Pianola
18 REIZEN
ALTIJD ONDERWEG
De eerste dag valt
het me nog niet zo
op. Tenminste, het
valt wel op, maar ik
erger me nog niet.
Dat zal in de loop van de week
drastisch veranderen. We zijn in
het centrum van Brazilië. Sterker
nog,Goiania is het geografische
middelpunt van héél Zuid-Ame-
rika. De smeltkroes van opge
wonden muziek en kleurrijke
cultuur, zou je denken. Nou, die
is hier ver te zoeken. Goiania
heeft meer weg van een groot
zwart gat, een wormhole waarin
alle lol en ritme van dit conti
nent wordt opgeslokt. Saaimans
is er keukenmeester. Geen sam
ba, nergens kleur, uitbundigheid
helemaal afwezig. Na een dag
denk je echt dat je in een buiten
wijk van Assen zit in plaats van
om de hoek bij Rio de Janeiro.
Daarom schiet het mij bij het
tweede ontbijt wel in het ver
keerde keelgat. De pianola, het
pronkstuk van de eetzaal. Een
echte piano die uit zichzelf lied
jes speelt. Niet helemaal uit zich
zelf natuurlijk, er zit een kastje
aan dat de zaak bestuurt, maar
een pianist is in geen velden of
wegen te zien. Zodra het ontbijt
begint, start het afschrikwekken
de repertoire. Scott Joplin-ach-
tige ragtime. Muziek uit de film
The Sting in al zijn gruwelijkheid.
Een doorlopend ge-honkytonk
waarvan ik niet goed word. Mid
den in sambaland!
Waar maak je je druk over, hoor
ik de verstandige lezer nu al den
ken. Zijn er geen belangrijker
dingen te doen van ons belasting-
-
Op drie uur rijden van An
tananarivo, de hoofdstad
van Madagaskar, ligt na
tionaal park Andasi-
be-Mantadia. Hier leven
lemuren, een primaten-
soort die je nergens an
ders ter wereld aantreft. „Hoor je dat ge
brul", vraagt gids Desiree. „Het is het terri
toriale geluid van de indri, de bekendste le-
mursoort. Dit doen ze elke ochtend." Het
gebrul lijkt wel een sirene. Even later
klinkt eenzelfde geluid. Nu laten andere fa
milies weten wat hun gebied is. Indri eten
bladeren en fruit. Met de blaadjes van maar
liefst 32 tot 60 verschillende plantensoor
ten houden ze hun hormoonspiegel in ba
lans. Daarom doen indri het in andere lan
den of in gevangenschap niet goed. De bla-
derenmix van Madagaskar is uniek.
„Snel, snel", gebaart Desiree. We verlaten
het pad en sprinten tussen bomen en strui
ken door naar een groepje toeristen dat on
der een boom staat en naar boven kijkt.
Een sifakamannetje (ook een soort lemur)
zit op een tak. Het dier eet onverstoorbaar
door, terwijl toeristen opgewonden fluiste
ren en foto's maken. Dan klinkt er een
hoop gekraak. Een aantal lemuren springt
van tak naar tak. Het gaat zo snel, dat we
ons afvragen of ze eerst zorgvuldig de rou
te hebben uitgestippeld. Verbazingwek
kend ook dat de kleine takjes niet breken
als de ongeveer 8 kilo wegende dieren er
met een enorme vaart op terechtkomen.
In Madagaskar is heel veel te zien en aange
zien het land even groot is als Frankrijk en
de Benelux samen moet je keuzes maken.
Het openbaar vervoer is er goedkoop, maar
gebeurt in oude busjes, die pas vertrekken
als ze meer dan vol zijn. Regelmatig stran
den ze met pech langs de kant van de weg.
Een meer comfortabele en (voor toeristen)
zeer betaalbare manier om veel te zien, is
met een gehuurde auto met chauffeur. Wij
gaan op pad met Haja en zijn 19 jaar oude
Peugeot 504. Onderweg kijken we onze
ogen uit. Wildstromende rivieren kronke
len door het landschap, enorme rotsen lij
ken lukraak over de rode aarde gestrooid te
zijn en dan heb je nog de lemen huisjes,
rijstvelden en dorpen met kleurrijke mark
ten. Machines ontbreken op het platteland.
Runderen bewerken de akkers. Mannen du
wen karren met grote zakken houtskool
een heuvel op en vervoeren brandhout op
de bagagedrager van een fiets. Vrouwen
staan voorovergebogen in de kletsnatte
rijstvelden. Haja vertelt dat ze van acht uur
's ochtends tot twee uur 's middags wer
ken en daarmee een euro verdienen. Elke
keer als we stoppen om foto's te maken,
zijn we binnen de kortste keren omringd
door kinderen die om een bonbon, een bis
cuit of een stylo (een snoepje, een koekje
of een pen) vragen.
