I
Bij de splijtstofwisseling
beleeft EPZ, exploitant
van de kerncentrale in
Borssele, volgend voorjaar
een primeurtje. Voor het
eerst zal een deel van de
nieuwe staven niet louter
bestaan uit uranium, maar
voor 8 procent uit pluto
nium. Mox ofwel mengoxi-
de heet deze brandstof
2 SPECTRUM
Vanzelfsprekend krijg je
Mox niet op elke straat
hoek. EPZ laat de com
plexe legering maken in
de Melox-fabriek, vlak
bij het pittoreske Avig
non in Zuid-Frankrijk.
Melox maakt net als de opwerkingsfabriek
in Cap de la Hague, waar EPZ zijn uitgepuf-
te uranium nieuw leven laat inblazen, deel
uit van Areva. Dat is de mondiale leider op
het gebied van nucleaire energie.
Elke jaar moet EPZ een kwart van de splijt
stofstaven in de Borsselse reactor vervan
gen. Deze splijtstof is dan een soort van
op. Uitgebluste staven bestaan voor 94 pro
cent uit uranium, voor 1 procent uit pluto
nium en voor 5 procent uit radioactieve iso
topen die als afval kunnen worden be
schouwd. De isotopen worden gemengd
met vloeibaar glas en opgeslagen bij Covra
in Borssele. Na honderd jaar worden ze
diep in de ondergrond opgeborgen.
Voor het plutonium leek een goede be
stemming gevonden, namelijk als brand
stof voor snelle kweekreactoren. Maar om
dat die nooit van de grond zijn gekomen,
zwelt de voorraad plutonium bij de opwer
kingsfabrieken aan. Er is ook geen gebrek
aan uranium doordat wereldmachten als
de Verenigde Staten en Rusland zijn over
eengekomen hun kernwapenarsenaal dras
tisch te verkleinen. Als je het uranium uit
de kernkoppen omwerkt tot lagere percen
tages, kun je het ook gebruiken als reactor
brandstof in kerncentrales. EPZ gebruikt al
meer dan tien jaar voormalig militair ura
nium, maar tot nog toe geen plutonium.
Dat verandert nu EPZ deels kiest voor Mox
en zich niet beperkt tot het laten recyclen
van uranium in Cap de la Hague. „Mox be
staat uit hergebruikte splijtstof. Dat is voor
92 procent verarmd uranium, een bijpro
duct van de verrijkingsindustrie, en voor 8
procent uit plutonium, dat via opwerking
is teruggewonnen uit reactorbrandstof uit
Borssele. Het is beter voor het milieu,
want je hoeft geen uraanerts te winnen als
je brandstof hergebruikt. En het is al met
al ook goedkoper", legt lan Wieman uit.
De fuel cycle manager van EPZ neemt een
dag na een zes uur durende treinreis (Ant-
werpen-Brussel met de boemel en daarna
de TGV) een kijkje in de Mox-fabriek van
Areva. Communicatiemanager Monique
Linger en hoofd techniek Menno Crajé ver
gezellen hem. „De Fransen zijn erg goed in
het recyclen van nucleaire brandstof. Er is
een fabriek in Engeland, maar daar zijn al
lerlei problemen. Verschillende landen be
stellen nu hier hun Mox."
Het mag duidelijk zijn dat je de in 1995 op
gestarte Melox-fabriek niet zomaar binnen-
kuiert. De veiligheidsvoorschriften zijn
streng om industriële spionage, diefstal en
terrorisme te voorkomen. De paspoorten
blijven achter bij de portier. Iedereen
krijgt een badge, waarmee je na een bliep
je door de controlepoortjes en uiteindelijk
de fabriek binnenwandelt, maar dan wel
onder waakzame begeleiding van commu
nicatiemanager Regis Faure en exploitatie
directeur Patrick Suescun. En niet voordat
iedereen al zijn kleren (behalve de slip)
heeft verruild voor een wit T-shirt, al even
hagelwitte sokken en overall, een helm,
een veiligheidsbril en een stralingsmeter.
De witte outfit heeft een reden, wordt snel
duidelijk. De Melox-fabriek bestaat uit klei
ne compartimenten, die veel weg hebben
van een laboratorium. Medewerkers wer
ken op afstand of in veiligheidspakken in
Een splijtstofelement
is een verzameling
brandstofstaven
(metalen buizen vol
kernstoftabletten). De
reactor in Borssele
bevat 121 elementen.
Over vier jaar zijn er
48 gevuld met Mox.
Plutonium i
door Frank Balkenende
In de Melox-fabriek van Areva worden de radioactieve splijtstof-
pellets behandeld in speciale gloveboxes.
