Mêêr geschikt voo binnenbrandjes ee
CULTUUR 29
Marente de Moor in Porgy en Bess The Selecter in Taxatiedag in Zeeuws Museum
't Beest in Goes
Fadogroep Quatro
Vento presenteert
morgen haar nieuwe
theaterprogramma
Serenidade in De
Wegwijzer in Nieuw
en Sint Joosland.
de kern niet aangetast. We maken
uitstapjes naar andere stijlen en
instrumenten. Met de komst van
nieuweling Rafael Fraga komt het
Portugese gevoel wat meer te
rug."
Pessanha schrijft muziek, soms
teksten, maar hofleverancier van
de teksten is Luis Xavier, ook op
het laatste album Mitos e Lendas
(Mythen en legenden). Het al
bum is een muzikale reis door my
thes, sagen, sprookjes en wonde
ren over koningen, prinsessen, rui
ters en grootvizieren. De ballades
geven een prima overzicht van
hetgeen waarvoor Quatro Ventos
staat: innemende vertolkingen
die rust uitstralen en poëtisch ver
antwoorde teksten over onderwer
pen die gevoelens aanspreken en
mystiek verwoorden.
Opmerkelijk is het lied Manken
van Nieumeghen. „Het oude mys
tieke verhaal over Mariken en
haar zoektocht naar de rust van
haar ziel is de brug tussen mijn
geboorteland en mijn huidige
woonplaats. Ik kende het hele ver
haal niet, maar kwam wel elke
dag langs de beelden van haar in
de stad. Nu krijgt het betekenis
voor me. Mariken was op reis, net
als ik jaren geleden, toen de liefde
me naar Nederland bracht. Het
verhaal past binnen het concept
van het album en is een ode aan
wat mijn stad is geworden."
NIEUW- EN SINT JOOSLAND - Al ze
ventien jaar lang is Quatro Ventos
de formatie waarmee Portugees
Emanuel Pessanha vanuit thuisba
sis Nijmegen Nederland de fado
leert kennen. De groep beperkt
zich niet tot de traditionele vaste
concepten. In het verleden waren
er samenwerkingen met-de Portu
gese rockster Rui Veloso, Fernado
Lameirinhas en recentelijk nog
met Alberto Bettencourt, Iain Mat
thews en Frank Boeijen.
„Je mag Quatro Ventos fado noe
men, maar het is meer dan dat al
leen", zegt Pessanha. „We schrij
ven nieuw werk, brengen balla
des en voegen elementen uit jazz
en wereldmuziek toe. Vergelijk
het maar het Madredeus in de tijd
van zangeres Teresa Salgueiro.
Dat werd fado genoemd, maar
strikt gezien was het een eigen-
tijdse vorm van Portugese volks
muziek. Fado is poëzie, liedjes
over de liefde, figuratief en melan
cholisch. Het is op zoek naar emo
ties en dat is wat waarschijnlijk
zo aanslaat bij het Nederlandse
publiek. Je verstaat de tekst niet,
maar je voelt de intentie waarmee
het gemaakt is."
Pessanha, afkomstig van het Azo-
ren-eiland Sao Miguel, raakte pas
later in de ban van de fado, ofwel
de Portugese blues. „Ik was daar
aanvankelijk niet mee bezig. Wel
met de pop- en rockmuziek in
mijn jeugd. Van de Beatles tot
Led Zeppelin. Maar in die tijd ont
stond een beweging die het zin
gen in je eigen taal stimuleerde.
Ik ben toen begonnen met een
programma met eigen liedjes en
Portugese volksmuziek. Daarin
ontdekte ik de fado."
Met zes albums en een live-cd is
de formatie inmiddels een vaste
waarde in de theaters.. „We onder
scheiden ons met een eigen stijl.
We imiteren niet. In die zeven
tien jaar zijn er wel bezettingswij-
zigingen geweest, maar dat heeft
terneuzen - Schrijfster Marente
de Moor is dinsdag 12 november
te gast bij Stichting Prometheus.
De bijeenkomst in Porgy en Bess
in Terneuzen begint om 20.00
uur.
Marente de Moor (1972) debuteer
de in 2007 met de roman De over
treder, die in 2010 ook in het
Duits werd uitgebracht. In datzelf
de jaar verscheen haar tweede
boek: De Nederlandse maagd, dat
werd bekroond met de AKO Lite
ratuurprijs.
Haar nieuwe boek, Roundhay, tuin-
scène, kwam vorige maand uit.
Het is gebaseerd op het levensver
haal van de Franse uitvinder
Louis Le Prince, maker van de
oudste film die bewaard is geble
ven. Roundhay Garden Scene werd
in 1888 opgenomen.
COES - De legendarische skaband
The Selecter treedt donderdag 14
november op in 't Beest in Goes.
Het concert begint om 20.30 uur.
The Selecter werd rond 1980 be
kend met hits zoals On my radio
en Missing words en is onder lei
ding van zangeres Pauline Black
de laatste jaren weer volop actief.
MIDDELBURC - Het Zeeuws Mu
seum in Middelburg doet van
daag mee aan de Nationale Taxa
tiedag. Op het Abdijplein staan di
verse oldtimers en in het mu
seum is een groot aantal taxateurs
tussen 11.00 en 16.00 uur beschik
baar. Aanwezig zijn: twee auto
taxateurs (voor oldtimers), een ju
welen- of sieradentaxateur, een
zilvertaxateur, drie algemene taxa
teurs en een expert van Deloitte
om advies te geven over het
schenken van kunstwerken.
