Paul van Vliet (77) viert zijn 20-jarig jubileum
als goodwillambassadeur van Unicef Al die ja
ren was Audrey Hepburn zijn grote voorbeeld.
Ze is zo bewogen om het lot van de kinderen."
Er zit een harmonische
cyclus in het bestaan
van Paul van Vliet. De
Haagse cabaretier is te
rug in de hofstad,
waar hij werd geboren
en waar hij ooit zijn
laatste adem zal uitblazen. Bijna elke
zondagmiddag speelt hij de komende
maanden weer in de Koninklijke
Schouwburg, bij hem om de hoek. In
die voorstelling Zondag in Den Haag
zit een flink stuk over Unicef waar
voor hij 2i jaar geleden goodwill-
ambassadeur werd. Om dat te onder-
strepenwordt door Unicef en De Efte-
ling op 20 november, de Dag voor de
Rechten van het Kind, voor het eerst
de Paul van Vliet Award uitgereikt
aan een Nederlandse organisatie die
zich op een bijzondere manier inzet
voor kinderen. De prijs is gedoteerd
met ïo.ooo euro.
Op zijn Haagse kantoor wijst hij naar
de award, een beeldje van kunstenaar
Loek Bos dat de cabaretier toont met
een kind op de arm. „Ik ben er wel
trots op. Het is een mooie beloning
van twintig jaar ambassadeurschap.
Ook leuk dat het een prijs is die je
kunt weggeven." Paul van Vliet is de
langstzittende goodwillambassadeur
in Nederland, de éminence grise van
de VN-kinderrechtenorganisatie die
tijdens zijn bezoeken over de wereld
ook met {jassende statuur wordt ont
vangen. Een lange, statige en serieuze
man, met een wijze, grijze'kop en een
zelfverzekerd, sonoor stemgeluid. Er
komt iemand binnen met Paul van
Vliet, weten ze ook bij Unicef. Dat
heeft hij gemeen met de vrouw door
wie hij destijds geïnstalleerd werd en
voor wie hij nog steeds smelt als hij
over haar praat.
Audrey Hepburn (1929-1993), een Ne
derlands-Britse actrice, wereldster en
filantrope, opgegroeid in Arnhem.
Het centrum van de Rijnstad werd in
de oorlog platgebombardeerd, net als
de Haagse wijk Bezuidenhout waar
de familie Van Vliet woonde. Huizen
in puin, angstige gezinnen zonder on
derkomen. Dat hadden ze allebei mee
gemaakt en dat verstevigde later hun
band. Door haar oorlogservaringen in
Arnhem zou Hepburn voor Unicef
hebben gekozen. Ze wilde zich inzet
ten voor kinderen die alles kwijt zijn.
„Zij heeft Market Garden van heel na
bij meegemaakt. Ze heeft zelfs nog ge
werkt als hulpverpleegstertje. Ze had
een enorm warm hart voor kinderen
en voor de organisatie Unicef."
PAUL VAN VLIET
Hij kende haar eigenlijk niet, maar
werd een keer opgebeld door Unicef
in Genève of hij 'mevrouw Audrey
Hepburn' wilde bellen. Met licht tril
lende stem deed hij het. Een beleve
nis, want zij was in die tijd nog steeds
een onbereikbaar idool. „Een absolute
wereldster. Ze had thuis op video een
show van mij gezien: Overleven, waar
in een nummer zat met onder meer
de tekst: 'Moet je hard zijn om te over
leven. Tot de tanden toe bewapend
voor je eigen veiligheid. Moet je sluw
zijn om te overleven'. Dat sprak haar
aan. Ik denk omdat zij zichzelf in de
keiharde wereld van Hollywood wel
heeft gehandhaafd, maar altijd met
moeite. Omdat ze niet die keiharde
Amerikaanse showbizzmentaliteit
had, maar een zeer beschaafde en
zachtmoedige vrouw was met een
heel intens gevoelsleven."
