Melkfabricerende 'topsporters' worden nooit oude koeien
4 BINNENLAND
Klimaatsceptici
hebben hun messen
geslepen voor het
invloedrijke nieuwe
VN-rapport over
klimaatverandering.
DE BILT - Eert paar foutjes in het
vorige, honderden pagina's tellen
de rapport. Meer had de machtige
lobby van klimaatsceptici in 2007
niet nodig om de publieke opinie
te doen wankelen. Drie jaar gele
den geloofde ruim een op de drie
Amerikanen dat als er al sprake
was van klimaatverandering, dat
niet door de mens kwam.
Vandaag presenteert het klimaat
panel van de Verenigde Naties,
het IPCC, in Stockholm de meest
actuele stand van zaken. Hoe snel
warmt de aarde op, smelt het
poolijs en stijgt de zeespiegel? En
in hoeverre is dat de schuld van
de milieuvervuilende mens?
De conclusies van het nieuwe rap
port, dat is goedgekeurd door alle
landen in de VN, zullen veel in
vloed hebben. Er worden energie
beleid, belastingen en emissiebe
perkingen op gebaseerd. Vandaar
dat er veel weerstand is tegen het
rapport - het eerste van vier de
len die komend jaar verschijnen.
Bedrijven die niet gebaat zijn bij
extra milieubelastingen en ande
re overheidsbemoeienis, betalen
de antiklimaatlobby om de con
clusies te bestrijden.
Het Intergovernmental Panel on
Climate Change (IPCC) is er alles
aan gelegen om een nieuwe
pr-ramp te voorkomen. Daarom
heeft de organisatie een Climate
Change Rapid Response Team opge
richt. 135 klimaatwetenschappers
staan komende dagen standby om
kritische vragen van journalisten
en beleidsmakers te beantwoor
den.
Commentaar van wetenschap
pers uit de antiklimaatlobby
wordt bovendien heel serieus ge
nomen, vertelt Wilco Hazeleger
van het KNMI, dat namens Neder
land meewerkt aan het rapport.
„Het is niet te voorkomen dat er
foutjes in zo'n uitgebreid rapport
staan. Het is vooral zaak daar
transparant over te zijn. Alle kri
tiekpunten worden daarom open
baar gemaakt; de schrijvers zijn
verplicht erop te reageren."
Het IPCC is een gezaghebbende
club, die in 2007 samen met Al
Gore de Nobelprijs voor de Vrede
won. Meer dan achthonderd we
tenschappers hebben jaren ge
werkt aan het nieuwe rapport,
waarin de conclusies van meer
dan negenduizend onderzoeken
zijn samengevat.
Volgens hen is er geen twijfel mo-
gelijk. Het klimaat verandert door
de broeikasgassen die de mens de
atmosfeer in stoot; de wereld
moet in actie komen. Wat er pre
cies in hét eindrapport staat - een
compromis tussen 159 landen - is
officieel nog niet bekend. Waar
schijnlijk zal de verwachte stij
ging van de temperatuur op aarde
lager uitvallen. Dat komt vooral
doordat er is gewerkt met andere
scenario's voor de uitstoot van
broeikasgassen. Daar staat naar
verwachting tegenover dat de stij
ging van de zeespiegel tot 2100
flink naar boven is bijgesteld.
Enerzijds omdat er meer hitte
blijkt te worden opgeslagen in de
oceanen - en warm water zet uit.
Anderzijds omdat nu meer be
kend is over het smeltende
poolijs dan zes jaar geleden.
Volgens de lobby van klimaatscep
tici vallen veranderingen als war
mer en extremer weer binnen de
natuurlijke schommelingen op
aarde. Ook ontkennen ze veelal
dat het ijs smelt en de zeespiegel
stijgt. Vorige week presenteerde
een collectief van wetenschappers
onder de provocatieve naam
NIPCC ('Nongovernmental Inter
national Panel on Climate Chan
ge') een 1200 pagina's tellend rap
port met hun conclusies. Op 3 ok
tober komen twee van de schrij
vers, de Amerikaan Fred Singer
en de Australiër Bob Carter, naar
Den Haag om die toe te lichten.
Het klimaatpanel van de VN
denkt voldoende munitie te heb
ben tegen de antilobby, zei voor
zitter Rajendra Pachauri in een
persgesprek met journalisten. „Er
zal vrijdag genoeg informatie wor
den verschaft om rationele men
sen over de hele wereld ervan te
overtuigen dat actie tegen klimaat-
verandering noodzakelijk is."
