o
o
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
8 VERDIEPING
HITLIJSTEN
i' band
99 UJFTBALLONS
■L m «w3»*"5r 2» m fï, 2
Een idee uit Amerika zorgt voor veel strijd, ruzie en gezeur in Nederland.
Toch hebben we al vijftig jaar elke week een nummer 1. De geschiedenis
van het fenomeen hitparade in Nederland in vijftig stappen.
O De publieke omroep worstelt in de jaren
'60 met de snel opkomende jongerencul
tuur. De Vara gaat moeizaam akkoord
met de Tijd voor Teenagers Top 10'.
O De radio-uitzending van de eerste Top 10
op 23 november 1963 vervalt vanwege
de moord op de Amerikaanse president
John F. Kennedy. Pas op 30 november
hoort Nederland de eerste officieel gere
gistreerde nummer 1 -hit: If I had a hamer
van Trini Lopez.
O De Varagids drukt vanaf 4 januari 1964
de Top 10 af.
O Eerste hitlijstmanipulatie. Producer Co de
Kloet loodst in 1964 als grap op eigen
kracht het nummer Irish Washerwoman
de hitlijst binnen.
O Voor de samenstelling van de Top 10
gaan medewerkers bellen naar platenza
ken in het land.
O Radio Veronica stuurt 2 januari 1965 de
eerste Top 40 de ether in. Initiatiefnemer
is Willem van Kooten.
O Het succes van Veronica is Den Haag en
Hilversum een doorn in het oog. 'Hilver
sum 3' moet jonge luisteraars terugwin
nen.
O Het Parool komt in 1966 met een eigen
Top 20. Tijd voor Teenagers Top 10 stopt.
O Van Kooten vertrekt in 1968 naar Hilver
sum 3. Zijn nieuwe Top 30 debuteert in
1969 bij de VPRO.
,j Vanwege de actualiteit is het samenstel
len van hitlijsten soms 'nattevingerwerk',
erkent producer Will Hoebee.
Het Parool stopt met zijn Top 20.
Aller Tijden.
Veronica komt in 1969 met de Top 100
Platenmaatschappijen zien begin jaren
'70 de ondergang van Veronica en sturen
de zender een bedankbriefje voor het
Top 40-werk.
fTN Eerste uitzending van de Nationale Hitpa-
rade op 27 juni 1974 op Hilversum 3 bij
de Vara.
Zeezenders Veronica en Radio Noordzee
gaan 31 augustus 1974 uit de lucht De
Tros neemt concurrent de Top 40 over.
Hilversum ontploft.
©De muziekindustrie twijfelt aan de kracht
van de publieke hitlijst en weigert zich
achter de Stichting Nationale Hitparade
te scharen.
©De Nederlandse Vereniging van Grammo-
foonplaten Detailhandelaren adviseert le
den de Top 40 te steunen.
Het idee van een wekelijks gedrukt
exemplaar van de Top 50 komt in 1983
niet verder dan een promotie-exemplaar:
de kosten zijn te hoog.
De platenbranche uit in 1984 kritiek: ze
wil een Top 75 omdat er zo veel singles
in omloop zijn.
Buma/Stemra zoekt naar meer structuur
in het grillige verloop van de Nationale
Hitparade. Daaruit vloeit de Nationale
Tip 20 voort.
Na weer een herindeling op Hilversum 3
sneuvelt de Nationale Hitparade in 1985.
De Tros neemt de hitlijst over en offert
daarvoor de Tros Top 50 op.
André van Duin presenteert op 9 juli
1987 eenmalig de Tros Top 50. Als grap
begint hij met 1 en telt hij 'af naar 50.
0
De NOS neemt in 1970 de Hilversum 3
Top 30 over; de hitlijst past niet meer in
het pakket van de VPRO.
Willem van Kooten introduceert in 1971
de Radio Noordzee Top 50 voor de gelijk
namige piratenzender.
