Film Michiel de Ruyter
onthult 'Oranje' geheim
Uut den tied (1)
CULTUUR 29
samen in Antonia, die in 1995 een
Oscar won voor beste buitenland
se film.
Van Ammelrooy greep de gelegen
heid aan om Decleir omstandig te
bedanken. In Antonia moest zij
een sterfscène spelen, waar ze hui
zenhoog tegenop zag. Decleir be
sefte dat en kwam, hoewel zijn
draaidagen er inmiddels op zaten,
speciaal terug om haar te steunen.
„Hij zei: ik ben er voor jou als je
sterft. Dat is het mooiste wat het
acteren mij ooit heeft gegeven", al
dus Van Ammelrooy.
Decleir waagde zich niet aan een
uitgebreide toespraak, maar zei
'zeer vereerd' te zijn met de prijs.
Tegelijkertijd vermoedde hij dat
Film by the Sea hem hiermee defi
nitief wil overhalen om zitting te
nemen in de jury. Decleir heeft
die uitnodiging tot nu toe steeds
moeten afslaan wegens andere
verplichtingen. „Als ik kan, dan
kom ik graag."
VLISSINGEN - Nederland heeft be
hoefte aan helden. De film Michiel
de Ruyter moet daarin voorzien.
Regisseur Roel Reiné gaf gisteren
tijdens Film by the Sea een flitsen
de toelichting op de plannen voor
deze groots opgezette productie.
„Premier Rutte zal er blij mee
zijn, want het gaat over de 'partici
perende samenleving'. Of 'de
Oranjes' ook enthousiast zullen
zijn, betwijfel ik, gezien het ge
heim dat in deze film onthuld
gaat worden. Geen fictie, een wer
kelijk geheim", liet Reiné weten.
De film moet een beeldportret
bieden van de Gouden Eeuw, van
af de eerste Engelse oorlog tot aan
de dood van De Ruyter
(1653-1678). De admiraal uit Vlis-
singen was bereid zijn ego en zijn
leven op te offeren voor het lands
belang, een ware held dus.
Met deze film, een episch politiek
kostuumdrama, is een budget van
6 miljoen euro gemoeid. De finan
ciering is rond. Producent is Klaas
de Jong en Alex van Galen tekent
voor het scenario. Naast Michiel
de Ruyter zijn belangrijke rollen
weggelegd voor diens vrouw An
na, voor de gebroeders Jan en Cor-
nelis de Witt, Maarten en Corne-
lis Tromp en Prins Charles II van
Engeland. De cast is nog niet be
kend. Reiné: „Over enkele maan
den weten we meer en voor de
rol van Charles zoeken we een ge
renommeerde Engelse acteur. Al
leen in die rol wordt Engels ge
sproken, de overige 95 procent is
Nederlandstalig."
De regisseur is deze dagen druk
in de weer met het scouten van
geschikte locaties voor de opna
men. „De Boulevard in Vlissingen
is te modern. We gaan naar de re
de van Veere en zullen vanuit die
locatie het vroegere Vlissingen di
gitaal realiseren. Verder worden
er opnamen gemaakt in Den
Haag en in Amsterdam, waar we
onder meer Madam Tlissaud en
de tramlijnen uit beeld laten ver
dwijnen. Voor de interieuropna
men maken we gebruik van de Ba
tavia in Lelystad."
De eerste opnamedag voor Michiel
de Ruy ter is op 23 mei 2014. De ver
wachting is dat de film eind janua
ri 2015 uitkomt in de Nederlandse
bioscopen. Distributeur is Univer
sal Pictures en voor verdere ver
spreiding tekent Tros tv-omroep.
Roel Reiné is blij met de opdracht
deze film te maken. Met zijn ken
nis op het gebied van computer
techniek ziet hij kans deze produc
tie binnen het - volgens hem - be
perkte budget van 6 miljoen euro
te realiseren. „Vijf jaar geleden
zou ik het nog niet hebben ge
durfd, maar nu heb ik voldoende
ervaring om die historische zeesla
gen te visualiseren." Reiné ba
seert zich voor de beelden op his
torische schilderijen. Twee histori
sche schepen komen ervoor bij
Texel te liggen met daarom heen
30 moderne fregatten van de Mari
ne. Computeranimatie transfor
meert die hedendaagse vaartui
gen in historische schepen. De re
gisseur werkt hiervoor samen
met Terminal FX uit de Oekraïne,
het bedrijf waar hij al vijf jaar
lang uitstekende resultaten van
ziet bij zijn films. Reiné wil de
film opnemen met 'i7e-eeuws
licht a la Rembrandt', zoals hij
het zelf omschijft. Het enthousias
me waarmee hij gistermiddag de
plannen presenteerde, sloeg di
rect over op belangstellende be
zoekers. Zo bood een vertegen
woordiger van de Stichting Be
houd Hoogaars twee schepen
voor de opnamen aan en kwam
van het MuZeeum in Vlissingen
het aanbod 'De Ruyter-voorwer-
pen' in bruikleen af te staan.
