Volop activiteiten in Terneuzen bij 1
begin Maand van de Kunstuitleen
UIT 11
De Maand van de Kunstuitleen be
gint zaterdag met de opening van
de expositie Kleintje Kunst bij de
Kunstuitleen aan de Bellamystraat
in Terneuzen. De opening wordt om 14.00
uur verricht door Kathrin Ginsberg van CBK
Zeeland, het provinciale centrum voor beel
dende kunst, vormgeving en architectuur.
Ginsberg zal tevens de nieuwe huisstijl van
de drie Zeeuwse kunstuitlenen (Terneuzen,
Goes, Vlissingen) presenteren. Die beoogt
vooral de gezamenlijkheid van de uitlenen te
benadrukken.
De Kunstuitleen is zaterdag geopend van
10.00 tot 17.00 uur. Bij de opening treedt de
Vlissingse singer-songwriter Maarten Ter-
mont op. Kinderen kunnen knutselen of
meedoen aan een workshop 'Zeeuwse kno
pen maken'
Kleintje Kunst is een expositie van Zeeuwse x
kunstenaars die ieder een jiantal 'kleinere'
werken inbrengen en daarnaast één geselec
teerd kunstwerk waarop bezoekers kunnen
stemmen. Het winnende kunstwerk zal na af
loop van de expositie worden aangeschaft
voor de uitleencollectie. Onder de deelne
mende kunstenaars zijn Dick van Biemen,
Nicoline van Boven, Ollo Feenstra, Eef de
Graaf, Kianoosh Gerami, Harmony Hend-
rickx en Marjolein Innemée.
Tijdens de Maand van de Kunstuitleen (no
vember) kunnen mensen voordelig lid wor
den. Voor bestaande klanten zijn er kortings
acties.
Met Kazimir Malevich als middelpunt presen
teert het Stedelijk Museum in Amsterdam een
expositie met meer dan 500 werken van de Rus
sische avant-garde.
Voor het eerst sinds de legenda
rische Stedelijk-expositie in
1989 wordt de eigen Male-
vich-collectie - de grootste
buiten Rusland - met die van
Nikolai Khardzhiev en
George Costakis gecombi
neerd. Deze verzamelaars bleven de
avant-garde in Rusland ook steunen in tij
den dat abstracte kunst door de Sovjet-au
toriteiten was verboden. Aangevuld met
bruiklenen van onder meer de Yale Univer
sity Art Gallery, het Museum of Modern
Art en het Centre Pompidou is dit de groot
ste Malevich-expositie ooit, een prestatie
die alleen al vanwege de enorme kosten,
naar verwachting nooit meer wordt her
haald. De ontwikkeling van Malevich
(1879-1935) wordt chronologisch toegelicht
met tal van voorbeelden, te beginnen met
de periode 1903-1910, toen hij zich liet in
spireren door impressionisme, symbolisme
en fauvisme. In het tweede decennium
kwam hij al snel uit bij het suprematisme
dat hem wereldroem verschafte. Geometri
sche vormen als op zijn 'Zwarte Vierkant'
symboliseerden voor Malevich de suprema
tie van een wereld die groter was dan uiter
lijke verschijnselen. Kunst maken was voor
hem een spirituele activiteit, onthecht aan
de politieke en sociale doelstellingen zoals
die van de Russische Revolutie van 1917.
Malevich had daarbij geen last van gebrek
aan zelfvertrouwen. Zo schreef hij in 1915
in het Suprematisch Manifest: 'Ik heb mij
zelf getransformeerd tot het nulpunt van
de vorm en heb mijzelf opgevist uit de
beerput van de academische kunst.' En
maakte hij in 1916 een gouache/potlood-te-
kening waarop hij noteerde: 'Ik, de apostel
van nieuwe begrippen in de kunst.'
De collectie van Nikolai Khardzhiev
(1903-1996) en zijn vrouw Lidia Chaga
(1912-1995) was in de jaren negentig onder
werp van veel rumoer in de media vanwe
ge een eigenmachtig opererende execu
teur-testamentair. Dat leidde zelfs tot in
grijpen van de Nederlandse overheid in
het bestuur van de gelijknamige stichting.
Het echtpaar had zich in 1993 in Nederland
gevestigd, na een welkome uitnodiging
van de Universiteit van Amsterdam omdat
het zich na de val van het communisme
niet langer veilig voelde in Rusland. Hon
derden werken waren intussen al het land
uitgesmokkeld, onder meer met hulp van
de Keulse galerie Gmurzynska. Onder lei
ding van oud-minister Job de Ruiter be
landde de collectie tenslotte veilig - vanuit
een opslagloods op Schiphol-Oost - als
bruikleen in het Stedelijk. Khardzhiev leer
de in 1928 Malevich kennen en zou in to
taal 174 werken van hem kopen, het meren
deel op papier, maar ook acht schilderijen.
Onder de andere avant-gardisten van wie
Khardziev werk kocht, waren Natalia Gon-
charova, Olga Rozanova, Mickhail Larion-
ov, Vladimir Tatlin en El Lissitzsky, in to
taal zo'n negenhonderd schilderijen en te
keningen.
George Costakis (1913-1990), in Moskou ge
boren als zoon van Griekse ouders, vond in
1977 een oplossing die geen smokkelen
noodzaakte. Hij mocht naar Griekenland
vertrekken als hij de helft van zijn collectie
achterliet in de Tretyakov Galerie in Mos
kou. De andere helft - maar liefst 1275 wer
ken - werd in 1997 aangekocht door de
Griekse overheid en ondergebracht in het
museum voor moderne kunst in Thessalo
niki. Costakis raakte in de ban van de
avant-garde toen hij in 1946 in de donkere
dagen na de oorlog, felgekleurde schilde
rijen in het atelier van Olga Rozanova zag.
„Het waren signalen voor me. Het kon me
niet schelen wat het was, maar niemand
wist wat iets was in die dagen."
DONDERDAG 31 OKTOBER 2013
De Kunstuitleen in Terneuzen.
De apostel
van nieuwe
begrippen
i Franqoise Ledeboer De tentoonstelling in het Stedelijk Museum is de grootste Malevich-presentatie ooit. foto's Robin van Lonkhuijsen
pad
De expositie 'Kazimir Malevich en de Russische
avant-garde' in het Stedelijk Museum Amster
dam duurt tot en met 2 februari. Voor meer in
formatie: www.stedelijk.nl
Kazimir Malevich, Zelfportret.
Op
