44 Ik heb nog nooit zoveel
getranspireerd bij het
repareren van een lekke
band als onder die
Afrikaanse zon
Hoogaars Jetty is dit jaar
honderd geworden. Tijd voor
een boek over het zeilschip.
36 BOEKEN
DE WEEK i
ZEEUWSE
BOEKü
Bouw de snelste
hoogaars op de
Wester- en Ooster-
schelde.' Dat is de
opdracht die visser
Marien van de
Gruiter uit Arne-
muiden ruim honderd jaar gele
den geeft aan scheepswerf De
Klerk in Kruispolderhaven. In
mei 1913 levert De Klerk de
ARM 4, De Drie Gebroeders, ge
noemd naar de drie zonen waar
mee Van de Gruiter vist. Het zeil
schip heeft Vlissingen als thuisha
ven en wordt gebruikt in de garna
lenvisserij.
En de ARM 4 is snel. Het is dan
ook niet verwonderlijk dat het
schip al vrij vlot wordt ontdekt
door plezierzeilers. Tijdens de Eer
ste Wereldoorlog gaat het slecht
in de garnalenvisserij. Het is de
Belg Leon Huybrechts die als eer
ste een andere toekomst ziet voor
de vissershoogaars De Drie Ge
broeders. Huybrechts is tijdens de
Eerste Wereldoorlog België ont
vlucht en woont tijdelijk in Vlis
singen. De Belg is dan al topzei
ler. Hij is bevriend met zeillief-
hebber en industrieel Hendrik
Cornelis van der Lely uit Rotter
dam, eigenaar van een touwfa-
briek in Rotterdam. Huybrechts
tipt Van der Lely over de snelle
hoogaars; Van der Lely koopt het
schip in 1918.
De Rotterdamse zakenman laat
het vissersschip door scheepsbou
wer, zeilmaker en zeiler Hein
Kersken in Haarlem verbouwen.
Kersken bouwt een kajuit en roef
op de hoogaars en verandert de
zeilen en tuigage. Ook geeft hij
het schip een andere naam: Jetty,
naar zijn dochter. Een jaar later,
in 1919, wordt Leon Huybrechts ei
genaar van de Jetty. Hij krijgt het
schip van Van der Lely in ruil
voor zijn pand in Antwerpen,
waar Van der Lely kantoor gaat
houden.
„Huybrechts weet de Jetty met
een beroemd te maken binnen de
zeilsport", vertellen Veronica
Frenks en Peter Hamer, schrijvers
van het boek jetty, symbool van
het varend erfgoed. De topzeiler
wint vrijwel alle wedstrijden
waaraan hij meedoet. „Huy
brechts was bij elke wedstrijd in
de voorhoede te vinden. Andere
zeilers zeiden dan: 'als je wil win
nen, moet je bij Huybrechts zien
te blijven'. In Zeeuws-Vlaanderen
en Belgisch-Vlaanderen is de Jet
ty nu nog steeds een bekend
schip."
Huybrechts blijft dertig jaar eige
naar van de Jetty. In 1950 ver-
Hans Warren kon fietsen. Maar daar
mee hield zijn rijvaardigheid wel
op. Brommer, motor, auto - hij was
er hooguit passagier. En nog zoiets wat inti
mi en lezers van zijn dagboeken weten:
Warren was geen liefhebber van reizen, en
al helemaal niet van verre reizen. Dat dan
nu, twaalf jaar na zijn overlijden, zijn ver
haal Op de Solex door Algerië opduikt en
wordt gepubliceerd, is in en buiten literai
re kringen een gebeurtenis van de eerste or
de.
Hans Warren (Borssele 1921 - Goes 2001)
was dichter, vertaler, dagboekschrijver en
recensent. Een groot deel van zijn leven
woonde hij in Kloetinge, in een verbouwd
landarbeidershuisje. De publicatie van zijn
Geheim Dagboek vanaf 1981 bracht hem na
tionale bekendheid. Sinds 1951 schreef hij
wekelijks een boekrecensie voor de PZC. In
1978 kwam zijn veertig jaar jongere vriend
Mario Molegraaf bij hem inwonen. Die be
heert nu zijn literaire nalatenschap. Mole
graaf werkt aan een biografie van Warren,
die hij in 2015 hoopt af te ronden.
Er kwamen al eerder verrassingen uit de
nagelaten geschriften van Hans Warren te
voorschijn. De grootste tot nu toe is de ro
man Een vriend voor de schemering, die in
2005 postuum verscheen. De afgelopen ja
ren liet Molegraaf ook nog een aantal niet
eerder gepubliceerde gedichten opnemen
in bibliofiele uitgaven - op speciaal papier
gedrukt en in zeer kleine oplage.
Het Solexverhaal is opnieuw zo'n bibliofie
le uitgave, verzorgd door de Avalon Pers in
Woubrugge. Het boek telt zestien pagina's,
het eigenlijke verhaal neemt daarvan de
helft in beslag. Het nawoord van Molegraaf
beslaat één bladzij. De omslag is gemaakt
van Indiaas papier in verschillende kleur
stellingen.
Warren schreef het verhaal begin decem
ber 1950 voor het tijdschrift Op de Solex. Hij
had nét zijn baan als ambtenaar op de ge
meentesecretarie van Borssele opgezegd en
wilde van zijn pen gaan leven.
Het blad Op de Solex bestond slechts kort,
het verscheen tussen 1949 en 1953. Speciaal
voor 'rijwielsolex enthousiasten' in Neder
land en België. De na de Tweede Wereld
oorlog in Frankrijk geïntroduceerde fiets
met hulpmotor werd in licentie in Neder
land gebouwd en was ook bereikbaar voor
de vele minder kapitaalkrachtigen. Het tijd
schrift speelde op die populariteit in, en pu
bliceerde Solexverhalen van gevestigde
schrijvers als Simon Carmiggelt, Ed. Hoor-
nik en Adriaan Viruly. Hans Warren moet
het blad gekend hebben en zag er een mo
gelijkheid in om een verhaal gepubliceerd
te krijgen.
Het verhaal dat Warren instuurde speelt in
Algerije. Het begint in Parijs, waar hij op
zijn Solex naar toe is getuft. Op de tentoon
stelling De Maagd in de Franse Kunst in het
Petit Palais botst hij tegen de zoon van een
=25 VAN HET
De schrijvers van het boek, Veronica Frenks en Peter Hamer, aan boord van de Jetty, foto Ruben Oreel
Hans Warren droomt zijn reis op de S
door Jan van Damme
Hans Warren
30 OKI T/M 9 NOV
Jetty is nog steeds
door Carla van de Merbel
