Zaterdag
pro-piet
protest
'Vervang Zwarte Piet door Sundeklazen' en 'bosgeesten'
IN HET NIEUWS 3
1,5 miljoen likes
voor behoud
van Zwarte Piet
66 Ook vrouwen spelen nu
Zwarte Pieten. Dat klopt
historisch gezien niet
over te wijzigen", aldus de woord
voerder.
Maar wanneer is er maatschappe
lijke consensus? Bepaalt de meer
derheid? Nu zegt al zo'n 90 pro
cent van de bevolking dat het
feest moet blijven zoals het is.
„Iedere Nederlander gaat hier
over", zegt John Helsloot van het
Meertens Instituut. Hij onder
zoekt de viering van Sinterklaas
in Nederland. „Steeds meer men
sen raken er wel van bewust dat
Zwarte Piet bezwaarlijk kan zijn,
maar 90 procent lijkt nog steeds
ongevoelig voor de kritiek. Het is
jammer dat niemand, ook de te
genstanders van Zwarte Piet niet,
bereid is te luisteren. Natuurlijk,
Nederlanders zijn geen racisten,
maar de tegenargumenten snij
den hout. Iedereen zou een beetje
moeten veranderen om rekening
met elkaar te houden."
Maar inhoudelijke argumenten
vinden nauwelijks hun weg naar
de mensen, vindt massapsycho
loog Jaap van Ginneken. „Een on
derbouwd verhaal door echte des
kundigen krijgt geen plaats in de
pers. Anders zou het in drie tot
vijfjaar geleidelijk voor iedereen
duidelijk zijn dat Zwarte Piet om
te vormen is naar een soort absur
distisch clownsfiguur."
Het feest is van iedereen, verande
ring moet dan ook van onderop
komen. Bijvoorbeeld bij de lokale
intochten. „De lokalé comités be
palen hoeveel en wat voor pieten
er meelopen", zegt Helsloot.
Hij moet lachen om de NTR, die
zegt te wachten op maatschappe
lijke consensus. „Televisie is heel
belangrijk, die heeft ook lokaal im
pact. Ik vind dat niet sjiek van de
Een onderbouwd
verhaal door
echte deskundigen
krijgt geen plaats
in de pers
NTR. Zeg dan gewoon dat je het
feest wil behouden zoals het is. Ik
zou graag willen dat iemand zijn
nek uitsteekt. Misschien is het
dan wel makkelijk: als er een
schaap over de dam is."
Strouken kaatst de vraag onder
tussen terug. „Ik roep bij deze
mensen op met oplossingen te ko
men. Ik heb al veel leuke ontvan
gen. Zo suggereerde iemand dat
Sinterklaas voortaan pieten bij
zich moet hebben waar elke bevol
kingsgroep zich in herkent, bij
voorbeeld door de klederdracht.
Iemand anders stelt voor het boek
van onderwijzer )an Schenkman
(die voor het eerst rept over een
zwarte knecht, red.) te herschrij
ven naar de moderne tijd."
Den Haag heeft toestemming
voor de demonstratie gegeven, zei
een woordvoerster van de ge
meente woensdag. De bijeen
komst begint naar verwachting
rond 13.00 uur. „Ik hoop dat de
VN inzien dat Zwarte Piet toch
iets meer betekent voor ons dan
dat ze -denken", zei Roos tegen
Omroep West.
De VN doen onderzoek naar de
vraag of Zwarte Piet racistisch is.
Het hoofd van de VN-werkgroep
die hiermee bezig is, Verene Shep
herd, zei dinsdag al dat Nederland
het sinterklaasfeest moet afschaf
fen. Ze begrijpt niet waarom Ne
derlanders niet inzien dat „dit
een terugkeer naar de slavernij"
is. „Zwarte Piet is geen racisme
en moet blijven!", aldus Roos, die
het initiatief voor de demonstra
tie heeft genomen. Volgens haar
komen er ook mensen met een in
strument zodat ze sinterklaaslied
jes kunnen spelen en zingen.
AMSTERDAM - 1,5 miljoen likes
haalde de Facebookpagina Pietitie
tegen de afschaffing vart het sin
terklaasfeest gisteren na slechts
een dag. Al voor 16.30 werd de
mijlpaal van een miljoen bereikt.
Twee reclamemakers begonnen
dinsdagmiddag met de actie na al
le ophef over het vermeende racis
me achter het fenomeen Zwarte
Piet. Onder de noemer 'Laat Ne
derlands mooiste traditie niet ver
dwijnen' roepen ze Nederlanders
op het feest te behouden, inclu
sief Zwarte Piet. „Middels een
heel simpele manier willen wij
van pietitie.nl zo veel mogelijk Ti
kes' verzamelen voor we te laat
zijn", aldus de initiatiefnemers.
