Bonus en beestjes
CONSUMENT 21
KOOPWAAR
Wouter Klootwijk
Een zwerver moet eten on
derweg. Hij zet zijn fiets
bij de eerste de beste krui
denier langs de weg. Ge
lukkig, denkt hij, het is geen
Heijn. Zwervers houden niet van
Heijn. Omdat ze alleen korting
krijgen op een brood als ze er
twee van kopen. En ze krijgen
die korting toch niet als ze geen
bonuskaart laten zien. Er zijn
alleraardigste caissières die voor
bonuskaartlozen een kaart naast
de kassa hebben liggen om ze aan
de begeerde korting te helpen.
Maar je hebt ook bitse tantes, die
kaartlozen de les lezen en dan
met tegenzin de kassa opdracht
geven korting te berekenen.
Ik heb ervaring. Voor buurvrouw
moet ik witte Heijnwijn halen
die 'in de bonus is'. Moet je mijn
bonuskaart mee, buurman? Nee
buurvrouw, ik red me wel. O
help, het kreng zit achter de kas
sa. En binnenkort kan het niet
meer, zei mijn vaste, onvriendelij
ke kassadame laatst. Met de nieu
we bonuskaart is het afgelopen, u
moet een eigen kaart hebben.
Zulks heb je niet bij andere su
pers. Daarom is een zwerver blij
als het geen Heijn is waar hij
voor de schaft wat halen wil.
Wat de zwerver niet wist: Heijn
verdient zelfs vet aan sukkels die
zonder kaart en zonder erg de
kassa langsschuiven met een paar
boodschappen. Ik bewaar al een
tijdje een knipsel uit het kruide
niersvakblad Distrifood. 1 op de
10 klanten van Albert Heijn heeft
geen bonuskaart, 43 op de 100
klanten vergeet soms de kaart en
bij 20 van de 100 keer afrekenen
vergeet een caissière om de kaart
te vragen. Weg korting. Het komt
erop neer dat een derde van de
klanten de bonuskorting door de
neus geboord wordt. Het scheelt
Albert Heijn 34 miljoen euro per
jaar. En meer nog. Want bij pro
ducten waarop korting wordt aan
geboden, heeft Heijn zelf al kor
ting bedongen bij de leveran
ciers. Als hij niet wordt doorbere
kend aan klanten maakt Heijn
extra winst. Volgens hetzelfde be
richt brengt de nieuwe bonus
kaart de kruidenier nog meer
voordeel. Erg? Ach, als je het
maar weet.
De nieuwe kaart kan verpersoon
lijkt worden. Daarna wordt bij af
rekenen vastgelegd wie wat pre
cies kocht en kan Albert Heijn uit
vinden waar mijn voorkeur naar
uitgaat Koop ik wilde zwijnenpa-
té, dan krijg ik even later een per
soonlijk aanbod, of ik belangstel
ling heb voor een heel uitge
beend zwijn voor de prijs van
een halve. Toekomst
Nu al kan het ons gebeuren dat
we een e-mail of een telefoontje
krijgen uit Zaandam. Mijnheer,
mevrouw, u hebt gisteren een
eind worst gekocht bij ons. Hebt
u hem al op? Dan kunt u nog snel
bij ons een begrafenisverzekering
afsluiten.
Een hoge functionaris van Albert
Heijn gaf op een website zelf een
voorbeeld. In de Verenigde Staten
kon een supermarkt zijn vaste
kaartklanten persoonlijk waar
schuwen voor gerookte zalm uit
Nederland die ze gisteren ge
kocht hadden. Niet eten, er zitten"*
vreselijke beestjes in. De vooruit
gang beweegt een beetje.
December is een gevaarlijke maand, althans voor je budget.
Nog meer dan in andere maanden liggen verleidingen op de loer.
Waar je bent, kijkt of
luistert, aan het fees
telijke (luxe) feestda-
gengevoel is dezer da
gen nauwelijks te
ontkomen. En toege
geven, we vinden het
natuurlijk ook een heerlijke maand. Met ca
deaus, lekker (uit) eten, snoep, dure wij
nen, nieuwe kleding, uitstapjes en een va
kantie misschien. We letten deze periode
even niet zo scherp op de portemonnee.
Met misschien achteraf wat spijt, zoveel uit
geven was nu ook niet de bedoeling. Voor
sommigen heeft zoiets geen gevolgen,
maar steeds meer mensen halen het nieu
we jaar bepaald niet schadevrij. Naast een
portie spijt achteraf, heeft december voor
hen heel vervelende gevolgen. Waarom vin
den we het zo moeilijk juist in deze tijd
van het jaar streng voor onszelf te zijn en
nog belangrijker: hoe wapenen we ons te
gen decemberverleidingen?
