i
I
I
(7
n
t
Het gaat goed met de verkoop van
kinderboeken, blijkt bij de start
van de Kinderboekenweek. On
danks, of juist dankzij de crisis.
'Uitgevers zijn minder elitair ge
worden.'
8 VERDIEPING
KINDERBOEKENWEEK
Urenlang stonden de lezeresjes
afgelopen weekend op de Ti-
na-dag in de rij om een hand
tekeningvan schrijfster Fran
cine Oomen te bemachtigen.
Haar survivalserie Hoe overleef ik (de
brugklas/een gebroken hart/mijn vakantie
in Frankrijk) is al jaren een verkoophit.
Hoogstaande literatuur zijn de lichte, hu
moristische boekjes niet. „Maar de schrijf
ster kent de belevingswereld van haar doel
groep als geen ander", verklaart haar uitge
ver Wendy Wilbers van Querido het suc
ces. „De boeken zijn heel dicht op de huid
van kinderen geschreven. De schrijfster
weet precies aan welke tips het kind in wel
ke situatie behoefte heeft. Francine Oomen
heeft veel contact met kinderen. Tijdens
schoolbezoeken, op sociale media, via de
honderden mails die ze per week krijgt en
op evenementen als de Tina-dag, waar ze
uitgebreid de tijd neemt voor persoonlijke
gesprekjes. Dat geldt voor veel van onze
kinderboekenauteurs. Hun interesse en
openheid werken twee kanten op."
Op het Kinderboekenbal werd gisteren,
aan de vooravond van de Kinderboeken
week die vandaag begint, de Gouden Grif
fel uitgereikt. De jury van de prijs voor het
best geschreven Nederlandse kinderboek
was over het niveau dit jaar niet erg te spre
ken. In 2012 verschenen te weinig boeken
die volgens haar uitblonken in stijl en origi
naliteit. „De oogst was niet overweldi
gend", stond in het juryrapport. „Vooral de
categorie 0-6 jaar wordt geteisterd door
middelmatige boeken en zelfs door gemak
zuchtig maatwerk."
De kritiek van de vakjury ten spijt, gaat het
met de verkoop van kinderboeken juist
heel goed. Terwijl de totale verkoop van
boeken al jaren daalt (vorig jaar met 4,3 pro
cent), zit het kinderboek in de lift. Dit jaar
zijn er tot nu toe 2 procent meer kinderboe
ken verkocht dan in dezelfde periode vorig
jaar, meldt brancheorganisatie CPNB. Eén
op de vijf verkochte boeken is een kinder
boek. Het genre onttrekt zich al sinds 2011
aan de dalende trend in de boekenmarkt.
In de bestsellerlijsten staan naast nieuwko
mers (het prentenboek Nederland van Char
lotte Dematons) en eversellers (Jip en Janne-
ke) vooral series Het leven van een Loser,
Geronimo Stilton).
De laatste jaren zijn opvallend veel der-
tien-in-een-dozijn-series verschenen, zegt
kinderboekenrecensent Pjotr van Lenteren.
„Veel mensen hebben het succes van Harry
Potter proberen te kopiëren met fantasyklo-
nen. Daarnaast zijn er heel wat snel ge
schreven boekjes als Hoe overleef ik uitgege
ven. Maar om nou te zeggen dat het niveau
van kinderboeken omlaag gaat? Nee, inte
gendeel. Er verschijnen prachtige, leesbare
boeken, zoals Spinder. De afgelopen jaren
heeft de Griffel-jury echter vooral boeken
bekroond die heel literair zijn, maar geen
kind wil lezen. Uitgevers konden zulke boe
ken op de markt brengen dankzij enorme
subsidiepotten. Nu die als gevolg van de
crisis leeg raken, kijken ze veel beter naar
wat kinderen leuk vinden om te lezen."
Het kinderboek is minder elitair geword.en,
beaamt uitgever Jean Christophe Boele van
Hensbroek van Lemniscaat. „Er is een ten
dens haar boeken die makkelijker leesbaar
zijn. Het aanbod is veel breder dan vroeger.
Ondanks alle doemverhalen over ontle-
zing, zijn er heel nieuwe doelgroepen ont
staan. Marokkaanse meisjes lenen bijvoor
beeld meer bij de bieb dan hun Nederland
se leeftijdsgenootjes. En vonden mensen
een boek vroeger maar een raar cadeau
voor een pasgeboren baby die nog niet kon
lezen, tegenwoordig zijn de prentenboeken
niet aan te slepen."
Simpele boeken kunnen bovendien een pri
ma opstapje zijn naar literatuur waar kinde
ren wat meer moeite voor moeten doen, be
aamt Piet Mooren, gepensioneerd docent
kinder- en jeugdliteratuur aan de Universi
teit van Tilburg. „Het is ongelooflijk belang
rijk dat kinderen boeken lezen die ze aar
dig vinden. Dat zet ze als vanzelf aan tot
het lezen van een volgend boek."
Steeds meer ouders zien bovendien het be
lang van lezen in, zegt uitgever Boele van
Hensbroek. „Kinderen die veel lezen preste
ren beter op school en krijgen bagage mee
voor later. Ouders zijn zich bewust van het
feit dat een rijke boekencultuur het maat
schappelijk succes van hun kind bepaalt.
Dat blijkt ook uit onderzoek naar hun wen
sen over kinderopvang. Na een veilige om
geving voor hun kind, staat een mooie boe
kencollectie op de tweede plaats."
Lemniscaat speelt daarop in, bijvoorbeeld
met cursussen voor leidsters in de kinder
opvang. „Zij hebben zelf vaak geen boeken-
achtergrond. Daarom proberen wij ze te en
thousiasmeren om meer voor te lezen in
hun groep. Kinderboekenuitgevers zijn
minder lui dan uitgevers van volwassenen
boeken. Die richten zich vooral op hypes,
zoals het nieuwe boek van Dan Brown dat
iedereen moet kopen. Wij beseffen dat er
elk jaar nieuwe kinderen bijkomen, en dat
we ons dus moeten blijven inspannen om
ouders en leraren te bereiken."
Want met iedere nieuwe jonge lezer slaan
kinderboekenuitgevers twee vliegen in één
klap. Dat blijkt wel uit het feit dat klassie
kers als Jip en Janneke, Rupsje Nooitgenoeg,
Brief voor de Koning en Kruistocht in Spijker
broek nog steeds verkooptoppers zijn. Boele
van Hensbroek: „Ouders die ooit zelf van
die boeken hebben genoten, geven ze door
aan hun kinderen. Als je één generatie
hebt warmgemaakt voor een boek, heb je
daarvan een generatie later nog steeds pro
fijt."
V
EP
in de lift
Kinderboek
door Annemieke van Dongen
beeld Mark Reijntjens
3