Hij diende nog als Piet tijdens na
tionale intochten onder Sinter
klaas Bram van der Vlugt. „Van
der Vlugt was de eerste die ik de
ze week een logische verklaring
voor de internationale aandacht
voor ons sinterklaasfeest hoorde
geven. Hij wees erop dat 2013 het
Jaar van de Slavernij is." Ook zon
der de internationale stampij van
de laatste weken kan Van Gelder
zich wel voorstellen dat in het hui
dige multi-raciale Nederland een
aantal mensen zich gekwetst
voelt. Het sinterklaasfeest hoeft
volgens hem niet te worden afge
schaft. Maar de Sint kan wel ande
re helpers in dienst nemen, zodat
de traditionele tegenstellingen
tussen 'goed en kwaad, God en
duivel, hemel en hel' niet worden
benadrukt, stelt hij.
Van Gelder pleit niet voor 'Groe
ne, Blauwe en Roze Pieten', maar
ziet meer in de aanstelling van
helpers die sinds 'onheuglijke tij
den in diverse Europese landen'
met de viering van het Sint Nico-
laasfeest in verband zijn gebracht.
Van Gelder mag als autoriteit op
het gebied van sinterklaasvierin
gen gelden. Niet alleen omdat hij
tientallen internationale boeken
over de gebruiken rond het feest
heeft gelezen. Maar ook en vooral
omdat hij als mede-samensteller
en uitgever een boek uitbracht
over de honderd leukste sinter
klaasliedjes: Makkers staakt uw
wild geraas. En voor het gerenom
meerde Meertens Instituut gaf hij
lezingen over het ontstaan van de
sinterklaascultus in een groot aan
tal landen en regio's.
Van Gelder breekt geen lans voor
Zwarte Piet. Maar voert wel aan
dat de knecht het sinterklaasver
haal binnenkwam in een tijd dat
standsverschillen in hét wereld
beeld van de bevolking pasten.
Butlers, kamermeisjes, werksters,
lakeien en andere 'knechten' hoor
den destijds wel tot de lagere klas
se, maar met discriminatie had
dat niets te maken, betoogt Van
Gelder.
Daar de tijden volledig zijn veran
derd, mag ook de functie van de
helper nog wel eens tegen het
licht worden gehouden. We moe
ten tenslotte ook niet doen alsof
Zwarte Piet er altijd is geweest,
vindt Van Gelder. Pas door onder
wijzer Jan Schenkman werd Zwar
te Piet geïntroduceerd. „Destijds
was ook slechts sprake van één
knecht terwijl er tegenwoordig
een heel peloton Pieten de Sint
begeleidt."
Van Gelder zou dat cohort graag
decimeren door de goedheilig
man een gevolg met een paar ver
tegenwoordigers uit oude cultu
ren te geven. Hij denkt dan bij
voorbeeld aan bosgeesten en
boommensen, die in vele Europe
se streken een rol speelden bij
feesten aan het begin of het einde
van een jaar. Ook de Sundeklazen
van de Waddeneilanden of 'oude
vrouwtjes' die in Italiaanse stre
ken rondwaren, zouden de Sint
kunnen vergezellen. Maar ook die
vrouwtjes moeten mannen zijn.
Van Gelder: „Ook vrouwen mo
gen nu Zwarte Pieten spelen. Dat
klopt historisch gezien niet. Het
Sinterklaasfeest is altijd door man
nen uitgebeeld: mannen die als
spook vermomd op zoek waren
naar drank en vrouwen. Ook de
oude wijven, die mensen de
schrik op het lijf jagen, zijn verkle
de mannen. Op het gevaar af an
no 2013 voor seksist te worden uit
gemaakt, zeg ik dan ook: „De hel
pers van Sinterklaas moeten man
nen zijn."
DONDERDAG 24 OKTOBER 2013
lossen we dit op?
Massapsycholoog Jaap van
Ginneken
DEN HAAG - Op het Malieveld in
Den Haag vindt zaterdag een de
monstratie plaats voor behoud van
Zwarte Piet en tegen de Verenigde
Naties. De 16-jarige Mandy Roos
uit Den Haag heeft via Facebook
een oproep gedaan om aan de be
toging mee te doen, het liefst ver
kleed als Zwarte Piet.
door Rene Hoonhorst
IJZENDIJKE - Bert van Gelder (63) is
twintig jaar Zwarte Piet geweest.
De sociaal-psycholoog en socio
loog uit IJzendijke vindt dan ook
niet dat de helper van Sinterklaas
altijd al is gediscrimineerd.
Bert Van Gelder