Anneke Ranzato, budgetdeskundige, heeft
daar wel ideeën over. Beheersing van finan
cieel budget laat zich volgens haar goed ver
gelijken met beheersing van gewicht, een
onderwerp dat net iets makkelijker be
spreekbaar, zichtbaar en dus minder privé
is. „Als je lijnt, weet je hoeveel calorieën je
per dag mag gebruiken. Worden het er
meer, dan moet je sporten om extra ruimte
in je calorieënbudget te verdienen. Bij een
financieel budget werkt het niet anders.
Geef je meer uit dan je hebt, dan zul je
extra moeten werken anders heb je een pro
bleem. Beheersing van budget is de truc,
maar simpel is dat niet. Je schamen en het
probleem wegstoppen, maakt het alleen
maar erger/'
De grootste decembervalkuil volgens Anne
ke Ranzato heet compensatiedrang. In de
cember wordt schuldgevoel collectief afge
kocht, moéten de kinderen extra verwend
worden. Omdat ze structureel te weinig
aandacht krijgen, moeten dealen met een
scheiding of wat dan ook. „En wie een jaar
lang het gevoel heeft zuinig aan te doen,
vindt in december ook dat het 'moet' kun
nen. Want doet niet iedereen het? Verwen
nen staat vaak gelijk aan dure cadeaus. Al
leen daarmee doe je het goed. Dat is met
een de tweede valkuil. We denken te snel
dat je veel geld moet uitgeven om het gezel
lig te hebben. Ook als dat geld er helemaal
niet is. Hiermee gaan we voorbij aan de es
sentie: aandacht. Extra aandacht voor je ge
zin, familie of vrienden hoeft niet veel te
kosten. Kleinere, met zorg gekozen ca
deaus zijn even mooi, met wat creativiteit
het huis versieren of extra je best doen i
de keuken, kost je de kop ook niet. De pee
is dat de commercie ons iets anders doet ge
loven."
Ingepakt worden we volgens Anneke Ran
zato bijna allemaal tijdens de aanloop naar
de feestdagen. In hoeverre de gevolgen tot
ellende achteraf leiden, is volgens haar per
soonsafhankelijk. Wie minder te besteden
heeft en daarmee worstelt, is wel kwets
baarder, weet ze. „Denk ook hierbij aan het
dieet. Krijg je te weinig binnen, dan kun je
aan niets anders dan eten denken, ben je
gevoelig voor elke verleiding. Omdat ver
wennerij en gezelligheid er deze periode ip
commercials zo dik bovenop ligt, bestaat
de kans dat je denkt: mijn leven komt niet
in de buurt van wat ik daar zie. Een reëel
beeld van wie je bent en wat je hebt, ver
vaagt totaal. Wie nuchter naar zijn situatie
kan kijken en ook tevreden kan zijn met
minder, staat steviger in zijn schoenen,
juist deze weken."
Een keer uitschieten en te veel uitgeven
kan pijnlijk zijn, maar hoeft niet tot struc
turele problemen te leiden. „Mensen di^
zich bewust zijn van zo'n uitspatting, doen
het per definitie goed. Dat zijn ook niet de
genen die in problemen komen. Gebrek
aan financieel inzicht is gevaarlijk. Als de
kop in het zand gaat, je niet meer weet wat
je saldo is, wat er binnenkomt, hoe groot
het gat is en wa.t er in al die ongeopende
brieven staat. Geen geld hebben, maar, om
dat het december is, wel nieuwe kleding of
speelgoed kopen met je creditcard. Betalenr
achteraf is ook betalen, dat lukt niet als het
geld er niet is."
DECEMBERT1PS
MAANDAG 25 NOVEMBER 2013
f*3r
j
Laat je niet
inpakken
door Sandra van Maanen
foto Marcel van Hoorn/ANP
reageren?
consument@depersdienst.nl
Winkel zo min mogelijk. Wat je niet
ziet, mis je ook niet.
Lees geen folders, ook die prikkelen
alleen maar tot kopen.
Aanbiedingen zijn leuk, maar heb je het
product écht nodig?
Winkel, vooral in december, met een
lijstje en houd daaraan vast.
Budgetbeheersing is makkelijker met cash
geld. Cash uitgeven doet altijd meer pijn.
Laat je niet verblinden door luxe, donkere
verpakkingen in de supermarkt met dezelf
de inhoud van de voordelige variant.
Doe je boodschappen bewust. Bekijk
nuchter wat je nodig hebt.
Creativiteit kan veel geld opleveren.
