ou maal
De lange weg van
de lelie
16 BUITEN
HET ZEEUWSE LANDKHAP
bellenjacht was. Langs de waterkant
vlogen veel paardenbijters en de rei
ger deed keer op keer een uitval naar
zo'n passerende libel. Met succes; ik
zag minstens drie paardenbijters die
in de reigermaag verdwenen. Nadat
ze uit de lucht geplukt werden
bracht de reiger ze met de snavel on
der water, zodat de dieren verdron
ken. Daarna werden ze opgegeten.
Het verdrinken van een prooi is voor
een blauwe reiger een heel gebruike
lijke methode. Hoe zou de vogel an
ders een spartelend konijntje of een
agressieve bruine rat moeten over
meesteren? Regelmatig zie je ook dat
reigers een mol in de bek hebben. Op
merkelijk, want mollen vertonen
zich maar zelden boven de grond.
Maar dat is voor een reiger ook hele
maal niet nodig. Ze zien aan de bewe
gingen van het maaiveld waar een
mol bezig is zich ondergronds te ver
plaatsen en dan slaan ze met feilloze
precisie toe. Ook zo'n mol wordt mee
genomen naar de waterkant om hem
daar te verdrinken.
Om gevangen vissen in bedwang te
houden is verdrinken natuurlijk geen
optie. Zowel een aalgladde paling als
reusachtige karpers of brasems wor
den regelmatig gevangen en dat vergt
natuurlijk andere aanpassingen. Om
te beginnen heeft de blauwe reiger
aan de snavelranden kleine weerhaak-
jes die helpen om een prooi vast te
houden. Daarnaast heeft de vogel op
vallende buikveren die een soort talk-
poederachtige substantie afscheiden.
Die doet dienst om het vissenslijm te
neutraliseren.
Hoewel de intensieve vervolging van
vroeger eeuwen voltooid verleden
tijd is, is er in de verhouding met
mensen nog minstens één pijnpunt
je overgebleven. Reigers kunnen heel
hardnekkig de tuinvijver bezoeken
om de laatste goudvis of koikarper te
bemachtigen. Vanuit het oogpunt
van de reiger volstrekt logisch. Zo'n
felgekleurde vis is bijna een levende
advertentie voor een altijd hongerige
reiger. Door het gemis van de natuur
lijke schutkleuren zijn het makkelij
ke prooien. Maar vijverbezitters zien
de reigers liever gaan dan komen.
Een beeld zegt soms meer dan 1000
woorden. Zo is er het overbekende
beeld van een visser die temidden
van het drukke stadsgewoel naar zijn
dobber zit te staren. Vlak naast hem
staat een blauwe reiger die even inge
spannen mee tuurt, in de hoop dat
een eventuele vangst voor hem zal
zijn. Dit plaatje vertelt het verhaal
van een ooit schuwe moerasvogel
die door de vissers als concurrent
werd gezien, en daarom fel vervolgd
werd. In de loop van de vorige eeuw
ontpopte de reiger zich tot een cul
tuurvolger die van mensen helemaal
niks te vrezen heeft, maar juist af en
toe mee mag eten.
door Chiel Jacobusse
Bijna even bekend is het
reigerplaatje dat op inter
net circuleert van een
reiger met een net ge
vangen halfwas konijn
in de snavel. Dit beeld
valt (behalve door de zie
ligheid van de prooi) vooral op om
dat het ons verwachtingspatroon
doorbreekt. Een reiger die een konijn
vangt?
Toch is dat bij nader inzien niet zo
vreemd. Want de blauwe reiger eet
een veelheid aan prooien. Muizen,
woelratten, en andere kleine zoogdie
ren, maar ook kuikens van andere vo
gels zoals eenden en kieviten, wor
den heel vaak gevangen. Dat is ook
de reden dat je speciaal in deze tijd
van het jaar zo vaak blauwe reigers
over de stoppelvelden van het gemaai
de graan ziet lopen. Ze zijn op jacht
naar de vele muizen die proberen
een graantje mee te pikken. Dat doen
ze heel omzichtig, alsof ze op hun te
nen moeten lopen.
Dat klopt ook wel want blauwe rei
gers moeten het veelal hebben van
een verrassingsaanval. Vandaar de
omzichtige bewegingen; vandaar het
doodstille staren langs de waterkant.
Vorige week bij de spuikom van Elle-
woutsdijk zag ik zo'n langs de water
kant staande blauwe reiger. Maar de
vogel keek niet in het water, maar
schuin naar boven. Toen ik met de
verrekijker inspecteerde wat er aan
de hand was zag ik dat de reiger op li-
De spijlen van het
toegangshek van
een historische
boerderij in Nieuw
en Sint Joosland
zijn versierd met
grote vergulde le
lies. foto Gerard
Smallegange
Reigers zijn slim: een gevangen
mol houden ze onder water
Reiger met een net gevangen mol.
