TO©S
PZC
50.000
Bijenberaad gaat bijen in Nederland
2 IN HET NIEUWS
AFLUISTERSCHANDAAL
COLOFON
Het Snowden-dossier heeft
Nederland bereikt. Wat is er nieuw
en wat was al bekend?
Maak iemand
abonnee!
PAUL KUSTERS
toosenhenk.nl O
<3ROEIEMb AAMTAL AREEI&SCOMFLiCTEM
T: 088-0139995
4-
DEN HAAG - Een beetje cybercrimi
neel heeft het met rooie oortjes
gelezen: uit de gelekte documen
ten van klokkenluider Edward
Snowden bleek dit weekend dat
de Amerikaanse geheime dienst
NSA op 50.000 computernetwer
ken wereldwijd malware (schade
lijke of spionage-software) heeft
geïnstalleerd. En in de jaarplan
nen van de geheime dienst staat
dat dat er 85.000 moeten worden.
Netwerken, dus talloos veel meer
besmette computers. Kom daar
maar eens om als cyberboef, waar
je al spekkoper bent als je één net
werk weet binnen te dringen.
De 50.000 besmette netwerken
vormen de opvallendste onthul
ling uit de eerste productie van
NRC Handelsblad uit het Snow
den-dossier. De Nederlandse
krant kreeg exclusief toegang tot
die documenten en zal de komen
de dagen (vermoedelijk) komen
met meer onthullingen over de af
luisterpraktijken van de NSA in
Nederland én over spionage door
de Nederlandse diensten zelf.
Andere verhalen waar de krant za
terdag mee kwam bevatten min
der opvallend nieuws. Zo hadden
anderen al wel eens opgeschreven
dat de VS Nederland tussen 1946
en 1968 afluisterde, maar beves-
tigt de NSA dat nu zwart op wit.
Opmerkelijker is dat de Neder
landse MIVD (Militaire Inlichtin
gen- en Veiligheidsdienst) zeer
nauw samenwerkte met de NSA
toen Nederland actief was in
Uruzgan. Nederland was goed in
het onderscheppen en vertalen
van de radioberichten tussen Tali-
ban-leiders en kreeg in ruil voor
die informatie aan de VS toegang
tot exclusief materiaal van de
Amerikanen en haar directe part
ners (zoals Groot-Brittannië). Dat
gebeurde via een speciaal beveilig
de kabel over de bodem van de At
lantische Oceaan en hield op toen
Nederland Uruzgan verliet.
Aan de onthulling over de 50.000
besmette computernetwerken, zit
dan wel geen echt Nederlands
tintje; het geeft wel een nog verde
re inkijk in de enorme reikwijdte
van de NSA-afluisterpraktijken.
De NSA werkt daarbij samen met
de Britse GCHQ. Van die dienst
werd onlangs bekend dat ze
malware had verspreid in het
pc-systeem van de Belgische tele-
foonprovider Belgacom. Dat lijkt
een manier te zijn geweest om te
lefoons van europarlementariërs
en andere medewerkers van de
EU af te luisteren. Als Belgacom
slechts één van die 50.000 netwer
ken is, is de schaal van die opera-
tie, door de Amerikanen GENIE
genaamd, ongekend. Malware kan
niet alleen worden gebruikt om af
te luisteren, maar ook om infor
matie uit een systeem weg te slui
zen én om via een cyberaanval
het hele systeem plat te leggen.
De netwerken lijken zich voor
een flink deel in Azië, het Mid
den-Oosten en Rusland te bevin
den.
Terwijl het meeste nieuws over
specifieke afluisterpraktijken in
Nederland vermoedelijk nog
moet komen, vroegen D66 en SP
al om opheldering van minister
Ronald Plasterk, die over de Ne
derlandse inlichtingendiensten
gaat. D66 wil weten of de Ameri
kanen Nederland nog steeds
(grootschalig) afluisteren. De
twee partijen vragen al langer om
een parlementaire enquête waar
in onderzocht moet worden of de
Het afgelopen halfjaar hebben 25
organisaties van uiteenlopende
snit onder begeleiding van
PvdA-prominent Felix Rotten
berg gewerkt aan eenActiepro
gramma Bijensterfte. „Bijenvol
ken zijn als geen andere wezens
in staat om in samenwerking het
eigen voortbestaan te waarbor
gen. Mensen kunnen daar een
voorbeeld aan nemen."
En dat hebben ze ook gedaan,
stelt hij. Daarmee blikt hij terug
op een sessie waarbij uiteenlopen
de partijen als Greenpeace, pestici-
denmakers, boeren, imkers en we
tenschappers probeerden met con
structieve voorstellen te komen
om de bij te redden. Rottenberg
stelt tevreden vast dat het overleg
doorgaat in een Bijenberaad, waar
in de partijen permanent met el
kaar in overleg blijven. Maar daar
mee is de mysterieuze bijensterf
te - overigens een wereldwijd pro
bleem - nog niet opgelost.
De belangrijkste aanbeveling vol
gens Rottenberg: een monitoring
op zo'n 150 plekken in Nederland
van het wel en wee van de bijen.
Dat moet data verschaffen over
welke factoren de bijensterfte
beïnvloeden. Zijn dat vooral pesti
ciden? Of juist de varroamijt? Is
het voedselgebrek? Of misschien
te weinig vakkennis bij de im
kers?
