Erfgoedpareltje op Walcheren
2 BUITEN
-11
EP
Iedereen kent ze wel, van die
boerderijtjes die vele stormen
en oorlogsgeweld hebben door
staan en waar de tijd stil lijkt te
hebben gestaan. Elke vorm van
modernisering is het pand
vreemd, waardoor je je zowel bin
nen als buiten in (overgrootmoe
ders tijd waant. Een boerderijtje
zoals het zou kunnen voorkomen
in 'Het Dorp' van Wim Son-
neveld en waar meestal een ouder
iemand zijn of haar laatste levens
dagen doorbrengt. Het blijft zoals
het altijd was... totdat de bewo
ner overlijdt of naar een verzor
gingshuis verhuist en het object
van de ene op de andere dag van
de aardbodem wordt geveegd. De
herinnering aan een erfgoedparel
tje is hetgeen dat overblijft...
Authentiek, karakteristiek
én vogelvrij
Zo werd ruim vier jaar geleden
bij het Meldpunt Erfgoed Zeeland
melding gemaakt van een boerde
rijtje aan de Grindweg tussen
Zoutelande en Westkapelle. Het
object werd nog bewoond door
een man op leeftijd en 'alles zou
nog zoals vroeger zijn', werd bij
de melding als extra informatie
toegevoegd. Een aantal ingesloten
foto's illustreerde het een en an
der. Inderdaad betrof het hier een
karakteristiek Walchers boerderij
tje, waarvan zowel het interieur
als het exterieur zeer authentiek
bleken.
Nu, inmiddels ruim vier jaar later,
staat het boerderijtje leeg en be
vindt het zich serieus in de geva
renzone. Het direct aan de door
gaande weg gelegen pand kan dan
wel zeer karakteristiek en authen
tiek zijn, elke vorm van moderni-
Turkeye. Of zoals een IJzendijkenaar zou zeggen: Turkiejn.
Drie straatjes die van bovenaf gezien een laars vormen.
Vier invalswegen. Vijf vakantiewoningen en wat informatie
borden over vroeger (oorlogs)tijden.
Het gehucht
Turkeye oogt kronkelig en wat
rommelig. De witte Vlaamse
reuzen van Bram Willems, die
vroeger een publiekstrekker wa
ren, zijn er al lang niet meer.
Schotelantennes staan her en
der op de daken. Een
Zeeuws-Vlaamse vlag wappert in één van
de tuinen, net als een Uirkse. Herman Wijf
fels is gebpren in het gehucht. Hij schopte
het tot hoogste baas van de Rabobank en
werd later voorzitter van de Sociaal-Econo
mische Raad (SER). Ook de wortels van Ni-
na Pauwaert liggen er. Geboren in novem
ber 2012 is ze de eerste baby in 25 jaar die er
woont.
Een paar huizen verder, op nummer veer
tien, 'wonen' Udo en Vera Girke. Ze hebben
het huis in bezit als vakantiewoning en zijn
geregeld in Turkeye te vinden. De ouders
van Vera kochten het huis in 1970. „Mijn
ouders raakten geïnteresseerd omdat vrien
den van hen een huis in Pyramide hadden.
Daar waren wij ook vaak. Daarom gingen
mijn ouders op zoek naar woningen die te
koop stonden. De Zeeuwse lucht was ook
goed voor mijn moeder want ze had een al
lergie." Later kochten Udo en Vera het huis
over en nu proberen ze er één keer in de zes
weken naartoe te gaan. Vanuit hun woon
plaats Keulen is het maar drie uur rijden, ver
telt Udo. „Vroeger was het hier wel wat le
vendiger", herinnert Vera zich. „Er waren
ook meer Duitsers. Toen waren er meer va
kantiehuizen dan permanente bewoners, nu
is dat andersom. Maar we vinden het eigen
lijk wel mooi zo, haha! We denken dat dat
komt omdat de vliegreizen naar landen als
Spanje nu zo goedkoop zijn. Dan heb je na
tuurlijk ook goed weer. Maar wij houden
van Zeeland en gaan ook graag in de win
ter."
Cor van Doeselaar en Monique Sturm onder
schrijven de lezing van de Girkes: er is fy
siek weinig veranderd in Tïarkeye, alleen het
inwoneraantal is dat. Cor verhuisde in 1979
naar het gehucht, Monique volgde hem een
half jaar later, daarbij niet afgeschrikt door
de stilte van Turkeye. "Al woonde hij op de
maan dan was ik er naartoe gegaan." Omdat
Cor als televisiemonteur werkte, kwam hij
voordat hij er ging wonen ook al eens in het
gehucht. "Aan de Turkeyeweg, de overkant
van de weg, stond een café. En in Tïirkeye
was een winkeltje. Een heel klein huisje met
veel kinderen en een winkeltje er naast. Vre
selijk moet dat geweest zijn."
Verder terug in de geschiedenis blijkt dat
Turkeye ook een belangrijke rol heeft ge
speeld in de Tachtigjarige Oorlog. Een be
most informatiebord probeert bezoekers
daarvan een beeld te schetsen.
Turkeye nam na de verovering van de streek
door prins Maurits in 1604 een belangrijke
plaats in de defensielinie in. De linie was
aangelegd om het veroverde gebied te behou
den. De versterking van Turkeye bestond uit
twee forten: Groot Turkeye en Klein T\ir-
keye'. Hoewel er meer lezingen zijn over de
herkomst van de naam van het gehucht, is
dit de meest plausibele voor Cor. „Dat kun
je ook zien op kaarten uit die tijd."
Anno 2013 is Uirkeye een aardig beroemd
plaatsje. Immer nog maken passanten lollige
foto's bij het plaatsnaambord, soms met 'Ara
fattheedoek' en al. Ook Uirkse bezoekers we
ten het te vinden, zeker na het bezoek van
de in Turkije bekende zanger Baris Manco.
Zijn bezoek werd uitgezonden op de Turkse
televisie, waarna de touringcars en masse
naar Zeeuws-Vlaanderen togen: thee drin
ken bij Cor en Monique.
SIGNALEMENT TURKEYE
Historische schuren, unieke
waterputten en oude bakketen.
Veel cultureel erfgoed in Zeeland
wordt bedreigd. In deze serie laten
we zien wat er dreigt te verdwijnen.
De boerderij aan de Grindweg tussen Zoutelande en Westkapelle.
De overkant van de weg,
dat is geen Turkeye meer
Udo en Vera Girke
door Michiel Bouwman
Turkeye
Turkeye, met links de woning waar vroeger een winkeltje zat.
Ligging: twee kilometer ten
westen van Ijzendijke
Gemeente: Sluis
Aantal huizen: bijna dertig
Aantal inwoners: ongeveer
twintig permanent
Netwerkbereik: zwak
