Veere wilde 'schat van 15 miljoen' maar al te graag verkopen Waas van geheimzinnigheid rond kopiëren Veerse beker 26 WALCHEREN Vlissingen vindt dat burgers meer zichzelf moeten zien te redden. Dat vraagt wel om snelle steun voor bewonersinitiatieven. VLISSINGEN - Participatiesamenle ving is het nieuwe toverwoord in politiek Nederland. Mensen moe ten participeren, meedoen, en worden daarvoor steeds meer zelf verantwoordelijk gemaakt. Aller lei instrumenten worden ingezet om dat te bereiken. Ook de gemeente Vlissingen zet de komende jaren zwaarder in op de zelfredzaamheid van burgers. De druk op werklozen om sneller aan het werk te gaan wordt opge voerd, en de hulp die daarbij wordt geboden, is steeds minder vrijblijvend. Mensen die afhanke lijk zijn van huishoudelijke hulp, kunnen daarvoor niet meer altijd een beroep doen op betaalde hulp via grote zorgverleners als Zorg- stroom, SVRZ en Werkt voor Ouderen. Die helpende hand moet hen - op verzoek van de hulpbehoevende - aangereikt wor den door familie, buren, vrien den. Deze werkwijze zorgt ervoor dat mensen hun leven in eigen hand nemen en zich minder af hankelijk opstellen; dat mensen die nog hulp kunnen bieden ook actiever worden als vrijwilliger; en dat de gemeente veel geld kan besparen op de maatschappelijke ondersteuning. In de praktijk is gebleken dat men sen meer aan kunnen dan ze voor af denken, is de ervaring van wet houder Marin de Zwarte (CDA, welzijn en sport). Met deze weten schap en vanwege de noodzaak om nog eens zeven miljoen euro te bezuinigen, heeft het dagelijks gemeentebestuur besloten ook sport- en culturele verenigingen minder geld te geven en een gro ter beroep te doen op hun zelfred zaamheid. De gedachte van de gemeente is begrijpelijk. Maar er schuilt een gevaar in. Je kunt niet alle hulpbe hoevenden over één kam scheren; niet iedereen kan zichzelf redden, al dan niet met hulp van familie of buren. Sommige mensen blij ven afhankelijk van professionele en betaalde hulp. Via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning moet dat vangnet blijven bestaan. Ook verenigingen hebben recht op zo'n vangnet. Weliswaar mag - zeker in tijden van financiële nood bij de gemeente - van leden een grote betrokkenheid worden gevraagd. Maar verenigingen die al op zo'n actieve achterban kun nen bouwen, moeten ook in de toekomst hulp kunnen krijgen van de gemeente. Het is ook in het belang van het gemeentebestuur om zich uiterst zorgvuldig en voorzichtig terug te trekken. Om zelfredzaamheid te stimuleren, blijft een actieve rol noodzakelijk. Bewoners die de handschoen oppakken, verdienen daarbij ondersteuning. Dat hoeft Mensen moeten participe ren, meedoen, en worden daarvoor steeds meer zelf verantwoordelijk gemaakt. niet meteen met gèld te zijn; dat kan ook door snel mee te werken als bewoners plannen indienen. Het is fnuikend voor het enthou siasme van mensen die een idee hebben als ze daarna lang moeten wachten op toestemming of te genwerking ervaren in de vorm van lange procedures. De afgelopen week heeft wethou der De Zwarte twee keer laten zien hoe het moet. Eerst door als gemeente mee te werken aan de inrichting van een nieuw speel plein in de wijk Bossenburgh en de Speluitleen daar naartoe te ver huizen. En vervolgens door aan te kondigen dat de gemeente voor al le basisscholen kaarten gaat ko pen bij de ijsbaan die Ritthemers momenteel zelf aanleggen. Zo krijgen zelfredzame burgers net dat extra duwtje in de rug dat no dig is om van de participatiesa menleving meer te maken dan al leen een bezuinigingsoperatie. Maar in het Gelderse plaatsje Bu ren laten ze zich daar niet door van de wijs brengen. Daar kondig den ze afgelopen week trots aan binnenkort een exacte kopie in huis te halen van de zilveren 'be ker van Veere', die Keizer Karei V in 1547 liet vervaardigen als ca deau voor de graaf van Buren. Het kostte het museum Buren Oranje bijna vijfentwintig jaar om de gemeente Veere te vermur wen tot het geven van toestem ming voor het vervaardigen van de kopie. Pas twee jaar geleden ging Veere overstag. Maar niet zonder twaalf strenge voorwaar den te stellen. Graaf Maximiliaan van Buren kreeg de beker destijds uit erken telijkheid voor zijn hulp aan Karei V toen die was ingesloten door de Duitse vijand. De hofsmid van Ka- rel V, Jean van den Perre, beeldde de heldendaad van de graaf in re liëf af op de edelmetalen drinkbe ker. Het tafereel toont honderden galopperende paardjes, wapperen de vaandels en geharnaste strij ders. Dit topstuk van de zilversmeed kunst is al sinds 1551 in Veers be zit. De gemeente kreeg het van Maximiliaan van Bourgondië, des tijds markies van Veere, nadat die de beker als erfstuk verwief. Het Veerse gemeentebestuur is zo aan het historisch