„Er wordt nu ook goed nagedacht
over de professionalisering van de
imkerij", weet Rottenberg. „De
scholing kan vele malen beter. Er
zijn in Nederland maar weinig
professionele imkers. En er mel
den zich uit betrokkenheid bij
het bijenprobleem* momenteel
Volgens Felix Rottenberg
wordt nu goed nagedacht
over de professionalisering
van de imkerij
RUSTK3 MAAR HENK
JIJ BENT AL. JAREN
WERKLOOS.
Park Veldzigt 35, Middelburg
Postbus 91, 4330 AB Middelburg
0118- 43 4000
www.pzc.nl
Hoofdredactie
Peter Jansen pjansen@pzc.nl
Arie Leen Kroon (adj.) alkroon@pzc.nl
Centrale redactie
T: 0118- 43 4010
E: redactie@pzc.nl
Redactie Walcheren
Postbus 91, 4330 AB Middelburg
T: 0118- 43 4050
E-mail: walcheren@pzc.nl
Redactie Bevelanden-Tholen
Postbus 162, 4460 AD Goes
T: 0113- 31 5670
E-mail: bevelanden@pzc.nl
tholen@pzc.nl
Redactie Zeeuws-Vlaanderen
Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
T: 0115- 64 5740
E-mail: zeeuws-vlaanderen@pzc.nl
Redactie Schouwen-Duiveland
Postbus 80, 4300 AB Zierikzee
T: 0111-45 4650
E-mail: schouwen-duiveland@pzc.nl
Commercieel directeur
Ivo van der Velde
Advertenties
Afdeling Direct Sales regio Zuid
E-mail:
adverteren.zeeland@wegenermedia.nl
Personeelsadvertenties:055-5388000
Familieberichten: 088- 0139 999
Kleintjes: 0900- 6743 836
Krant niet ontvangen?
Onze excuses. Meld het via
www.pzc.nl/service.
De krant wordt niet meer nabezorgd.
U ontvangt restitutie. Abonnees heb
ben gratis toegang tot de e-paper via
pzc.nl/epaper (eenmalig aanmelden)
Vragen? Wijziging van uw adresgege
vens? Gebruikmaken van de vakantie
service? Abonnement opzeggen?
www.pzc.nl/service of bel:
088-0139910.
Toets 1bezorgklachten (vanaf 07.00 u)
Toets 2: informatie over uw abonnement of
abonneevoordeel
Toets 3: informatie over onze digitale pro
ducten
Maandag-vrijdag: 07.00 - 17.00 uur
Zaterdag: 07.30 - 12.00 uur
PZC Lezersservice
Antwoordnr 10008, 5680 VB Best
Abonnementsprijzen
Het tarief voor een abonnement waarbij u
de krant 6 dagen per week thuis ontvangt,
bedraagt 27,50 per maand. Dit tarief is
gebaseerd op betaling per kwartaal en
automatische incasso.
Zie ook www.pzc.nl/tarieven voor het
complete tarievenoverzicht.
Auteursrechten
Alle auteursrechten voorbehouden Uitgeve
rij Provinciale Zeeuwse Courant, onderdeel
van Koninklijke Wegener NV. Publicatierecht
beeldende kunst via Beeldrecht. Voor meer in
formatie: copyright@wegener.nl
Gegevensbescherming
PZC is een uitgave van Wegener NV. Wegener
legt van abonnees gegevens vast voor de uit
voering van de abonnementsovereenkomst.
Deze gegevens kunnen gebruikt worden om u
op de hoogte te houden van interessante
producten en diensten van andere onderdelen
van Wegener en zorgvuldig geselecteerde
partners. Indien u geen prijs stelt op informa
tie van de PZC of indien u uw toestemming
voor het gebruiken van uw e-mail adres wilt in
trekken, kunt u dit schriftelijk kenbaar maken
bij PZC Lezersservice. Zie ook het privacy sta
tement op www.pzc.nl
NSA blijkt nóg
door Cyril Rosman
NRC Handelsblad onthulde dit week
einde dat de Amerikaanse spionage
dienst NSA 50.000 computernetwer
ken met malware heeft besmet. Dat
gaan er zelfs 85.000 worden.
Een server in de Duitse stad
Hannover, waar veel internetver
keer doorheen stroomt. De NSA
zou op 50.000 computernetwer
ken malware hebben geplaatst,
foto Julian Stratenschulte/EPA
En u als trouwe abonnee ontvangt
een VVV-cadeaubon t.w.v. 50,-*
De nieuwe abonnee leest de krant
24/7 digitaal nieuws 2 maanden
gratis en betaalt vervolgens normaal
tarief.
Maak iemand abonnee op:
www.pzc.ni/abonneewerftabonnee
•Voorwaarde is dat u én de nieuwe abonnee
minimaal 6 maanden abonnee blijven.
H»I www.pzc.nl/abonneewerftabonnee
door Joep Trommelen
AMSTERDAM - Nederland slaat aan
het polderen om de bij te redden.
Binnenkort gaat staatssecretaris
Sharon Dijksma (PvdA) naar de
Tweede Kamer met een voorstel
om de mysterieuze en massale bij-
ensterfte te bestrijden.
