ZEELAND 29
PRESENTATIE AARDENBURG
meinse vesting was - een recht
hoek van 150 bij 240 meter - kan
nu met een hele berg nieuwe ge
gevens als feit worden gepresen
teerd. Eén van de sterkste argu
menten is de situering van een
Romeins badgebouw buiten de
muren van de versterking. Als
Aardenburg een ommuurde stad
was geweest had het badgebouw
binnen de verdedigingswallen of
-muren moeten liggen.
Archeoloog Van Dierendonck kan
een genuanceerd verhaal van het
geheel maken. „Onze belangrijk
ste conclusie is, dat Romeins Aar
denburg in vijf verschillende pe
rioden te verdelen is. Dat is
nieuw. Bovendien: we hebben het
niet over één verdedigingswerk of
castellum, maar over drie!"
Als we in vogelvlucht de nieuwe
indeling langslopen, komt hij tot
het volgende overzicht. De eerste
periode van 150 tot 170 na Chris
tus wordt de pre-castellumfase ge
noemd. In die tijd brokkelde de
kustlijn af en kreeg Aardenburg
een rechtstreekse verbinding met
zee. Een karrenspoor, een water
put en enkele afvalkuilen zijn spo
ren van bewoning. Twee ovens
wijzen op industriële activiteit,
vermoedelijk de productie van vis
saus.
De tweede periode loopt van 170
tot 190 na Christus. Toen stonden
er diverse gebouwen, die als solda
tenbarakken kunnen worden aan
geduid. De wanden van de onder
komens waren ingegraven in fun
deringsgreppels - volgens Van
Dierendonck een bouwwijze die
militair aandoet.
In de derde periode (190 tot 220
na Christus) begint het echte
werk. Van Dierendonck: „Rond
190 na Christus wordt er een
nieuw castellum gebouwd, waar
van we de verdedigingswal heb
ben teruggevonden. Nieuw is dat
we nu weten, dat de versterking
bestond uit een wal - een basis
van plaggen met daarbovenop
een houten borstwering. Binnen
de wal werd een grotendeels ste
nen hoofdkwartier gebouwd. Er
was een bezetting van zo'n drie
honderd man. Een dakpanstem
pel vermeldt de naam: Cohors Se
cundi Antiniani." Rond het jaar
220 werd er een kleine Gallo-
Romeinse tempel bij het complex
gebouwd. Niet van steen, zoals
Trimpe Burger dacht, maar met le
men vakwerkmuren. De legereen
heid kreeg een nieuwe naam: Se-
veriana in plaats van Antiniani.
Circa 240 na Christus was het cas
tellum verwoest en verlaten. Wie
de gebouwen in brand stak is niet
bekend.
Rond 260 na Christus begint de
turbulente vierde periode. De Ro
meinse generaal Postumus riep
zichzelf tot keizer uit en vestigde
het Gallische Tegenrijk in Britan
nia en aan de Gallische kust.
Postumus liet in Aardenburg een
stenen castellum bouwen, ter ver
dediging tegen Frankische 'rai
ders' die de Noordzee onveilig
maakten. Het Tegenrijk hield op
te bestaan in 274 na Christus. Het
castellum bleef nog circa vijftien
jaar in gebruik.
De vierde eeuw na Christus
wordt als vijfde periode bestem
peld. Vondsten van Romeinse
munten bewijzen dat er toen nog
activiteiten waren.
Aardenburg was in de tweede en
derde eeuw de enige grote verster
king van de Romeinse kustverde
diging in Nederland. Dat er
nieuw werd gebouwd in de twee
de eeuw is ook een unicum. „Niet
gek dus", zegt Van Dierendonck,
„dat ik als geboren Oostburger en
specialist in de archeologie van de
Romeinse tijd trots ben dat ik aan
dit project heb gewerkt."
DONDERDAG 24 OKTOBER 2013
Reconstructietekening van het
stenen poortgebouw en
vestingmuur met de brede
verdedigingsgracht en brug van
het laatste Romeinse castellum
van Aardenburg (260-290 na
Chr.).
tekening Mikko Kriek, BCL
Archaeological Support Amsterdam
Twee passende mallen
voor het maken van
een vogelfiguur van
gebakken klei.
foto Stichting Cultureel
Erfgoed Zeeland
Vrijdag 25 oktober worden de re
sultaten van het onderzoek naar
Romeins Aardenburg gepresen
teerd in het Dorpshuis, Westmo
lenstraat 2 in Aardenburg. Zaal
open 19.15 uur. Lezing Robert van
Dierendonck om 19.30 uur. Om
20.45 uur toelichting concept ar
cheologisch museum in voormalig
gemeentehuis. Bezoek aan archeo
logisch museum aan de Markt
straat om 21.15 uur. Toegang vrij.
Het wetenschappelijk rapport De
Romeinse agglomeratie Aardenburg
kost 30,- euro. Het jeugdboek Aar
denburg en Zeeland in het Romein
se Rijk kost 7,50 euro en is verkrijg
baar via de Zeeuwse boekhandels.
