Verwaarloosd door
zijn jonge vrouw
Zoonlief wil de
erfenis. En wel nu
24 ZEELAND
OUDERENMISHANDELING
Zeeland gaat - als laatste regio
in Nederland - vanaf 1 januari
gevallen van oudermishandeling
registreren.
Dat je haar bankzaken beheert,
wil nietzeggen datje haar rekening mag plunderen
Het is eerder ouderenmishandeling dan je denkt Praat erover.
Het had niet veel langer moeten duren, zag de maat
schappelijk werkster wel. Knokig en met een huid
als perkament lag de oude man voor zich uit te
staren, zijn gedachten ver weg. Wat was er met hem ge
beurd? Toen ze eenmaal zijn vertrouwen gewonnen had,
begon hij te praten. Wat was hij blij geweest, en trots, met
zijn jonge vrouw. Wat een geluk dat hij - dik in de tachtig
- nog zo'n mooie en lieve echtgenote had kunnen vinden.
Want lief was zijn vijftigjarige blom, althans in het begin.
Zo lief, dat hij de rest van zijn familie niet nodig had, vond
zij. Zo vond zij ook, dat zij bepaalde wat hij at, en wan
neer. En hij liet het gebeuren, want ze was de enige die hij
nog had. Ging ze de stad in, dan duurde het soms uren
voor ze terug was. Vaak had ze dan al in de stad gegeten,
of bij vrienden.
Steeds vaker ging hij slapen met een lege maag. Zijn broe
ken werden te groorvoor zijn magere lijf. Toen hij zo ver
zwakt was dat de buren alarm sloegen, werd hij naar het
ziekenhuis gebracht. Het contact met de familie is met
hulp van het maatschappelijk werk hersteld.
200.000 ouderen per jaar", zegt Suzan
ne van der Graaf. Zij is beleidsadviseur
Huiselijk geweld bij het Zeeuwse
CZW-bureau (College voor Zorg en
Welzijn).
Het gaat om grove schattingen. In 2012
werd in heel het land slechts in 1027 ge
vallen daadwerkelijk melding van oude
renmishandeling gemaakt. Dat het om
veel meer gevallen zou gaan, heeft vol
gens ingewijden meerdere oorzaken.
Ten eerste hebben de slachtoffers zelf
vaak moeite om het misbruik, de uit
buiting of mishandeling als zodanig te
zien en te benoemen. Het is nogal wat
als je eigen familie je financieel uit
kleedt, of je overbelaste man en mantel-
zorger je uit pure onmacht begint te
slaan. Dan over gaan tot aangifte, is een
grote stap. Bovendien vergt het nogal
wat moed om in te gaan tegen iemand
die fysiek je meerdere is, degene die je
verzorgt of (bijna) je enige link met de
buitenwereld.
Een tweede oorzaak is dat mensen om
het slachtoffer heen ouderenmishande
ling niet altijd herkennen. Er zijn name
lijk vele verschijningsvormen. Het mi
nisterie van VWS heeft de campagne
'Ouderen in Veilige Handen' opgezet
en de Zeeuwse ouderenbonden bena
derd om voorlichting te geven over
ouderenmishandeling. Hun vrijwilli
gers komen immers 'achter de voor
deur' bij de doelgroep, als ze ouderen
helpen bij de belastingaangifte of het
aanvragen van toeslagen. „De ouderen
bonden geven workshops en voorlich
tingsbijeenkomsten. Daar leggen we
uit dat je onderscheid kunt maken in li
chamelijke en psychische mishande
ling, seksueel misbruik, financiële uit
buiting en verwaarlozing", zegt Ad de
Witte van Ouderen in Veilige Handen
Zeeland. „Wij adviseren onze vrijwilli
gers om bij een niet-pluis-gevoel con
tact op te nemen met een beroeps
kracht van een welzijnsorganisatie of
met het Meldpunt Huiselijk Geweld."
Marcel Oonk van notariskantoor Sauer
en Oonk in Vlissingen heeft het liever
over ouderen misleiding, om aan te ge
ven dat het vaak een sluipend proces is
waarbij subtiel tewerk wordt gegaan.
„Wij hebben met enige regelmaat een
'niet-pluis-gevoel' bij een transactie.
Bijvoorbeeld als bij het opmaken van
een testament of het afgeven van een
volmacht, iemand meekomt die toch
enigszins druk uitoefent. Dan sturen
we zo iemand weg. Of als een pand van
een ton voor 50 mille verkocht wordt;
dan moet je je als notaris ook achter je
Na de dood van haar man had ze zichzelf prima
kunnen redden. Gaandeweg kwam ze wel wat
moeilijker de trap op, bij het boodschappen doen
ging de rollator mee, maar het ging. Tot die dag dat ze viel
en haar heup brak. Een paar maanden later zat ze in het
verzorgingshuis. En haar huis, dat grote, mooie huis waar
in de kinderen geboren waren, waarvan haar man altijd ge
zegd had dat het er zo fijn wonen was, bleef leeg achter.
„De hypotheek is toch allang afbetaald, ma?", vraagt haar
zoon als duidelijk is dat ze het verzorgingshuis niet meer
zal verlaten. „Zou je het niet eens verkopen? Ik kan het
geld nu goed gebruiken. De auto is aan vervanging toe.
Ons dak lekt. Zal ik een makelaar bellen?" Het wordt een
terugkerend thema bij de wekelijkse bezoeken. „Heb je er
al over nagedacht? De offerte voor het dak is binnengeko
men. Gaat flink wat geld kosten, ma. Een schenking zou
nu een uitkomst zijn."
Geestelijke chantage, druk uitoefenen op iemand die van
jou afhankelijk is, voor zijn sociale contacten bijvoorbeeld:
ook dat is ouderenmishandeling.
In Zeeland worden jaarlijks tus
sen de 4000 en 4500 senioren
slachtoffer van ouderenmishan
deling. „Tenminste: dat leid ik af
uit de landelijke cijfers. In heel
Nederland gaat het om zo'n 160.000 tot
8« groot m« h« Swunpum HuKrtjk (Mttó 09001 rt t» ti t* lui» op wiw.voofttowi^öiuR
Het is eerder ouderenmishandeling dan je denkt. Praat erover.
Bet ecrw met hu Sieunpom Owrld 090e 1 16 of kqk op www.voo<eFfiwilitfx*fll
Het is niet altijd een
blauwe plek
door Ondine van der Vleuten
