Special:
KATOEN ISWTIE
de )ndernemer
Havens van Zeeland
Impact
Lobby
Creativiteit
2013
Harm Verbeek: 'Rijkelijk bedeeld met grote infrastructurele projecten.'
Hij kan een kleine glimlach nauwe
lijks onderdrukken. Verbeek weet
wat hij zegt. Natuurlijk kent de omge-
vingsmanager van de Vlaams-Neder
landse Scheldecoinmissie (VNSC) de
Zeeuws-Vlaamse verhoudingen ten
opzichte van de noordelijke Nederlan
den, bestuurlijk Middelburg en Den
Haag in het bijzonder.
Wat hij bedoelt te zeggen is dit:
Zeeuws-Vlaanderen is in het laatste
decennium toch rijkelijk bedeeld met
grote infrastructurele projecten, voor
al onder de verantwoordelijkheid van
het ministerie van infrastructuur en
milieu. En laat dat nou zijn werkge
ver zijn.
Weer dat lachje. Maar het is een vast
stelling, haast hij zich, zonder enige
bijgeur die voor de verkeerde ver
staander uit zo'n zinnetje zou kunnen
opstijgen. Want noem maar op: Wes-
terscheldetunnel. Sluiskiltunnel, ver
dubbeling van Tractaatweg (N62) en
vernieuwing van N61, de dwarsver
bindingen in Zeeuws-Vlaanderen. En
dan straks een nieuwe zeesluis -passa
ge tussen Westerschelde en kanaal
Cïent-Terneuzen.
Al die projecten moeten leiden tot
een vlotte afwikkeling van het ver
keer en een optimale bereikbaarheid
van het industrie- en havengebied in
Temeuzen en de Kanaalzone. Over
land én water. In Bergen op Zoom
-tussen Brussel en Den Haag strategi
sche plaats van vestiging van projec
torganisatie VNSC- tekenen en scha
ven Verbeek en de zijnen aan het ont
werp van die sluis. Planuitwerkingsfa-
se, heet dat in ambtelijk jargon.
Er is nog een lange weg te gaan. Dat
kan ook niet anders, geeft Verbeek
aan. De nieuwe zeesluis stelt hoge ei
sen aan ontwerpers en bouwers. "Het
project heeft een enorme impact op
het gebied", zegt de omgevingsmana
ger. Volgens planning valt in 2015
een definitief besluit over het ont
werp, inclusief wegen en bruggen.
Daarna is het laatste woord aan de
Vlaamse en Nederlandse politiek. In
2017, is de verwachting, kan de aan
leg beginnen. Bouwtijd volgens prog
nose: vier tot vijfjaar.
'Mega-project', zegt Verbeek. Op het
moment dat hij voor het karwei
wordt benaderd, heeft hij niet eens
met zijn ogen hoeven knipperen, ver
telt hij. Retorische vraag: wie zegt er
nee tegen zo'n klus? Harm Verbeek
wijst voor hem aan de muur naar een
artist's impression van de zeesluis.
Een 'bak' van 427 meter lang, 55 me
ter breed en 16 meter diep. Waarmee
de huidige zeesluis (280x40x13,5)
min of meer wordt gedegradeerd tot
niet veel meer dan een wasteiltje.
Het karwei kost dan ook een paar
cent. De aanleg is berekend op 930
miljoen euro, de duurste klus ooit op
Zeeuws-Vlaamse bodem; tel daarbij
op 75 miljoen voor dertig jaar onder
houd. Nederland legt 142 miljoen in,
de Vlamingen betalen de rest. Lo
gisch, legt de omgevingsmanager uit:
de sluis is vooral van belang voor de
toegankelijkheid van de haven van
Gent, zowel voor zeevaart als binnen
vaart.
Even een stukje geschiedenis. Aan
het prestigieuze project gaat jarenlan
ge politieke lobby en overleg vooraf.
Met name vanuit Vlaanderen is de
druk groot, mede onder invloed van
de concurrentie tussen Antwerpen,
Gent en Zeebrugge. Op 19 maart
2012 is het zover: in Temeuzen on
dertekenen minister van Infrastruc
tuur Melanie Schultz (VVD) en haar
Vlaamse collega Hilde Crevits een ak
koord voor de bouw van een nieuwe
zeesluis.
"Gent", legt Verbeek uit, 'wil als ha
ven op wereldschaal blijven meetel
len. In voetbaltermen wil Gent naar
het linkerrijtje van Europese havens.