pronkstuk gehecht dat alleen leden van het konings huis uit de beker mogen drinken. Gewone stervelingen is het ten strengste verboden de beker zelfs maar aan te raken. Alvorens toe stemming werd gegeven voor het maken van een replica, moest Bu ren de grootst mogelijke, .wel haast onhaalbare veiligheidsmaat regelen garanderen. Blijkens een prospectus die deze week in Buren van de persen is ge rold, zijn er tijden geweest waar in Veere aanzienlijk minder prijs stelde op het bezit van de beker. Zoals in de jaren tachtig van de negentiende eeuw, toen de ge meenteraad van het stadje tot twee keer toe eenstemmig be sloot de beker te verkopen. Het is dat twee achtereenvolgende mi nisters van Binnenlandse Zaken daar een stokje voor staken - ze vernietigden het besluit wegens hoge mate van strijdigheid met het algemeen belang - anders was de beker destijds in buitenlandse handen gekomen. De Amerikaan se bankiersfamilie Rothschild bood er in 1883 maar liefst 900.000 Hollandse guldens voor. Dus reken maar uit wat die beker dan nu wel niet waard is, grijnst Derk Jan Thijssen, die er zijn le venswerk van maakte om een ko pie van de bokaal te kunnen opne men in de collectie van zijn Bu- rens Oranjemuseum. Natuurlijk, relativeert hij, 'het is maar net wat de gek er voor geeft'. Maar afgezet tegen die ne gen ton van 130 jaar geleden, zal dat bedrag naar zijn inschatting dichter liggen bij de 15 miljoen, dan bij de 1,5 die de gemeente Veere er liever aan toedicht. Veilig heidshalve wellicht. Want stel je voor, iemand zou eens moeten denken dat in Veeres stadhuismu seum De Vierschaar zomaar een miljoenenschat voor het grijpen ligt. Die wordt daar weliswaar al leen uit de zwaar beveiligde kast gehaald in bijzijn van leden van het Koninklijk Huis. Maar de ge meente is maar al te graag op het aanbod van Buren ingegaan met een ook maar voor Veere zelf een kopie te laten maken. „Dan kan", redeneert de gemeente, „de origi nele beker veilig worden opgebor gen en de replica tentoongesteld. Het risico op diefstal word dan aanzienlijk gereduceerd." Na 25 jaar kreeg hij van Veere ge daan dat zijn Oranjemuseum in het Gelderse Buren een exacte ko pie mag laten maken van de zes tiende-eeuwse beker van Maximi liaan. Maar ter bescherming van dat kostbaar stukje nationaal erf goed stelde Veere dermate hoge veiligheidseisen dat uitvoering lange tijd onhaalbaar bleek. Een zilversmid begrootte het karwei op een dikke 60.000 euro en dat had Burens Oranjemuseum zo gauw niet in de knip. Thijsen overwoog er een 3D-scan op los te laten. Maar die techniek bleek niet opgewassen tegen de gedetail leerdheid van de reliëf-afbeeldin gen. Hoe dan wel? „Ik kan alleen zeggen dat het nu in deskundige handen is. Als ik er meer over ver tel, kom je al gauw aan de weet waar het gaat gebeuren." En dat is niet de bedoeling. Zowel plaats, tijd als werkwijze zijn vooralsnog diep geheim. Hij wil alleen kwijt dat omstreeks de jaarwisseling twee exacte kopieën gereed zijn, één voor zijn museum en één voor de gemeente Veere. Dat zou zijn museum eerder duizenden dan tienduizenden euro's kosten. Hij verzekert dat de twee kopieën niet te onderscheiden zullen zijn van het origineel. Behalve dan dat het verschil, zoals is geëist door Veere, volstrekt duidelijk moet zijn. „Op ieder los onderdeel moet een niet uit te wissen tekst worden geslagen dat het hier gaat om een kopie van het origineel", zo luidt één van de twaalf strenge voorwaarden die Veere heeft ge steld. Burens Oranjemuseum heeft daarmee overigens al meer bereikt dan Amsterdams Rijksmu seum. In 1885 wilde dat de beker in huur nemen. Veere hapte gre tig toe, want zij kon daar een leuk bedrag voor vangen. Maar bij Ko ninklijk Besluit werd een dikke streep door die deal gehaald. De burgemeester kreeg daarbij, al leen al omdat hij het als discussie punt in de gemeenteraad had ge bracht, een gevoelige reprimande. moet mogelijk zijn Meedoen ANALYSE door Maurits Sep Alleen een lid van het Koningshuis mag uit Veere's kostbare beker drinken, foto Ruben Oreel door Henk Postma VEERE - De waarde van de bokaal is al wel op 15 miljoen euro geschat. Maar de gemeente Veere, die dit topstuk van zestiende-eeuwse zil versmeedkunst in bezit heeft, loopt daar liefst niet mee te koop. „Daar hoort een komma tussen", probeert de gemeentelijk woord voerder de euforie te temperen van de historisch bijzonder waarde volle pronkbeker die in Veers stad huismuseum De Vierschaar wordt bewaard. door Henk Postma BUREN - Hoe maak je - zonder al te hoge kosten - een exacte kopie van een zilveren, rijk gedecoreerde be ker, wanneer je die niet eens mag aanraken? Derk Jan Thijsen houdt zijn lippen stijf op elkaar.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2013 | | pagina 26