Zelfs de superster Audrey Hepburn
kostte het moeite zich in die haaienvij-
ver drijvend te houden. De laatste re
gels van Overleven luiden: 'Onverschil
lig voor de wanhoop, onkwetsbaar
voor verdriet, met geen ander doel
om naar te streven, dan ieder voor
zichzelf, verschanst op zijn gebied,
met niemand iets te maken, koel bere
kenend schaken, op kansen blijven
loeren, om de anderen te vloeren.
Dan zal je overleven, maar leven is dat
niet'. Het was een tekst die Hepburn
volgens Van Vliet enorm aansprak:
Haar eigen gedachten geformuleerd
door haar latere opvolger.
Paul van Vliet praat over Audrey Hep
burn zoals zij wellicht over hem zou
hebben gesproken. Ook hij was nooit
de meedogenloze showbizzman die
zichzelf ten koste van anderen popu
lair wilde maken. Een zeer beschaafde
en zachtmoedige man met een heel in
tens gevoelsleven, had Audrey over
hem kunnen zeggen.
De vriendschap
heeft tot haar
dood geduurd.
Van Vlier vertelt
graag over haar.
„Als ze ergens bin
nenkwam, was in
één klap de zaal doodstil. Daar is ze,
Audrey Hepburn, hoorde je de men
sen denken. Een enorme persoonlijk
heid met een charisma dat binnen
een seconde tot stilte en bewondering
dwong. Heel bijzonder om mee te ma
ken. Ze was ook zo lief en geestig, een
mooi en betrokken voorbeeld van hoe
je dit ambassadeurswerk kunt doen.
Met echt een wezenlijke interesse in
kinderen in hongersnood- en oorlogs
gebieden. De intensiteit spat van het
scherm als je haar in verre landen
ziet. Ze is echt en zo bewogen om het
lot van die kinderen. Zij is altijd mijn
voorbeeld gebleven."
Ook Paul van Vliet koestert 'zijn' Uni-
cef-kinderen. Van sommigen heeft hij
later teruggehbord dat ze het goed ma
ken dankzij de steun van het
VN-fonds, anderen verdwenen in de
anonimiteit. „Wat ik heel graag nog
zou willen en wat echt een droom
van mij is - maar dat is te duur, ik
weet het - is nog één keer een reis ma
ken langs al die landen waar ik ge
weest ben. Met goede research vooraf,
om een aantal kinderen op te zoeken
die ik toen heb ontmoet." Hij noemt
Memory uit Zambia, Mamadou uit
Mali, Daniël uit Boekarest, Carlos uit
Bolivia. Wat is er van ze geworden? Is
het Unicef gelukt ze vast te houden?
Hebben ze het onderwijs gevolgd dat
ze moesten volgen? Zijn ze gezond ge
bleven? Hebben ze de goede vaccina
ties gekregen? Zijn ze niet vermalen
door de harde samenleving?
Misschien is een aantal erg slecht te
rechtgekomen. Wil hij dat laatste wel
weten? Stel dat Mamadou is verdron
ken bij Lampedusa toen hij naar Euro
pa wilde vluchten? Hij denkt veel aan
de kinderen als hun landen weer op
een akelige manier de actualiteit ha
len. Mali, Bangladesh, Roemenië: er
komt weinig goed nieuws vandaan.
Niet voor niets krijgen ze aandacht en
steun van Unicef. „Ja, het kan slecht
zijn afgelopen met sommige kinde
ren. Dat is waar, maar als je daar een
paar andere mooie verhalen tegenover
kunt zetten, dan is dat wat me op de
been houdt. Het kwam vaak voor dat
ik heel teneergeslagen terugkwam.
