De strijd is al stilletjes losgebarsten. De
komende maanden worden achter de
schermen prominente EU-posten verdeeld.
Vijf vuistregels voor de banencarrousel.
k nu weer genoemd in Brussel
I
Schrijf
niemand af
Kleine landen
hebben voordeel
VERDIEPING 9
Topjobs:
gezichtsbepalend
e
ïan
s-
ris
'ij
Belangrijk kenmerk in
de banenrace: er zijn al
tijd verrassingen. Zo fi
gureerden de namen
van Herman Van Rom
puy (voorzitter Europe
se Raad) of Catherine
Ashton (Hoge Vertegen
woordiger voor het bui
tenlands beleid) vooraf
amper op lijstjes. En on
danks driftige specula
ties kreeg de Britse
oud-premier Tony Blair
geen Brusselse baan.
Wel was daar plots de
Portugees )osé Manuel
Barroso.
?clcrBalkene/?of(
De grootmachten krijgen
vaak niet de belangrijkste
banen. Zie Van Rompuy
(België), commissievoorzit
ter José Manuel Barroso
(Portugal) en Dijsselbloem.
Logisch, vindt ervaringsdes
kundige en oud-secreta-
ris-generaal van de Navo
)aap de Hoop Scheffer. „Een
Brit of een Fransman heeft
in de regel een zware eigen
politieke agenda. Dat heb
ben landen als België, Dene
marken of Nederland niet.
Mijn voorganger bij de NA
VO was een Brit. Die werd
zonder twijfel vaker door
Londen gebeld met de me
dedeling 'wij vinden dit of
dat' dan ik door Den Haag.
Daarom houdt men wel
van kleinere landen bij dat
soort functies." Tegelijk
helpt een al te uitgesproken
profiel ook niet. De recente
oproep van minister Tim
mermans om de Europese
Commissie te verkleinen,
zal niet per se leiden tot
Brussels krediet, zegt een li
beraal. Bovendien: reeds be
machtigde posten tellen
ook mee. Met Dijsselbloem
als eurogroepvoorzitter
heeft Nederland 'al een
vinkje achter de naam',
zegt een ingewijde. Om
dan ook nog een Commis
sievoorzitter te leveren, is
wat veel gevraagd. Eén
schrale troost: als blijkt dat
Nederland inderdaad naast
de prijzen grijpt, is er altijd
nog een commissaris nodig
voor 'meertaligheid'. Talen
wonder Frans Timmer
mans is er geknipt voor.
r.
en
rro-
Fin-
?1
ie
It
le-
)an
ook
ro
tan
van
/or-
den de premiers van Finland, Polen, Dene
marken en Ierland getipt. Het stikt dus van
de concurrentie.
„Nederland moet het spel voorzichtig spe
len, niet op zijn Hollands, zo van: dit is de
persoon, dit is de post die we willen en
daar gaan we voor", waarschuwt europarle
mentariër Corien Wortmann (CDA), vi-
ce-voorzitter van de EVP-fractie, waarin de
Europese christendemocraten verenigd
zijn. „Een strategie voeren als met Jeroen
Dijsselbloem, dat is beter." Die werd begin
dit jaar 'ineens' voorzitter van de euro-
groep, de raad van de ministers van Finan
ciën van de eurolanden. „Het beste kun je
je maar helemaal niet publiekelijk kandide
ren", meent een andere Nederlandse euro
parlementariër. „Zoals Barroso, die kwam
in 2004 als een duveltje uit een doosje."
Het helpt wel om een (ex-)premier in de
aanbieding te hebben. Vloeiend Frans spre
ken is een pré en vrienden zijn met de
Duitse bondskanselier kan nuttig zijn. Zo
zou Helmut Kohl in 1994 persoonlijk de be
noeming van Ruud Lubbers als commissie
voorzitter hebben getorpedeerd omdat die
aarzelingen had geuit over een snelle Duit
se hereniging.
