De Ode aan Charley Toorop in Westkapelle
wordt een 'verhalende sculptuur' genoemd.
Met een modieus dameshoedje en een West-
kappels mutsje.
Toen ze hem in Westkapelle
naar de plek hadden geloodst
waarop hij een 'Ode aan
Charley Toorop' zou moeten
verbeelden, zonk de moed
hem wel eventjes in de schoe
nen. Van die plek bovenop
de zeedijk, om precies te zijn bij paal 212,
wordt gezegd dat Charley daar vaak achte
loos haar mondaine kleding achterliet om
naakt in zee te gaan zwemmen. Maar daar
was de Amsterdamse kunstenaar Gijs
Assmann, als beoogd ontwerper van het
beeld, niet door van zijn stuk gebracht. Het
was de plek zelf, hoog verheven boven het
dorp en de zee, die hem overweldigde. „Die
bood zo'n indrukwekkend uitzicht", zegt hij,
„dat ik me afvroeg: wat kan ik daar als kun
stenaar nog aan toevoegen?"
Toch wordt daar straks zijn beeld onthuld.
Als tastbare herinnering aan de bijna dertig
zomers die de 'krachtigste vrouw uit het Ne
derlands kunstleven van de voorbije eeuw'
te Westkapelle verbleef om daar inspiratie te
vinden voor veel van haar belangrijkse schil
derstukken.
Charley Toorop krijgt er geen standbeeld,
buste of ander realistisch evenbeeld. Want
met zoiets gewoons, oordeelde ook klein
zoon Rik Fernhout, zou ze vast niet blij zijn
geweest. Het is dan ook een moderne sculp
tuur geworden, abstract, maar toch met zeer
herkenbare elementen. Zelf noemt Assmann
zijn kunstwerk nog het liefst een 'stilleven'.
„Niet monumentaal of bombastisch; ik heb
geen poging gedaan om de plek te over
schreeuwen, maar heb het gezocht in de
menselijke maat, en subtiele detaillering."
Het resultaat wordt al wel een 'verhalende'
sculptuur genoemd.
Op de plek waar Charley Toorop in de jaren
twintig en dertig van de vorige eeuw, alvo
rens in de golven te duiken, haar kleding
over de dijkpaal moet hebben gedrapeerd,
werpt het zeelicht straks een zilveren glans
op het witbronzen monumentje. Dat heeft
wat weg van een kledingrek.
Het herbergt zowel kledij uit mondaine, ar
tistieke kringen, zoals Charley Toorop des
tijds droeg, als onderdelen van de traditione
le Westkappelse dracht. Zo tekent zich daar
straks tegen het zwerk, naast een destijds als
modieus en artistiek ervaren dameshoedje,
een Westkappels mutsje af. Op de grond figu
reren dan een paar slordig weggeworpen da
messchoentjes, een picknickmandje, en daar
tussen een schilderspalet met penseel.
Het zal de passanten straks niet moeilijk val
len er niet alleen een ode in zien aan Char
ley Toorop, maar evengoed een eerbetoon
aan Westkappelse dorpstradities.
Het was de aantrekkingskracht van dat au
thentieke dorpsleven die Charley Toorop er
in 1924 toe bracht de eenvoud van Westkap
pels dorpsherberg De Valk te verkiezen bo
ven logies temidden van haar vrienden uit
de Domburgse kunstenaarskolonie rond
haar vader )an Toorop. Vrijwel ieder jaar zou
ze in De Valk blijven terugkeren, tot het
eind van haar leven.
ZATERDAG 2 NOVEMBER 2013
Westkapelle eert
Charley Toorop
Impressie van de 'Ode aan Charley Toorop' die volgende week zaterdag wordt onthuld op de zeedijk in Westkapelle. foto's Jan de Jonge PROGRAMMA WESTKAPELLE
door Henk PoStma
Donderdag 7 november
Plaatsing van de 'Ode aan Charley
Toorop' op de zeedijk; overdracht
aan de gemeente Veere.
Vrijdag 8 november.
Workshops ontwerper Gijs Ass
mann op de twee basisscholen:
scholieren ontwerpen een 'Ode'
voor iemand naar eigen keuze.
Zaterdag 9 november:
14.00 uur opening expositie in
Westkappels Polderhuismuseum:
werk van Gijs Assmann (collages
en tekeningen) en Charley Toorop
(litho's en tekeningen uit bezit van
Westkappelaars).
15.00 uur onthulling van het beeld
door Dirk Nijland, kleinzoon van
Charley Toorop, en Karla Peijs,
voorzitter van het Comité van Aan
beveling.
De provincie Zeeland stak geen
geld in het beeld, maar zette een
premie van 7.500 euro op het uit
stippelen van wandelroutes die
het publiek erop attenderen dat in
Westkapelle ook kunstenaars ac
tief waren als Piet Mondriaan,
Reinier Kimpe en Dennis Gallo
way.
