hilt*, jl tl
ff Ia, lliM Uk-
-pdt iwri-
I
I
Ijdu») fydrt.
to-
i
GEZOND 7
jfjifffTBL
later aan ALS, een verschrikkelijke ziekte.
Ik kom uit een ondernemersgezin en mijn
ouders leefden niet echt gezond. Dat ik zo
gezond ging leven, had hier alles mee te
maken: ik wilde er, onbewust, alles aan
doen niet dood te gaan op jonge leeftijd."
Intussen bleef de vraag waarom de een wel
vitaal ouder wordt en de ander niet, hem
ook bezighouden. Maar hoe hij zich ook
suf peinsde, een antwoord vond hij niet.
Zijn eigen levensstijl, supergezond leven,
leek ook geen garantie. Ofschoon hij veel
sportte, kreeg hij steeds meer klachten. 'Ik
kreeg klachten, vanwege mijn fanatieke zo
genaamd gezonde levensstijl. Mijn lichaam
begon te protesteren in de vorm van ontste
kingen, rugklachten, vermoeidheid en
stress. Dit was voor mij een reden om nog
meer mijn best te doen."
'Tot het moment dat ik 's ochtends wakker
werd en totaal geen kracht meer voelde om
nog maar iets te presteren. Daar lag ik 'mis
ter vitality', compleet opgebrand...', schrijft
hij. Sonnevelt: „Op een ochtend stond ik
op en dacht: hoe komt het nou toch dat
mijn cliënten ziek zijn? Maar toen stopte ik
met zoeken naar de oorzaken en draaide de
vraag om. Ik vroeg me af: hoe komt het ei
genlijk dat heel oude mensen gezond blij
ven?" Hij besloot op onderzoek uit te gaan
en oude mensen (85 te interviewen. Dat
leverde boeiende gesprekken op. Intussen
kwam ook internet op en werd het makke
lijker de internationale literatuur over dit
onderwerp te bestuderen.
Hij liet alles wat hij hoorde, zag en las op
zich inwerken, en ontdekte langzaam een
lijn. Er zijn, denkt hij, zes factoren die bepa
lend zijn of iemand vitaal ouder wordt: zin-
Niets van wat deze
mensen mij
vertelden, strookte
met dat wat ik
dacht dat goed was
vol leven, ondersteunende relaties, positief
denken, voldoende herstelmomenten, vol
doende beweging, optimale voeding. Maar
ze hebben niet allemaal een even grote im
pact. Van de zes gebieden uit het vitaliteits-
model vindt Sonnevelt de bezieling het
krachtigste onderdeel. „Je kunt je zelf opti
maal voeden en optimaal bewegen, maar
als je geen zinvolle reden aan je leven kunt
geven, draagt dat allemaal weinig bij. Die
drive, die innerlijke motivatie, dat iets om
voor te leven, hoeft helemaal niets hoogdra
vends te zijn, maar kan iets heel simpels
zijn mits je maar het gevoel hebt 'een steen
tje bij te dragen'.
Tijdens zijn gesprekken viel het hem op
dat vitale ouderen vaak de behoefte had
den iets te leren en een bijdrage wilden le
veren aan de maatschappij. Peter (93) ver
telt in het boek dat zijn drive 'anderen hel
pen' is. Al sinds zijn jeugd komen mensen
bij hem voor advies. 'Ik had er altijd plezier
in om ze vroeger, soms tot diep in de nacht
te helpen met het vinden van antwoorden
waarmee ze weer verder konden. Als ik nu
terugkijk op mijn leven, ben ik altijd ande
ren blijven adviseren. Ik heb veel verschil
lende baantjes gehad, maar mijn mede
mens helpen, staat altijd centraal'.
Op plek twee in de piramide staan sociale
contacten. Een goed sociaal netwerk maakt
je leven makkelijker en je krijgt er energie
door, volgens Sonnevelt. Vriendschap en fa
miliebanden zijn belangrijk. „In niet-weste-
rese culturen is dit iets wat veel meer
leeft", zegt hij. Je leeft daar voor de ander
en zorgt er voor elkaar. Je deelt je emoties,
kunt hulp geven en hulp krijgen. Ik ken
een Iraanse taxichauffeur die in Nederland
woont en zegt: de zwaarste last in mijn le
ven is dat ik niet voor mijn ouders kan zor
gen omdat ik hier woon. Terwijl zij altijd
voor mij hebben gezorgd."