De politieke kleur speelt eveneens een gro
te rol. Zo'n 70 procent van de EU-burgers
zou zelf de voorzitter van het dagelijks be
stuur van de EU willen kiezen, blijkt uit
een onderzoek van Eurobarometer. Maar
zover is democratisch Europa nog niet. Als
de burger invloed wil hebben, moet hij
naar de stembus eind mei: het Europees
Parlement moet namelijk instemmen met
de commissievoorzitter die de leiders van
de 28 lidstaten (de Europese Raad) voordra
gen. De Europese Raad hoort 'rekening te
houden' met de winnaar van de verkiezin
gen. Maar het is niet automatisch zo dat de
grootste partij de voorzitter mag leveren,
zei de Duitse bondskanselier Angela Mer
kel vorige maand in Brussel. „Een keuze
maken zal veel discussie vergen", zei ze er
met gevoel voor understatement bij.
De nieuwe voorzitter is verantwoordelijk
voor hét verdelen van de portefeuilles. Hij
of zij bepaalt ook de man/vrouw-verhou-
ding in het college.
Het is veertig jaar geleden dat Nederland
een commissievoorzitter leverde - euro
commissaris Sicco Mansholt mocht in 1972
zeven maanden Franco Malfatti vervangen
toen die aftrad om beschikbaar te zijavoor
het Italiaanse kabinet. En, zeggen verschil
lende bronnen in Brussel, Balkenende ligt
goed in de EVP en in Europa. „Hij heeft
geen vijanden. Het zou raar zijn als Den
Haag een commissievoorzitter zou kunnen
leveren maar er vanaf zou zien omdat hij
toevallig niet tot de coalitiepartijen hoort."
Premium: daar kun je
mee thuiskomen
'Best belangrijk'
De poedelprijs
VRIJDAG 29 NOVEMBER 2013
door Niels Klaassen en Laurens Kok illustratie Nourdin Kouch
WAT VALT ER TE HALEN?
Voorzitter van de Europese Raad
van EU-leiders (nu is dat de Belg Her
man Van Rompuy)
Voorzitter van de Europese Commis
sie (de chef van het dagelijkse bestuur
van de EU, nu de Portugees José Ma
nuel Barroso)
Voorzitter van het Europees Parle
ment (nu de Duitser Martin Schulz)
Hoge vertegenwoordiger voor bui
tenlands beleid (soort 'minister van
Buitenlandse Zaken van de EU', is nu
de Britse Catherine Ashton)
lats-
id-
:e
jn
iW
in
De Europese Commissie telt 28 leden.
Elke lidstaat heeft namelijk recht op
een commissaris. Logisch gevolg van
zoveel posten: niet iedere portefeuille
is even relevant. Er zijn grofweg drie
categorieën: premium, belangrijke en
onbelangrijke banen.
Voor Nederland is het zaak - als er
naast een van de absolute topjobs ge
grepen wordt - in ieder geval een
post te scoren in de categorie 'daar
kun je mee thuiskomen'. Denk dan
vooral aan financieel-economische por
tefeuilles zoals Mededinging, Handel,
Economische/Monetaire Zaken of In
terne Markt.
Er zijn commissariaten die belangrijk
zijn, maar ook niet meer dan dat.
Digitale Agenda is daarvan een voor
beeld. Ook 'best belangrijk': Justitie,
Energie, Regionaal beleid, Sociale Za
ken, Industrie, Onderzoek en Innova
tie.
Sommige posten in de Europese Com
missie lijken uitsluitend te bestaan om
dat er nu eenmaal 28 lidstaten zijn.
Denk aan Consumentenbescherming,
Uitbreiding en nabuurschapsbeleid of
Onderwijs en meertaligheid.
Zoals een ingewijde het verwoordt:
„Als je met zo'n post thuiskomt, weet
je dat de lobby mislukt is."
