeeland? Smits: „Ja waarom niet?"
ZATERDAG 7 DECEMBER 2013
i Rotterdam staat open
