Alternatieve
coalities
VERDIEPING 9
De Paars-plusvariant:
D66 en GroenLinks
Het onmogelijke
verbond: met de SP
'Paars met de bijbel':
D66, CU en SGP
Middencoalitie:
het CDA erbij
Tot augustus flirtten GroenLinks en D66
graag met het kabinet. Zonder steun van
beide partijen zou onderwijsminister Jet
Bussemaker het sociaal leenstelsel niet
door de Eerste Kamer krijgen. In ruil
daarvoor wilden de twee dan wel het on
derste uit de kan: fikse extra onderwijs-
investeringen. Tot een huwelijk kwam
het niet en of het er ooit gaat komen, is
zeer de vraag. Bussemaker laat het er nu
op aan komen in de Kamer, en zoals de
tegenbegrotingen van D66 en Groen
Links tonen, moet het kabinet met een
heel wat grotere (onderwijs)bruidsschat
komen. Zeker als ze wil dat de twee op
positiepartijen ook het drastisch vermin
deren van de kindregelingen steunen.
D66 gaat namelijk alleen akkoord als er
een fikse investering in onderwijs komt
GroenLinks wil dat de besparingen ten
goede komen aan de kinderopvang.
Groot verschil tussen de twee zijn de
kostenplaatjes. D66 bezuinigt in haar te-
genbegroting weliswaar minder dan het
kabinet (4 miljard euro in plaats van 6),
GroenLinks bezuinigt helemaal niet.
Dat het van een structureel verbond tus
sen kabinet en deze twee partijen komt
is onwaarschijnlijk.
Als de SP al steun zou geven aan het kabi
net, dan alleen bij her Belastingplan.
Niet onbelangrijk, want zonder de socia
listen komt het waarschijnlijk niet door
de Eerste Kamer. De nivellerende plan
nen - vooral een PvdA-stokpaardje -
spreken de socialisten aan. Ze willen
niets liever dan een eerlijker inkomens
verdeling, dat de lagere- en middeninko
mens meer koopkracht oplevert Het is
ook dé mogelijkheid voor de SP om eens
mee te doen in plaats van 'tegen' te roe
pen, zoals het beeld bestaat. Maar meer
hoeft het kabinet van de SP niet te ver
wachten, waarschuwt voorman Roemer.
Liever ziet hij Rutte II het veld ruimen.
Het is de enige gelegenheidscoalitie die
zich al bewezen heeft. Oppositiepartijen
D66, Christenunie en SGP zetten begin
dit jaar hun handtekening onder de
woonplannen van het kabinet. 'Paars
met de bijbel' werd de op het oog onge
wone alliantie gretig gedoopt. Waarom
zou het niet meer worden dan een poli
tieke one-night standi Op ethisch vlak zijn
de verschillen misschien levensgroot
maar politiek gaat vaker over euro's dan
over ethiek. Bij overheidsfinanciën of op
sociaal-economisch terrein kunnen de
drie partijen elkaar vaak best vinden.
Dan moeten ze wel afscheid moeten ne
men van een paar politieke stokpaardjes.
Zo willen D66 en de SGP liefst direct ver
korting van de WW en versoepeling van
het ontslagrecht terwijl de Christenunie
daar nog niet aan wil. En de kleine chris
telijke partijen pleiten ervoor om gezin
nen extra te ontzien terwijl D66 per se
meer geld voor onderwijs wil.
Als ze er onderling uit komen, zijn er
nog wat hordes te nemen voor regerings
partijen VVD en PvdA. Want zakendoen
met 'Paars met bijbel' gaat pijn doen. Om
dat D66 en Christenunie volgend jaar
geen 6 miljard willen bezuinigen maar
respectievelijk 4 en 3 zal het begrotings
tekort hoger uitvallen. 'Dat kan niet" luid
de het bondige oordeel van minister van
Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA)
meteen. Ook de WD zal er niet aan wil
len - het huishoudboekje moet bij de li
beralen immers 'op orde'. Tegelijk gru
welt de PvdA bij de gedachte aan het
openbreken van het sociaal akkoord
voor snelle aanpak van de WW-duur en
ontslagrecht.
Vooralsnog was het CDA in de oppositie
een onbereikbare liefde voor de rege
ring. Dat is een domper voor het kabinet
want het duo Buma/Brinkman heeft ge
noeg zetels om het huidige kabinet in
één klap aan een meerderheid in de Eer
ste Kamer te helpen. Of er nog kans is op
de gunst van de christen-democraten zal
voor het eerst begin oktober blijken als
de senaat over het pensioenplan spreekt.
Een miljardenbezuiniging waartegen
het CDA flink ageert. Maar het kabinet
denkt het met aanpassingen nog over de
streep te kunnen trekken.
Ook bij andere plannen zal het lastig
worden op één lijn te komen. Kijk naar
Buma's tegenbegroting van afgelopen
maandag en snap waarom. Het klinkt de
WD als muziek in de oren (lastenver
lichting, nullijn ambtenaren, bevriezing
verschillende uitkeringen) maar tegelijk
haalt het CDA de 6 miljard euro bezuini
gingen volgens het CPB niet.
En de PvdA? Die was snel klaar met de
alternatieven van Buma. 'Weinig sociaal'
luidde het oordeel. Want ze betekenen
een dikke streep door het sociaal ak
koord en het einde van de nivellering.
Dat opgeteld bij de nullijnen bij over
heid en sommige uitkeringen maakt het
geheel vrijwel onverteerbaar voor
Samsom en de zijnen.
Toch blijft het kabinet proberen in het
gevlij te komen bij Buma c.s.. In verschil
lende voorstellen worden zaken zo aan
gepast dat het exact aansluit op de wen
sen van het CDA. Toeval? Waarschijnlijk
niet. Een 'ja' van de christen-democraten
is nu eenmaal de kortste en betrouw
baarste route naar een meerderheid.
fc.1
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 2013