Bij de eerste aflevering van Film
by the Sea in 1999 werd The Deli
very, Reiné's eerste speelfim ver
toond. In 15 jaar is veel gebeurd.
De regisseur vertrok naar Hol
lywood maakte daar een groot
aantal genrefilms met veel spekta
kel. Met de 10.000 vlieguren als re
gisseur zegt hij nu de uitdaging
van Michiel de Ruyter graag aan te
gaan. Gisteravond ging bij FbtS
zijn nieuwste film de western
Dead in Tombstone in première.
Ze bin aollebei uut den
tied. Twï zusters. Waè a
ze bin gebore, bin z'ok
aoltied bluve weune. In
hetzelfde uus, in dezelfde straete
op hetzelfde durp. Meêr dan ne
gentig jaer! Trouw an mekaore, an
ulder voorgeslacht en an God en
gebod: aolles is egeve, aolles is
ekrege, j'ei t'r niks over te zeggen.
Luustert en buugt.
Tine was d'n oudsten en min of
meêr baes. In elk geval minister
van butenlandse zaken, wan de
keêren a zus buten de deure
kwam die ka je op eên and telle.
Tine was ok degene die a uut wer
ken gieng, wan z'ao natuurlijk wé
geërfd van vader (ze sprake het
aoltied uut op z'n groas) en moe
der en laeter ok nog van moe Jao-
ne, mae dat bleek nie voldoende
om rond te kommen in dezen die
ren tied. Zus Mine was om te wer
ken te zwak,. Van geboorte af an
was ze een teer poppetje ewist en
vader ao toen ezeid dat het 't bes
te was da ze ielken dag een stuitje
zou gae ruste. Dat ei ze toet d'r
doad dan ok edae. Ze was meêr
van het geêstelijke leven. A ze Ma
ria en Martha eheêtt'n ao, was zie
ongetwufeld Maria ewist. Vol
vuur konne ze over vader en moe
der vertelle, mae grootvader sloeg
aolle records.
Grootvader ao bovenmeèster
ewist van de schole op 't durp, ie
was een begrip. Die was wies, die
was goed, die was slum en kon
vertelle as gin ander. 'Zus, vertel
jie het mae', zei Tine en dan
goeng Zus een bitje verzitte, keek
ze deur d'r groaten bril (jaeren
vuuftig, noe wee mode) het anwe-
zige gezelschap an en stak van
wal, twint a Tine de koffie op
gieng schienke.
Ze verteld'n nie alleêne wat a ze
zelf beleefd ao mie grootvader,
mae ok wat at 'n verteld oa over
z'n eigen jeugd. Dan were me
vrom toet 1850. Oral history eêt
dat mie een nieuwmodisch
woord. A ze op z'n knieën zat as
meisje en a de kerkklokke gieng
luuë. 'Meisje, wat zei de klokke?'
'Bim, bam, bim, bam, grootvader'.
'Neê meisje, de klokke roept. De
klokke roept 'kom dan, kom dan'.
Of over die keêr da ze dochte da
de waereld zou vergae en de we
derkomst van Christus tegemoet
zagge. Dat bleek het Noorderlicht
te wezen. Je mö nie glööve a dat
niks is. Vee gespreksstof kwam
naè boven a je naè de doomnie of
d'n dokter vroeg.
Nae a Tine uut d'n tied was, brak
'r een zwaere periode an. Zus Mi
ne was te zwak om ok mae wat te
doen en ze rocht volkome afhan
kelijk van derden. Officiële hulp
vond ze niks, gin vremd volk in
uus en zeker nie an je lief. Ze bad
en wier gelukkig dikkels veroard.
A God het nie zelf dee, were het
de buren die a klaer stoenge. Dat
was nog a dikkels.
Een verschrikkelijk moment ao ze
beleefd a ze de huisartsenpost
noadig ehad ao. Toen kam d'r mae
liefst een vrouwelijke dokter. Op
zich gieng dat nog wé, mae daè
was ok nog een vent bie. Dat was
de chauffeur en die kwam ge
woon mee in uus. Dat zou nie ge
ve, mae nae een gesprek zei de
dokter da ze d'r bovenlief most
ontbloate en dat mie die man in
uus. Nae a ze aarzelend het boven
ste knopje los'emaèkt ao, begreep
'n het kennelijk en goeng de gank
op.
De allerleste weken van d'r leven
verbleef ze in het hospice. Ze
kreeg 'r een ongekende verzur-
ging en aolle aandacht. In vrede
kon ze naè zus. Ze ligge nest me-
koare op 't kerk'of Ulder uusje
stae leeg.
Einde van twï zusters, einde van
een tiedperk.
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 2013
juryleden
door Ali Pankow
Roel Reiné met De Ruyter-figurant Hans Koeman, foto Lex de Meester
door Engel Reinhoudt
Reacties: Werrilaan 21, 4453 CA
's-Heerenhoek. E-mail:
cn.zeeuws@zeelandnet.nl. Het
stukje is na een maand na te lezen op
www.zeeuwsezanger.nl