De derde factor is positief denken. Son
nevelt: „Vitale ouderen hebben het vermo
gen te relativeren. Ze blijven niet hangen
in emoties en zijn in staat de draad weer
op te pakken, ook als er dingen heel erg
misgaan. Ze hebben zeker niet minder te
genslagen gehad, maar zijn steeds in staat
geweest deze te doorleven en dan weer
door te leven. Ze hebben zich steeds weten
aan te passen aan de nieuwe situatie."
De belangrijkste, meetbare factor zijn vol
doende herstelmomenten. „Het zit 'm daar
vooral in de 3 R's", zegt Sonnevelt. „Rust,
Reinheid en Regelmaat. Deze mensen heb
ben het leven zo ingericht dat die drie R's
een rol spelen. Ouderen hebben het wat
dat betreft makkelijker gehad dan nieuwe
generaties. Zij zijn opgegroeid in een tijd
waarin er nog vanzelfsprekende rustmo
menten waren, zoals even bidden voor het
eten of zondagsrust. Uit onderzoek blijkt
dat we de afgelopen 20 jaar 1 uur en 20 mi-
nuten minder zfjn gaan slapen. Internet en
kunstmatig licht dragen hier ook aan bij."
Beweging en optimale voeding dragen ook
bij aan of je vitaal oud wordt of niet. Ook
daarmee heeft de moderne mens het niet
makkelijk. „Vroeger moesten mensen fy
siek buffelen, neem havenarbeiders", zegt
Sonnevelt. „Maar we zijn van handarbeid
naar hoofdarbeid gegaan en bewegen veel
minder. Qua voeding at men vroeger klei
nere porties maar ze waren wel rijker aan
voedingsmiddelen, kwamen vaak zo van
het land en werden minder bewerkt."
In De levenscode brengt hij al deze gebieden
in kaart. Middels vragenlijstjes kunnen le
zers in kaart brengen hoe ze er voorstaan
op een van de deelaspecten. En, als ze dat
willen, gaan werken aan verandering. In
het boek staat een zes-wekenplan, met oefe
ningen die je elke dag kunt doen om gelei
delijk aan een vitaler gedragspatroon te ont
wikkelen. Het is een boek wat je samen
door kunt werken met een vrien(in). Zoals
Sonnevelt ergens schrijft: 'Vrienden zijn
vaak de beste psychiaters en ze kosten
niets'. Is er behoefte aan meer begeleiding
dan begeleidt hij lezers via seminars op in
ternet.
Maar eigenlijk heeft hij iets anders voor
ogen: dat jongeren zich openstellen voor
de levenservaring van vitale ouderen. „De
oude generatie die haar levenswijsheid
overdraagt op de jongere. Als mijn boek
hiervoor als katalysator zou kunnen die
nen, zou dat prachtig zijn."
Albert Sonnevelt - De Levenscode, uitgeverij
EduCure, Prijs 19,95 euro.
ns/tief denV.eu
^wsfeunende retatóö
Zinvol leven
DINSDAG 24 SEPTEMBER 2013
Eetgedrag moeder van invloed
op latere gewicht kind
Bij kinderen van vrouwen die tijdens
de zwangerschap en de zoogperiode
veel vet- en suikerrijk voedsel heb
ben gegeten, heeft veel bewegen
minder effect op het op peil houden
van het lichaamsgewicht. Dat conclu
deren Groningse onderzoekers op
grond van onderzoek bij muizen.
Het vette en zoete voedsel tijdens
de zwangerschap en de zoogperiode
leiden tot epigenetische veranderin
gen bij de nakomelingen, waardoor
hun lichaam anders reageert op vet
en suiker, opperen de Groningers.
http://bit.ly/1 SmjgLX
Onverklaarbare buikpijn maakt
kind somber
Kinderen met aanhoudende buikpijn
waarvoor geen lichamelijke verkla
ring gevonden kan worden, lopen
een tot vijfmaal hoger risico dan hun
buikpijnvrije leeftijdgenoten om som
ber te worden en/of last te krijgen
van een angststoornis. Dit conclude
ren Amerikaanse artsen uit gegevens
van 469 kinderen die zij een kleine
10 jaar volgden. Zij benadrukken het
belang van een goede psychosociale
begeleiding van kinderen met onver
klaarde buikklachten.
http://bit.ly/19YFqa5
Onzichtbaar voor muggen met
1-methylpiperzine
Van nature op de menselijke huid
voorkomende chemische stoffen -
met als verzamelnaam J-methylpi-
perzine - verstoren het reukvermo
gen van muggen en maken mensen
daardoor 'onruikbaar' voor muggen,
blijkt uit onderzoek. Smeersels voor
zien van een flinke hoeveelheid van
Handschrift verraadt parkinson.
