BUITEN 3
verhaal van de gewoonten van
vroeger. Erfgoed vol holen, bar
sten en plooien, als bronnen van
leven. Hier floreren mossen en
korstmossen, en knaagdiertjes,
slakjes en kevers. Het vrijwilligers
werk hier lijkt soms onzichtbaar,
maar zou pas zichtbaar opvallen
als het niet werd gedaan.
Zo zijn ook hoogstamboomgaard-
jes met fruit, erfgoed in Zeeland
wat gekoesterd mag worden. Vele
erven hadden vroeger een eigen
boomgaardje, met vaak oude ap
pel-, peren- en pruimenrassen,
die streekspecifiek waren en ner
gens anders voorkwamen. Hoe
mooi dit ook lijkt, er zijn er al ve
le verdwenen. Zo'n boomgaardje
passend in de entourage van gro
te schuren en kippenhok ofbak-
keet is zo kenmerkend in het land
schap van Zeeland. Hoewel bo
men van een jaar of 40 of ouder
zichtbare verhalen vertellen, is
soms de waarde nog onbekend of
ondergewaardeerd. Een boom om
krijgen is vrij eenvoudig gedaan,
dé historie van tientallen of hon
derden jaren is zo met een enkele
bijlslag ongedaan gemaakt. Wat
dan verdwijnt zijn de groene ele
menten, van onschatbare waarde
voor de biodiversiteit en een tradi
tie van fruitrassen en hun gebrui
ken. Kennis over de historie is
aanwezig bij organisaties zoals de
SCEZ. Kunst is te maken dat ook
de eigenaar van zo'n hoogstam-
fruitboomgaardje met die kennis
in aanraking komt en wil gaan
voor het behoud en onderhoud
van oude bomen.
Een unieke belevenis vond ik het
om dit weekend door zo'n boom
gaardje te mogen lopen, de appels
in de hoge boomtoppen te kun
nen plukken en de groeven en kie
ren in de bomen te fotograferen.
Hier in Nieuw- en Sint Joosland
zit het wel goed met het hart voor
de oude bomen, zowel bij de eige
naren als bij de groep vrijwilli
gers eromheen die bereid is mee
te werken aan snoei en pluk van
de appels die komende zaterdag
omgezet zullen worden in sap bij
de mobipers. Een sappers die we
speciaal naar Zeeland vragen om
het fruit van de hoogstammen te
verwerken, omdat niet alle fruit
bewaarbaar is. Oude bomen staan
hier als gerimpelde mannetjes in
de sfeervolle gaard vol groene rijk
dommen, waar schapen en kip
pen gevallen appels delen. Om
oude fruitrassen uit Zeeland te be
houden, hebben we al enkele col
lectieboomgaarden ingericht en
vragen we mensen die vermoe
den dat ze zeldzame rassen heb
ben het aan ons te laten weten.
Pieter Voets in zijn woning die hij al vier jaar aan het opknappen is. Oude elementen zoals de schouw, dwarsbalken en bedstedes blijven behouden.
foto's Lex de Meester
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 2013
Boomgaard in Nieuw- en Sint Joosland. foto's Sylvia Tuinder
Zicht op het gehucht uit zuidelijke richting.
De Boomdijk met aan de linkerkant het huis waar café De Witte Zwaan ooit zat.