Gent is een niche-haven. Sterk in
staal, in auto's, ertsen, droge bulk, pa
pier. Maar schepen worden steeds gro
ter. Sluizen dus ook. Als werelds
tandaard, doceert hij, gelden de ma
ten in het Panamakanaal. En daar ko
men nieuwe sluizen, toegankelijk
voor de nieuwste generatie container
schepen. Nieuwe maatvoering in Pa
nama betekent dat andere havens mee
moeten om bij te blijven. Verbeek:
"De zeesluis in Temeuzen maakt het
mogelijk dat schepen tot 160.000 ton
Gent kunnen bereiken."
Niettemin heeft ook Nederland -het
Terneuzense havengebied in het bij
zonder- belang bij een grotere zee
sluis. Extra schutcapaciteit bijvoor
beeld, voor zeevaart én binnenvaart.
Jaarlijks passeren 70.000 schepen het
Terneuzense sluizencomplex. Het
vergt eventjes om die schepen tussen
Schelde en Kanaal te schutten. Er ont
staan wachttijden, congestie in vakjar
gon, voor de binnenvaart met name.
Want die moet aan de grote broers
uit zee voorrang verlenen.
Een belangrijke rol speelt ook de (toe
komstige) aanleg van het kanaal Seine
Nord, dat de vaargebieden
Rijn-Schelde Delta en Seine-Delta
met elkaar verbindt. De route maakt
het voor binnenvaart mogelijk met
grote schepen tussen Rotterdam en
Parijs te varen. Ligt met de huidige
vaarwegen het maximale laadvermo
gen op 600 ton, met Seine Nord
wordt dat 4400 ton. Volgens progno
ses zal de goederenstroom via Sei-
ne-Nord stijgen tot uiteindelijk 30
miljoen ton. Dat betekent dat de
druk op het sluizencomplex in Ter-
KATOEN NATIE LOGIPARK BV
KATOEN NATIE WESTERSCHELDE BV
Savoyaardsweg 1, Haven 101
4542 PM Hoek-Terneuzen
Tel. 0115-466453
OUR PEOPLE MAKE THE DIFFERENCE
Zeesluis Temeuzen:
een mega-project
Na Westerscheldetunnel, kanaal
kruising Sluiskil, verbreding van
N61 en N62, wacht Zeeuws-
Vlaanderen opnieuw een omvang
rijk infrastructureel project. Mits
definitief groen licht van Vlaamse
en Nederlandse politiek, gaat in
2017 de eerste spade de grond in
voor de nieuwe zeesluis in Ter-
neuzen. "Een mega-project",
zegt Harm Verbeek, omgevings
manager van de Vlaamse-Neder-
landse Scheldecommissie. Een in
vestering van een slordige mil
jard euro. De sluis is vooral een
Vlaams (lees Gents) belang, ha
venstad Temeuzen profiteert
eveneens.
Tekst: Peter Oggel
Foto: Mark Neelemans
TERNEUZEN - "Zeeuws-Vlaande
ren", valt Harm Verbeek maar gelijk
met de deur in huis, "mag best wel
trots zijn op de belangstelling uit Den
Haag. Een bijzondere regio."
neuzen als 'voordeur van Parijs' even
eens zal stijgen.
Van de ontwerpers vergt het project
creativiteit én vindingrijkheid. De
nieuwe zeesluis komt binnen het be
staande sluizencomplex in Temeu
zen. Krap aan is dat, duidt Verbeek
op de kaart. De huidige oostsluis (bin
nenvaart) blijft intact, de nieuwe zee
sluis vervangt de westsluis (zeevaart)
en de toekomst van de middensluis is
nog ongewis. Verbeek sluit niet uit
dat de middensluis uiteindelijk intact
blijft, ook een belangrijke wens van
de schippersvereniging Schuttevaer.
Daarmee kunnen wachttijden -ook
als gevolg van spuien via de sluizen
van overtollig oppervlaktewater uit
Vlaanderen via het- voorkomen wor
den.
Blijft dat voor de nieuwe sluis kanto
ren, bedrijfsgebouwen en woningen
moeten wijken. Onderhandelingen
daarover lopen inmiddels. De wegver
binding over de sluizen vraagt passen
en meten, de keuze voor de sluisbrug
gen eveneens. "Voor het project
moet er grond bij en er moet grond
af. De ruimte is beperkt", zegt Ver
beek.
De sluis kan in 2021 klaar zijn. Met
de bouw zal in de toekomst ook het
kanaal Gent - Temeuzen aangepast
moeten worden. De klus zal naar een
grote internationale bouwonderne
ming of een combinatie daarvan
gaan. BAM, Heijmans, Dredging In
ternational bijvoorbeeld. De verwach
ting is dat ook regionale bedrijven
kunnen profiteren.
