Draagmoeder
SPECTRUM 13
standplaats Indonesië
Wilma van der Maten
onttrokken uit de bast van de
Zuid-Amerikaanse Kinaboom, wordt
al eeuwenlang gebruikt voor de behan
deling van malaria.
„De testmethoden die hier gebruikt
worden, zijn in veel gevallen onbe
trouwbaar en te traag. Ook dat moet
veranderen", aldus Katagondwa. „Een
snelle diagnose van malaria is belang
rijk. Hoe sneller je de ziekte consta
teert, des te sneller je kunt beginnen
met de behandeling en des te groter
de kans is op overleven."
Biotechnicus Ashley Uys uit Kaapstad
is zich bewust van de problematiek.
Daarom ontwikkelde hij in 2011 een
speciale testkit waarmee artsen en ge
zondheidswerkers binnen 30 minu
ten een diagnose kunnen stellen. De
kit is goedkoop (nog geen 30 eurocent
per stuk) en is als één van de weinige
testen in staat om alle types malaria
te detecteren. „Daarnaast laat de kit
zien welke behandeling het beste is",
aldus Uys, die inmiddels meer dan
drie miljoen testen heeft verkocht.
Eén van zijn klanten is de WHO. „On
ze kits zijn 30 procent goedkoper in
vergelijking met vergelijkbare testen."
Hoewel een verbeterde en efficiëntere
diagnose van malaria belangrijk is,
zegt Uys dat het slechts één schakel is
als het gaat om het vinden van een op
lossing voor het malariaprobleem. „Er
zijn bijvoorbeeld manieren om het
aantal malariamuggen terug te drin
gen, bijvoorbeeld door grote hoeveel
heden steriele mannetjes in een be
paald gebied te introduceren. Hier
door kunnen de besmette vrouwtjes,
die de ziekte overbrengen, zich niet
meer voortplanten."
-rar
ÊT ijn zoon", stelt mijn huis
je houdhulp Mariah eerst nog
I I gekscherend een jongetje
I aan mij voor. Wij zijn in haar
A w M kampong, buurtschap, waar
ik even eerder een paar interviews moest afnemen.
Ik neem haar wel vaker mee op stap om het verle
gen gegiechel van Indonesiërs op mijn vragen voor
te zijn. Bovendien heeft ze een bromfiets waarmee
ze mij behendig door het drukke verkeer in de
hoofdstad loodst. Ik kijk het jochie aan. Ik vind het
een goede grap en we lachen er samen hartelijk om.
Tot ze mij vertelt dat het echt haar kind is. Ze pakt
hem stevig vast. Aan haar gezicht zie ik dat ze wil
huilen.
Buiten de kampong gaan we samen op een bankje
zitten. Ze vertelt me het hele verhaal. Tien jaar gele
den, vlak voordat ze bij ons kwam werken, raakte
ze zwanger van dit jongetje, dat sprekend op haar
lijkt. Haar oudste broer en schoonzus
konden geen kinderen krijgen. De
broer bleek na heel wat testen on
vruchtbaar te zijn. Hij dreigde zijn
vrouw in de steek te laten, zichzelf
om te brengen als zijn zus hem niet
een kind gaf. De hele familie buitelde
over haar heen. Had ze zelf niet twee
gezonde kinderen van Allah ontvan
gen en was het niet tijd iets terug te
doen?
Tijdens haar zwangerschap kwamen
familieleden dikwijls langs om
Mariah en haar man er aan te helpen herinneren dat
het kind in haar buik niet Van hen was. Op de dag
van de bevalling stonden haar broer en schoonzus
op de stoep om het baby*tje meteen van haar af te
nemen.
Met dikke tranen in haar ogen vertelt Mariah dat ze
nooit over het verlies van dit kind is heen gekomen.
Ze verhuisde vlak na de bevalling naar een ander
deel van de stad om zo ver mogelijk bij hem van
daan te zijn.
Ik snap nu waarom ze de eerste maanden bij ons al
tijd maar met mijn dochter, toen nog een baby, tot
vervelends toe rondliep. Ze was zo bezitterig. We
vochten zelfs soms om mijn dochter.
Ze legt me uit dat het volgens de Indonesische cul
tuur gebruikelijk is dat vrouwen hun derde kind
aan een kinderloze zus of broer weggeven. Volgens
de wet is het draagmoederschap verboden. Adoptie
is vaak geen alternatief omdat religieuze leiders In
donesiërs hebben wijsgemaakt dat in de Koran zou
staan dat het aannemen van wezen haraam, verbo
den, is.
Mijn hulp droogt haar tranen. Het bezoek heeft haar
sterker gemaakt. Ze zegt dat ze vanaf nu meer con
tact met haar zoon wil. Ze gaat hem vaker opzoe
ken. Zij heeft immers zijn geboortecertificaat. Hij
staat nog steeds op haar naam. „Als iemand vanaf
nu vraagt hoeveel kinderen ik heb, dan zeg ik niet
meer twee maar drie. Hij is mijn jongste zoon."
Haar broer en schoonzus zullen zich in haar Wén
sen moeten schikken. Dat zal voor iedereen in de
kampong, ik vrees ook voor het jongetje, wel even
schrikken zijn.
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 2013
Armoede zorgt er
voor dat er te wei
nig geld is om de
kinderen in
Mpumalanga te be
schermen tegen
malaria, foto
Miriam Mannak
1 per minuut
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
Malaria in Nederland
Tot pakweg 1920 kwam malaria in Nederland voor en zelfs
kort na de Tweede Wereldoorlog werden in ons land jaar
lijks zo'n 10.000 mensen besmet. In 1959 werd endemi
sche malaria voor het laatst geconstateerd in Nederland.
Pas in 1970 gaf de WHO ons land het predikaat 'vrij van
malaria'.
Sindsdien wordt malaria in Nederland beschouwd als een
importziekte. Per jaar worden zo'n 300 gevallen gemeld. Re
centelijk kwam aan het licht dat het type mug dat de ziek
te overbrengt, in Nederland steeds vaker voorkomt. Het
gaat om de loodgrijze malariamug. Hoewel de beestjes
over het algemeen niet geïnfecteerd zijn, kan dat volgens
experts veranderen, bijvoorbeeld wanneer ze een malaria
patiënt steken.