Naast het Zeeuws Museum doen
het Bonnefantenmuseum in Maas
tricht, het Centraal Museum in
Utrecht, het Cobramuseum in
Amstelveen, het Drents Museum
in Assen en het Historisch Mu
seum in Haarlem mee aan de Na
tionale Taxatiedag.
Wat onwènnig staot
ie naor de nieuwe
brandweerwagen
te kieken. „Die
blienkt nog 's even", 'öör ik 'm
zeggen tegen z'n vrouwe. „As 'n
spiegel", zegt ze en ze vrieft 's
mee d'r and over de brandweer au-
to.
Me binnen in Ööstburg, 'n weeke
geleejen. De nieuwe brandweerke-
zèrne is te bekieken. 't Stoeng in
de krante. Noe riej 'k al een stuit
je langs dat nieuwe gebouw en as
de deuren open staon, zien 'k
dien auto'daor allemaol te staon
proenken. En ik moen zeggen: De
brandweer dat 'ei me altied al an-
getrokken. As vroeger de brand
weer uutreej, dan waoren me
daor as kleine joengers altied bie.
Mee de fiets d'r achter en kieken
waor of t'r brand was. En as d'r in
de zeumer èrgest 'n oefenieng
was, dan waoren me
daor ook nie weg te
slaon. En wudder
niet allêêne, want
'êêl 't durp stond d'r
bie te kieken en gaf
commentaor. En nie
zunig ook.
Zö was t 'r op een
kêêr in de zeumer 'n
oefenieng in de Weststaote bie
ons in 't durp. Daor stoeng 'nn
ouw 'uus van de familie Dhond
en dat most afgebroken worren.
Twêê staoties op mekaore, in 't
midden de voordeuren en an
weerskanten daovan 'n grööte kao-
mer. Echt 'n grööt boeren'uus.
Wel drie'onderd jaor oud. En
wudder as kleine joengers stoen-
gen dien aovund bie 't spuitekot.
En voor d'aordig'eid wier dien ao
vund niet de brandweerauto ge-
buukt die altied nao buuten
kwam. Nêê, noe goengen de
brandweermannen mee d'n ouwe
spuite op pad. Die mos
ten ze zelf douwen, 'n
Rööie karre op vier wie
len, mee 'n koperen ke
tel die verschrikkelijk
bloenk. De schilder voor
op: die was de comman
dant. De iezderen ban
den boenkten op de
straote. „Me gaon nao de
Weststraotë", riep de schilder.
„Flienk anzetten, joengers", riep
tie nog en die nam zelf'n voospro-
eng van een meter of tiene. Den
'oek om, de Weststraote in. Dao
stoeng 't blank van 't volk. Kan je
begruupen, nog 's oefenen in 'n
echt 'uus. En dan mee den ouwe
spuite. Uut de vènsters kwam d'r
al röök. Jao, echte rook. Dat kon je
gewoon ruuken. Zeker nat ströö
in den brand gestoken. De spuite
kwam angedenderd, de slangen
wieren uutgerold en de dikke lan
ge die in de pèèreput most, kwam
as leste van de karre. De smid
sleurende die nao 't waoter en
smeet 'm in de put. 't Uutènde zat
vaste an 'n vierkante kurke. Dan
bleef tie drieven, allicht.
En wérkelijk wao, nao 'n kwartier
tje kwam d'r waoter uut de spui
te. „Nao binnen, joengers", riep
de schilder, „noe spuiten." En
wérkelijk, de grieze róók verander
de even laoter van kleur en wier
gêêl en toen blauwachtig. De
burgemêêster die ook was kom
men kieken, stappende tevreejen
naor 'uus. En wudder? Wudder as
kleine joengers mosten aan de
pompe staon. Twee houten stan
gen an weerskanten van de wao-
gen mosten omlaoge en daonao
nao boven. Da was pompen,
'n Spuitgast die allêêne mao ver
banden rond de slangen most
doen as 't waoter d'r uut spoot
(de lapper), riep dan me mosten
bluven pompen. Zes joengers an
den êêne en zesse an den anderen
kant. En mo pompen. Die man
nen binnen in 't 'uus bleven mao
spuiten. En paor stoengen d'r
zelfs deu de bovenste vènsters te
zwaoien nao 't publiek. Die 'aon
zeker de burgemeester zien ver
trekken?
En dan inêês: „Stomme doonders,
weg judder." De smid kwam op
ons afgestoven en joeg ons weg.
Was dat noe ons Dank je wel? Dat
'aon me toch wel anders ver
wacht. Wa was t'r gebeurd? De
kurke was in de modder gekom-
men noe wat de dikke slange en
ook de pompe vol blubber.
Daorom goeng da pompen zö
zwaor op 't leste. En wudder mao
deugaon. En noe mosten die spui-
tegasten natuurlijk
Daoran dochte kik vorige weeke
in Óösburg en ik vertellende dat
tegen dat ouwe mannetje en z'n
vrouwe. Die lachende 'n kêêr en
zei: „De brandweer van vroeger,
die was mêêr voo binnenbrandjes
ee?"
ZATERDAG 9 NOVEMBER 2013
Fado is zoektocht naar emoties
Quatro Ventos, morgen in De Wegwij
zer, Nieuw- en St Joosland, 15.00 uur.
door Marius Roeting
Quatro Ventos, met (vlnr) Rafael Fraga, Emanuel Pessanha, Aili Deiwiks en Lucien Matheeuwsen. foto Arjan Reef
door Rinus Willemsen
