Lepelstraat en
Papeweg
4 BUITEN
HET ZEEUWSE LANDKHAP
Dieren die op hun schutkleur vertrou
wen bij de nadering van een vijand
blijven doodstil zitten om toch maar
vooral onopgemerkt te blijven. Ne
gen op de tien keer gaat het goed,
maar soms wordt zo'n dier ontdekt.
Veelal hebben ze dan nog een twee
de truc om toch nog te kunnen vluch
ten. Een mooi voorbeeld zien we bij
de dagpauwoog. De buitenkant van
de vleugels is perfect gecamoufleerd,
zodat de vlinder in rust vrijwel nooit
wordt opgemerkt door vijanden. Ce-
beurt dat toch dan klapt de vlinder
de vleugels open en wordt de bela
ger geconfronteerd met twee grote
'pauwogen', die vaak een moment
van aarzeling teweegbrengen. Dat
moment is voor de vlinder vaak ge
noeg om weg te fladderen of althans
om het vege lijf te redden. Je komt
heel wat vlinders tegen waar een hap
uit de vleugels in een vogelsnavel ver
dwenen is, zonder dat de vlinder zelf
het slachtoffer werd.
door Chiel Jacobusse
De watersnip overleeft
de struggle of life op
een vergelijkbare ma
nier. Als er gevaar na
dert vertrouwt de vo
gel op zijn schutkleur
en houdt zich dood
stil. Die schutkleur is in veel gevallen
bijna perfect. De bruine kleur met ge
le lengtestrepen valt helemaal weg
tussen biezen of zeggen langs de wa
terkant waar zo'n watersnip foera-
geert. Maar als de vogel toch opge
merkt wordt vliegt hij op, onder het
voortbrengen van een luide
schreeuw. Het geluid wordt wel ver
geleken met een doek die in tweeën
gescheurd wordt. De vogel zelf vliegt
op in een snelle zigzagvlucht, die
eens te meer zorgt dat de belager het
nakijken heeft.
Het bovenstaande klinkt alsof het al
lemaal om beredeneerde gedragin
gen gaat, maar natuurlijk gaat het om
instinctmatige overlevingsmechanis-
men. Dat blijkt bijvoorbeeld als er
een pak sneeuw gevallen is. De water
snip (en ook de verwante houtsnip)
gedraagt zich net als anders en blijft
bewegingloos in de sneeuw zitten als
er iemand nadert. Blijkbaar zijn ze
zich totaal niet bewust van hun op
vallendheid tegen de witte achter
grond. Bij winterweer vallen dan ook
veel snippen ten prooi aan roofvogels
en andere predatoren.
Watersnippen zijn er in deze tijd vol
op in Zeeland. Het gaat zowel om
doortrekkers als om vogels die hier
blijven overwinteren. In de broedtijd
is de watersnip bij ons uitermate
schaars. Ze zijn dan vooral te vinden
in veen- en veenweidegebieden, zo
als in Noord-Holland en Friesland.
Daar klinkt het karakteristieke ge
blaat van de baltsende mannetjes.
Het lijkt sprekend op het geblaat van
een pasgeboren lammetje. Het geluid
wordt niet gemaakt met de snavel,
maar het ontstaat doordat de vogels
de staart en de vleugels in een bepaal
de stand houden tijdens de vlucht,
zodat de wind er tussen door blaast.
Het typische geluid heeft aanleiding
gegeven tot streeknamen als weer-
lam of hemelgeitje.
Hoewel watersnippen graag op kale
slikbodem foerageren gebeurt dat zel
den of nooit buitendijks. Wel kun
nen watersnippen een enkele keer op
het-schor verblijven. In de inlagen en
karrenvelden en in weidegebieden
als de Prunje en de Scherpenissepol-
der zijn snippen buiten de broedtijd
het hele jaar algemeen. Met hun lan
ge snavel sporen zij bodemdieren op;
vooral allerlei wormen, maar verder
ook slakken, insecten en zaden van
biezen et cetera.
In de winter kom je soms een dubbel
ganger van de watersnip tegen, het
bokje.
Die naam heeft misschien wel te ma
ken met het feit dat deze snip vol
strekt geen geluid maakt. Het bokje
is.kleiner en meer gedrongen dan de
watersnip en bovendien heeft hij een
veel kortere snavel. Hij komt schaars
voor in gemaaide riet en biezenvel
den, waar de begroeiing voor de wa
tersnip wat te hoog is. De eerste bok
jes arriveren rond deze tijd van het
jaar in onze omgeving, terwijl de wa
tersnippen al ettelijke maanden hier
verblijven. Een mooie uitdaging voor
de herfstvakantie om beide soorten
eens op te sporen om ze met elkaar
te vergelijken.
WOEI
De mooie boerderij
■Veldzicht' wordt
door de familie de
Visser in Lepelstraat
bij Vrouwenpolder
goed onderhouden,
foto Gerard
Smallegange
Watersnippen en bokjes hebben
een uitstekende schutkleur
Watersnip tussen oeverbegroeiing
Watersnip in de sneeuw