Dan liep ik rond met een brok in mijn
keel over de dingen die ik zag. Dan zie
ik een groot project in Burkina Faso
waar kinderen werken in de goudmij
nen. Kinderen die al heel jong wor
den ingeschakeld in het productiepro
ces en die opgroeien in het stof. Het
wordt alsmaar zwaarder en uiteinde
lijk worden ze als jongetje de mijnen
ingestuurd. In 30 meter diepe putten,
primitief gegraven. Als daar iets in
stort, kraait niemand ernaar. Jammer
Als een
kind weer
kan lachen,
is dat voor
mij een
enorme
stimulans
en een
bron van
inspiratie
dan, er zijn er weer zes omgekomen.
Zo denken ze. Dat is een heel beklem
mende samenleving."
Gaten in de grond op een dorre vlak
te, kinderen in die gaten. Daar werd
hij 'behoorlijk ellendig' van. Hij vroeg
de Engelse cameraploeg te stoppen
hem te filmen. „Ik moest bijkomen.
In die goudmijnen zag ik kinderen
met oude, doffe ogen." Hij kon ze ook
niet aan het lachen krijgen. Meestal
vinden ze die gekke, lange, blanke
man met die donkere stem wel leuk.
Maar dit was in al die jaren een van
de moeilijkste projecten die hij volg
de. „Maar gelukkig lukt het Unicef
dan toch de allerkleinsten uit die ver
schrikkelijke mijnen te halen. Ze gaan
naar de peuterklas, de lagere school
en uiteindelijk krijgen ze een beroeps
opleiding. Toen ik er was, konden al
2.000 kinderen naar school. Dat zijn
er inmiddels 10.000 geworden. Daar
word ik ontzettend blij van. Dan zie
ik in gedachten dat schooltje terug
waar de kinderen wel weer kunnen la
chen. Dat blijft voor mij een enorme
bron van inspiratie en een stimulans."
In zijn nieuwe show maakt hij ruimte
voor alle frustraties die hij in de loop
der jaren ondervond. Tüssen alle grap
pen en liedjes door gaat het over over
Memory die haar ouders verloor aan
aids en voor vier jongere broertjes en
een dementerende oma moet zorgen.
En het gaat over Daniël, een straat
kind uit Boekarest dat in de onder
aardse riolen van de stad woonde en
alleen een smoezelige deken en wat
oude tijdschriften bezat. Het joch wil
de graag opgroeien in een huis 'waar
het altijd warm en gezellig was'.
Maar willen we die hartverscheuren
de verhalen allemaal nog wel horen?
Met het leed der wereld moet je nu
even niet aankomen, vinden veel men
sen die de crisis aan den lijve onder
vinden. Van Vliet vindt het lastig daar
over te oordelen. Hij is niet van de har
de preek. Zachtmoedigheid en een
beetje hoop is zijn metier. Een jaar ge
leden was hij best pessimistisch over
onze nationale blik op de wereld. In
middels lijkt er weer wat meer betrok
kenheid te groeien, ietsje meer saam
horigheid, voelt hij. Ietsje meer de
geest van Audrey, mag je hopen.
ZATERDAG 26 OKTOBER 2013 SPECTRUM 7
door Bob van Huet
Geboren op 10 september 1935 in
Den Haag in het huis van zijn over
grootmoeder, Denneweg 64, nu het ge
bouw van de Haagsche Kunstkring.
Vader Paul van Vliet sr. was onder
meer tekenleraar en poppenspeler.
Moeder Louise was lerares voedings
leer en schrijfster. Zijn drie oudere zus
sen werken in de beeldende kunsten.
In de jaren zeventig trouwde hij met
zijn huidige vrouw Lidewij. Daarvoor
was hij gehuwd met Liselore Gerritsen.
Een van de meest succesvolle
Nederlandse cabaretiers. Onder meer
twaalf succesvolle onemanshows en
hoofdrol in musical My fair lady. Speel
de in het eigen Theater PePijn.
Een van zijn beroemdste liedjes is
Meisjes van dertien.
In de geest
van Audrey
Audrey Hepburn maakt een praatje met Paul van Vliet tijdens
een barbeque begin jaren negentig, foto Toussaint Kluiters
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