In Madagaskar wonen achttien etnische be
volkingsgroepen. Iedere groep heeft zijn ei
gen leefwijze, tradities en huizenbouw.
Het land hoort bij Afrika, maar door de
Aziatische trekken van veel inwoners en de
rijstterrassen wanen we ons soms in Azië.
De diverse bevolkingsgroepen gecombi
neerd met de afwisselende landschappen
maken het land enorm fotogeniek.
Op het perron van station Sahambavy
staan zakken rijst en lege manden naast el
kaar opgestapeld. Nicole van 13 en haar
2 jaar oudere neef Arnaud wachten op de
trein die een paar keer per week van Fiana-
rantsoa naar Manakara rijdt. De trein is de
levensader voor honderdduizend mensen,
want de meeste dorpen zijn alleen per
spoor bereikbaar. Afhankelijk van het sei
zoen worden bananen, lychees, sinaasap
pels, avocado's, mango's of koffie aan
boord geladen en naar de haven van Mana
kara vervoerd. Voordat de trein aankomt,
zetten alle mannen hun pet af en leest de
stationschef - kruis om de nek - voor uit
de bijbel. Na afloop worden de petten weer
opgezet. „Daar komt-ie", roept Nicole. Met
Arnaud in haar kielzog rent ze de trein te
gemoet en probeert, lopend langs de ra
men, zelfgemaakte ansichtkaarten te verko
pen aan toeristen.
Wij laten de trein voor wat hij is en gaan
met de auto naar Ambalavao. Onderweg
wordt de weg regelmatig versperd door
groepen runderen, zebu's. Dit is een rund
met een bobbel op de nek en loshangende
huid onder de kin. Herders drijven de die
ren over afstanden van honderden kilome
ters naar de markt. Geld is op Madagaskar
niet belangrijk, maar het bezit van een ze
bu geeft aanzien. De dieren bewerken het
land, dienen als transportmiddel, geven
melk en vlees. En ze worden geofferd bij
belangrijke gebeurtenissen als een huwe
lijk, een zwangerschap en een besnijdenis.
'Vlakbij Ambavalao ligt Pare d'Anja. Hier
wonen vierhonderd ringstaartmaki's, lemu
ren met een zwart-witte staart. Ze kunnen
ongeveer 15 jaar oud worden, als ze tenmin-
Madagaskar raakte miljoenen jaren geleden los van Afrika.
Hierdoor konden unieke flora en fauna op het eiland
ontstaan. Madagaskar behoort tot de armste landen ter
wereld, maar voor toeristen is het een waar plaatjesboek.
ste niet voortijdig door een havik of een
boa opgegeten worden. We besluiten een
wandeling te maken door het fraai aange
legde park. De tocht blijkt een behoorlijke
klauterpartij die eindigt op een metersho
ge rots. Maar de beloning is een fraai uit
zicht over rijstvelden. De weg terug blijkt
nog lastiger. Gelukkig helpt een touw bij
het afdalen van de bijna loodrechte rots.
Na de plaats Ilafy wordt het landschap le
ger. Er is bijna geen verkeer, geen dorpen,
nauwelijks rijstvelden. We bezoeken Pare
Isalo, waar de steile rotswanden en grillige
rotsformaties ons doen denken aan de
Grand Canyon in de Verenigde Staten. Het
is nog maar half tien 's ochtends en nu al
onbarmhartig heet. Na 3 kilometer wande
len is het dan ook heerlijk afkoelen in een
natuurlijk zwembad dat gevoed wordt
door een waterval. Twee nieuwsgierige
ringstaartmaki's kijken hoe wij genieten
van het verfrissende water.
Op de terugweg naar Antananarivo stop
pen we in Ankara Mena. Aan weerszijden
van de weg staan tientallen emmertjes met
mango's. Haja koopt een mand vol mango's
voor zijn familie. Met de zoete geur van de
rijpe vruchten in de auto rijden we terug
naar de hoofdstad.
Derk Bolt
COLOFON
eindredactie
Marcha van Schijndel
reizen@depersdienst.nl
vormgeving
Erna van Eerdewijk
advertentieverkoop
Wegener Media
Nationale Verkoop
verkoop.dagbladen@wegener.nl
door Lutske Bonsma
Fotogeniek
Foto boven: Enorme rotspartijen doemen op in het landschap.
Foto links: Er wonen achttien verschillende bevolkingsgroepen in Madagaskar.
foto's Lutske Bonsma
reageren?
rei7en@depersdienst.nl
