kangoeroes naar de
leven van Dublin
2 3 australië Van de
4 ierland Het nieuwe
In het laagst gelegen stroomgebied van de
Rijnligt een heuvelgebied dat de naam Sons-
becker Schweiz draagt. Het ligt op een steen
worp van de Nederlandse grens bij Gennep en
meer dan 500 kilometer van Zwitserland.
WAAR EN WAT
uit van een hotel. De naam, Römerturm,
verwijst naar het roemruchte verleden van
de Romeinen, die hier niet ver vandaan
een vesting hadden.
Vanaf de houten uitzichttoren op de
Dürsberg, zie je in de verte Xanten liggen
met de dom en zijn twee torens. Xanten
was vroeger een Romeinse nederzetting.
Het uitzicht vanaf de Dürsberg is groots.
Het Rijn- en Niersdal ontvouwen zich voor
de turende kijker en bij helder weer is zelfs
de rand van het Ruhrgebied te zien.
Op den Hövel is de naam van een smalle
weg die even verderop ligt. Het zegt vol
doende over de verhevenheid van het land
schap. De naam doet een beetje Neder
lands aan. Tot ver in de negentiende eeuw
spraken bewoners van de Niederrhein lo
kaal nog wel Nederlands. De Pruisische, en
na 1870 de Duitse, regering voerde een
strikte taalpolitiek van verduitsing, waar
door het Nederlands als plaatselijke taal
verdween.
Ik vervolg mijn wandeltocht door bosscha
ges, langs struweel, akkers, weiden en
boomgaarden. In het voorjaar kleuren de
met koolzaad begroeide akkers het land
schap helder geel. In het najaar voeren die
fje herfstkleuren de boventoon. De land-
bouwpercelen zijn nogal groot, maar toch
krijg je sterk de indruk te wandelen in een
parkachtig landschap. Her en der staan
oude schuren en in een oude fruitboom
gaard grazen gemoedelijk twee witte Gallo-
way-kalveren. In de wei ernaast kijkt een
lome stier even op onder het grazen.
De boerderijen die overal in het landschap
staan, hebben een eigen naam, zoals
Griethskath of Schmittendresch. Enkele
van deze hoeven hebben nog wel iets van
hun oude bouwstijl, maar veel gebouwen
leden onder het laatste oorlogsgeweld en
zijn in de naoorlogse periode vernieuwd.
Rondom Sonsbeck is in februari en maart
1945 zwaar gevochten. Tijdens Operation
Veritable verdreven de geallieerden de
Duitsers van de linker Rijnoever.
Voordat ik het Tüschenwald in wandel, tip
ik nog net de buurtschap Labbeck aan. De
Duitsers spreken van Ortsbauernschaft. De
geschiedenis van dit gehucht gaat terug tot
in de middeleeuwen, maar dat is aan de
huizen niet af te lezen. Labbeck is zwaar be
schadigd tijdens de geallieerde acties aan
het einde van de Tweede Wereldoorlog;
Het dorpje, waar in 1827 de eerste school
kwam, werd pas in de negentiende eeuw
een dorpje van formaat.
Het is stil in het Tüschenwald. Er zitten en
kele pittige klimmetjes in dit bultige bos.
Ik krijg het idee in een enorm woud te lo
pen, terwijl het voor Duitse begrippen
maar een klein bos is. De hoge sparren dra
gen bij aan dit gevoel. Dichtbij roffelt een
zwarte specht. Als ik probeer de vogel in
mijn kijker te krijgen, draait hij zich achter
de stam van een spar.
In de verte doemt het torentje van de ele
gante St. Gerebernus-kapel in Sonsbeck op.
Via een voormalige holle weg bereik ik de
buitenwijk van het dorp Sonsbeck, dat in
1320 stadsrechten kreeg. In Duitsland is
kwistig gestrooid met stadsrechten. De
meest onverwachte dorpjes blijken soms
in het bezit van stadsrechten te zijn. Kalkar
en Xanten, die dichtbij liggen, bieden de
wandelaar die ook cultuur wil snuiven,
meer dan Sonsbeck.
Volgens een legende haastte de
duivel zich naar Aken om de
bouw van de dom tegen te
houden. Hij snelde op klom
pen door een nat, modderig
landschap. De modder maak
te het lopen moeizaam, waar
door de duivel de leem van zijn klompen
moest schrapen. De modderresten bleven
achter en vormden de heuvels van de Sons-
becker Schweiz. In werkelijkheid duwden
de gletsjers tijdens de een-na-laatste ijstijd,
zo'n 130.000-230.000 jaar geleden, puin en
bodemmateriaal voor zich uit, die na terug
trekking van het ijs stuwwallen vormden:
de huidige golvende Sonsbecker Schweiz.
Sonsbeck ligt aan de voet van de stuwwal.
Onderweg naar de 80 meter hoge
Dürsberg kom ik de sporen van het geologi
sche verleden tegen. Langs de wegen en pa
den liggen her en der zwerfstenen, gra
nieten herinneringen uit Scandinavië,
jÉMb, meegevoerd in een ver verleden
I door het uit het noorden afkomsti
ge ijs. Een 1,5 kilometer lange geo
logische wandelroute informeert
de geïnteresseerde wandelaar
- over de oerkrachten die het land-
s|l schap hebben gevormd.
£4 Intussen ben ik ook een ander
pSr^ fenomeen gepasseerd. De ron
de bakstenen toren aan de rand
van Sonsbeck is een restant van een
middeleeuwse burcht van de hertogen
van Kleef. Eeuwenlang deed de to-
I ren dienst als windmolen, tegen
ga woord ig maakt het gebouw deel
Kleine foto: Zwitserland ligt
524 kilometer verderop.
Grote foto: De uitzichttoren
op de 80 meter hoge
Dürsberg. foto's Elio Pelzers
door Elio Pelzers
Sonsbeck ligt bij de snel
weg A57 (via grensover
gang Gennep A77). Er rijdt
een bus van het station in
Geldern naar Sonsbeck.
Het gebied heeft gemar
keerde wandelroutes. In
het raadhuis van Sonsbeck
koop je een goede wandel-
kaart (Stadtplan Sonsbeck
met Freizeitkarte). Ook de
Wanderkarte NRW Kal-
kar-Xanten-Hamminkeln
W1 is geschikt. Het gebied
is ook opgenomen in de
wandelgids Een dagje wan
delen in Duitsland! van Elio
Pelzers en Henk Filippo.
Kijk voor meer informatie
op www.sonsbeck.de en
www.labbeck.com.
Munster
Sonsbecker Schweiz