Het KNMI onderzoekt nog wat de
bevindingen van het IPCC voor
Nederland betekenen. „Hoeveel
stijgt de zeespiegel voor onze
kust, hoe ontwikkelen de tempe
ratuur en neerslag zich per re
gio?", verklaart klimaatonderzoe
ker Hazeleger. „Die informatie is
belangrijk voor besluiten over de
infrastructuur. Moeten de dijken
hoger, hoeveel water moet een
nieuw riool in tien minuten kun
nen verwerken?" De details wor
den komend voorjaar bekend.
Berta, Clara en hun collega's wor
den gemiddeld nog geen zes jaar.
De eerste twee jaar van hun leven
produceren ze geen druppel melk.
Voor de boer zijn ze dan grote kos
tenposten, want eten doen de da
mes natuurlijk wel. Hoe langer
een koe melk geeft, hoe meer ze
oplevert. Nu belandt ze vaak op
nog niet de helft van haar natuur
lijke leeftijd (14 jaar) in het slacht
huis, omdat ze ziek wordt. Ook
voor het milieu zou het winst
zijn als de dierlijke melkfabrieken
langer meegaan. Dan gaat de hoe
veelheid broeikasgassen en fosfaat
die ze per liter melk produceren,
omlaag.
De ambitie van LTO om het leven
van melkkoeien snel te verlengen,
is waarschijnlijk te ambitieus,
blijkt uit onderzoek dat Wagenin-
gen Universiteit afgelopen week
presenteerde. Onderzoeker Jelle
Zijlstra: „Op een kwart van de bes
te bedrijven, waar koeien het
oudst worden, worden ze nu ge
middeld zeven jaar. Het is een
zeer grote stap om het totale ge
middelde voor 2020 op acht te
krijgen."
Om hun doorsnee 26 literpakken
melk per dag te produceren - met
uitschieters naar 40 - bedrijven
koeien topsport. Zoals topspor
ters vaak met blessures kampen,
krijgen koeien last van ontstoken
uiers en klauwen. „Zo'n hoge
melkproductie vergt veel van het
lichaam", verklaart Zijlstra. „Ook
het jaarlijkse kalveren, noodzake
lijk om melk te kunnen produce
ren, is voor de koe een zware in
spanning, met de nodige risico's.
Een koe met weinig weerstand is
gevoelig voor infecties. Als ze anti
biotica krijgt, mag ze geen melk
leveren aan de fabriek. Een zieke
koe vermagert bovendien snel en
levert dan minder melk."
Als een dier de boer te veel zor
gen geeft, of als ze niet meer
drachtig wil worden, eindigt ze in
de gehaktmachine.
Voorkomen van ziektes is volgens
de onderzoekers het belangrijkste
om te zorgen dat melkkoeien lan
ger leven. Een schone stal met
goede ventilatie en comfortabele
ligboxen helpt. Net als genoeg
ruimte, die ze door hun grote
uiers en niet atletische figuur no
dig hebben bij opstaan en hggen.
„De druk op hun poten is groot.
Een zachte ondergrond als zand
is daarom veel beter dan beton of
rubber. En het is hygiënischer."
Ook bij fokkers ligt een deel van
de oplossing. Zo probeert CRV,
de grootste runderfokker, robuus
te dieren te fokken die niet snel
last krijgen van uier- en klauw-
ontsteking.
Dierwelzijnsorganisaties vinden
dat de koe terug moet naar de
plek waar zij thuishoort: de wei.
Ook zouden boeren volgens Wak
ker Dier minder 'topsport' van
hun koeien moeten vergen.
Onderzoeken wijzen inderdaad
uit dat weidegang een positieve
invloed heeft op de levensduur
van melkkoeien, zegt Zijlstra. „In
de wei kunnen koeien hun na
tuurlijke gedrag vertonen. Er zijn
ook indicaties dat koeien langer
meegaan als ze wat minder melk
geven. Op de bedrijven waar de
koeien het oudst worden, geven
ze jaarlijks 300 kilo melk per jaar
minder. Die boeren accepteren
dus een iets lagere productie.
Maar of dat dé oplossing is? Daar
is meer onderzoek voor nodig."
Schieten op klimaatconclusies
door Annemieke van Dongen
135 klimaatwetenschappers
staan de komende dagen
standby om kritische
vragen te beantwoorden
Als gevolg van het smeltende ijs
kon dit onderzoeksschip in de
zomer van 2011 bij de Noordpool
komen, foto EPA
/binnenland
Bekijk in 26 seconden hoe de
aarde sinds 1880 is opgewarmd
door Annemieke van Dongen
WACENINCEN - Landbouworganisa
tie LTO wil de gemiddelde leeftijd
waarop melkkoeien naar het slacht
huis gaan, voor 2020 met twee jaar
hebben opgerekt. Maatschappelij
ke organisaties als Wakker Dier wil
len om andere redenen dat koeien
ouder worden.