Felix Meurders neemt 2 april 1971 de pre
sentatie over van Van Kooten. De hitlijst
wordt omgedoopt tot Daverende Dertig.
Meurders weigert in 1971 het plaatje
'Veronica' te draaien, omdat het verkapte
reclame zou zijn voor de concurrerende
zender.
Buma/Stemra presenteert onderzoek: 34
procent van de Nederlanders heeft voor
keur voor de Nationale Hitparade, 27 pro
cent voor de Top 40.
Muziekproducent Harry Thomas stelt in
1975 dat de samenstellers van de Natio
nale Hitparade corrupt zijn. De rechter
geeft hem ongelijk.
Felix Meurders is het beu om achter de
platenmaatschappijen aan te lopen en op
pert in 1976 tevergeefs het idee voor
een nieuwe hitlijst
Uitgever Barend Toet van de Nationale
Hitparade Krant ontkent onwaarschijn
lijke schommelingen in de lijst.
Felix Meurders mag in 1977 de nummer
1-hit I remember Elvis Presley geen 'lijken-
pikkerij' noemen, bepaalt de rechter.
Tussen 1977 en 1981 zit de platen
branche in zwaar weer. De hitlijsten geldt
ineens als reddingsboei. Op basis van die
lijst kan de handel inkopen en dus goede
omzetten draaien.
Veronica gaat weer zelf de Top 40 uitzen
den. De Tros reageert prompt met een ei
gen Tros Top 50.
De muziekindustrie is de Top 40 beu en
eist een betere 'publieke' lijst: een Natio
nale Top 100. Die komt er eind 1989.
Het blaadje 'Hilversum 3 Top 30' ver
schijnt vanaf 21 april 1973.
©Auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra
richt in 1973 instituut Nationale Hitpara
de op.
Een andere manier van samenstellen
zorgt ervoor dat de Nationale Hitparade
een week gaat achterlopen op concur
rent Top 40.
De Nationale Hitparade is vanaf 10 juni
1978 geen top 30 maar een top 50.
Felix Meurders draait de plaatjes van de
Top 50 helemaal. Tot ergernis van platen
maatschappijen: luisteraars kunnen de
volledige liedjes opnemen op cassette
bandjes.
Frits Spits start 10 januari 1982 als pre
sentator. Hij heeft niet veel met hitpara
des, maar behoudt wel de populariteit
De geesten lijken rijp voor één Neder
landse hitlijst, maar Lex Harding brengt
zijn Top 40 onder bij Radio 538.
De strubbelingen rond de Top 40 zorgen
voor het initiatief voor een nieuwe hit
lijst op Radio 3. De Mega Top 50 start 3
februari 1993.
Veronica kaapt de Mega Top 50 voor de
neus van de Tros weg. Veel geruzie resul
teert in een samenwerking tussen beide
omroepen.
De platenhandel wil toch weer een Top
100. Die komt er 7 januari 1997.
Top 40 en Top 100 vinden elkaar in 1999
in nieuwe stichting MegaCharts. Het hu
welijk strandt na enkele jaren.
De samenstelling van de Mega top 100
wordt per 1 augustus 2000 weer gewij
zigd. De invloed van 'airplay' (aantal ma
len gedraaid op de radio) neemt toe.
De Top 100 blijkt niet houdbaar in klein
land als Nederland. Terug naar top 50 ge
baseerd op verkoop.
De muziekindustrie introduceert in 2004
een eigen Single Top 100. Het is de eni
ge Nederlandse hitlijst louter op basis
van singleverkopen en legale downloads.
iTunes Top 30 start op 4 september
2010 met wekelijkse uitzendingen via Q
Music. Gebaseerd op de legale down
loads via de iTunes Store. Streaming via
diensten als Spotify gaat meetellen voor
de Mega Top 50.
,l Het fenomeen hitparade bestaat 30
november 2013 vijftig jaar.