deze stoffen zouden - mits ze veilig
blijken - effectieve anti-muggen-
crèmes kunnen zijn.
http://bit.ly/1 ayNRtS9
Elektronische sigaret kan helpen
bij stoppen met roken
De elektronische sigaret (met nicoti
ne) gebruiken om te stoppen met ro
ken? In een test onder 657 stoppers
was het overstappen op de e-sigaret
even effectief als het overstappen
op nicotinepleisters, melden onder
zoekers uit Nieuw Zeeland.
http://bit.ly/16exjmx
Handschrift verraadt parkinson
Door iemand zijn naam en een aan
tal adressen te laten schrijven, kun je
zien of hij de ziekte van Parkinson
heeft. Snelheid, pauzes, lettergroot
te en de druk op het papier tijdens
het schrijven, wijken bij mensen met
parkinson af van die bij gezonde
mensen, melden onderzoekers op
grond van vergelijkend onderzoek.
Zij stellen dat op basis hiervan een
test kan worden ontwikkeld om
parkinsonpatienten op te sporen.
http://bit.ly/18Szw61
Bloeddrukmedicijn nuttig voor
Marfanpatiënt
Een veelgebruikt medicijn tegen ho
ge bloeddruk, de ACE-remmer lo-
sartan, vermindert bij mensen met
de ziekte van Marfan de kans dat
hun aorta scheurt, blijkt uit Neder
lands onderzoek. Bij deze ziekte is
de kwaliteit van het bindweefsel on
dermaats. Hierdoor kan de wand van
de aorta (de slagader die uit het hart
ontspringt) de druk van het bloed
niet goed aan. Dit leidt soms tot
scheuren van de aorta.
http://bit.ly/1elDrj3
dankzij vitale ouderen
Albert Sonnevelt
www.albertsonnevelt.nl
zie ook: http://www.youtu-
be.com/watch?v=V3 mxpmaFFD4
reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
Behoefte aan veiligheid en zekerheii
Lichamelijke behoeften
MASLOW VERSUS SONNEVELT
In het boek presenteert Sonnevelt eigenlijk
een soort opvolger van de piramide van -
Maslow (uit 1964). Maslow gaat er vanuit
dat eerst de primaire levensbehoeften be
vredigd moeten zijn, dan de sociale behoef
ten. Uiteindelijk kom je tot 'zelfontplooiing"
(zie plaatje). Sommigen beweren dat de v
'stress' die veel dertigers ervaren hier van
daan komt: in onze westerse maatschappij
sta je al vroeg (zo rond je 30ste) bovenaan
deze piramide en denkt wat nu, is dit alles?
Terwijl je hier vroeger misschien een heel le
ven voor nodig had.
In de piramide die Sonnevelt presenteert be
gint alles met zingeving. Vervolgens komen
ondersteunende relaties, positief denken, re
gelmatige herstelmomenten, voldoende be
weging en optimale voeding. De eerste drie
zijn 'subjectieve factoren', de volgende drie
'objectieve': je kunt ze meten. De piramides
zijn niet helemaal vergelijkbaar want bij
Maslow moet een tree steeds bevredigd
zijn voordat je weer een treetje hoger gaat
Bij de vitaliteitspiramide gaat het meer om
de impact die zo'n tree heeft op het gehele
gevoel van vitaliteit.
OEFENING OM JE DRIVE TE ONTDEKKEN
Hoe kom je erachter welke kant je uit wilt in het leven, zeg maar: wat je bezieling is? Een van
de oefeningen die in het boek staat: nodig je beste vriend(in) uit en spreek af op een ver
trouwde plek. Vervolgens doet een van de twee de ogen dicht en denkt aan een situatie waar
in hij zich heel gelukkig voelt. De ander stelt vragen. Bijvoorbeeld: wie of wat is daar aanwezig
waardoor je geluk ervaart? Welke beelden komen in je op en welke sfeer is er aanwezig? Wel
ke gevoelens spelen een rol? Welke anderen zijn er? Welke gedachten spelen door je hoofd
etc? Je bespreekt de antwoorden met de vriend(in) en zij vertelt wat haar eraan opviel. Op
welk moment werd je echt enthousiast? Dit kan helpen te bepalen welke kant je op wilt in het
leven. Alleen doen met iemand die je 100 procent vertrouwt en goudeerlijk is!
