BUITEN 5
edere Zeeuw zou een keer Kassei moeten bezoeken.
Niet het Duitse Kassei, maar het Franse. Dat laatste is
eeuwenlang een Vlaams stadje geweest - te vergelijken
met Sluis. Strategisch gelegen, net als Sluis. Niet aan het
water, maar op een hoge heuvel. Op korte afstand van el
kaar liggen in het mooie, licht glooiende zuid-Vlaamse
land vier steile heuvels: de Kemmelberg, de Rode Berg, de
Kattenberg (Mont des Cats) en de Kassei berg. Niet meer
dan 150 meter hoog, maar steil om te beklimmen (rond
vijftien procent). De Kemmelberg en de Rode Berg liggen
in België, vlak bij leper, en de Kattenberg en de Kassei-
berg zijn, dankzij een bliksemsnelle veroveringstocht
rond 1670, deel van Frankrijk. Kassei is strategisch gele
gen: uitzicht naar het vlakke noorden en westen, en het
ligt als vestingstad bovenop de berg. De Romeinen ge
bruikten deze berg ook al als strategisch kruis- en uit-
zichtspunt. Kassei was eeuwenlang een belangrijke
Vlaamse vesting- en provinciehoofdstad (een Kasselrij op
z'n Vlaams). De laatste honderd jaar was het een vergeten
stadje in een uithoek van Frankrijk. Wij kwamen er altijd
al graag. Prachtig gebouwd, oude Zuid-Nederlandse glo
rie, onaangetast, behalve door de tijd. Helaas is het de laat
ste jaren ontdekt door hordes toeristen. Dus wordt het
ook onherstelbaar mooi gerestaureerd en de rust van de
oude vestingstad verdwijnt nu snel. Waarom dit verhaal
over dit stadje, dat de Fransen nuffig Cassèl noemen? Om
dat Dominicus Vandamme ervandaan komt, die ge
trouwd was met Sophie 't Kindt. Die Vandamme heeft
veel invloed gehad en veel ingepolderd in West-Zeeuws-
Vlaanderen. De Austerlitzpolder, de Sophiapolder en de
Diomedepolder (benevens een polder die nu in België
ligt) zijn door hem ingedijkt en drooggemalen.
Dominicus Vandamme was uit een geslacht dat oorspron
kelijk bij Brugge woonde. Vader Vandamme was arts in
Kassei en werd dus Frans onderdaan. Zijn zoon Do(mini-
cus) was volstrekt onhandelbaar, agressief en allergisch
voor elk gezag. Niet te handhaven op enige school. Ten
einde raad stuurden zijn ouders hem op 15-jarige leeftijd
naar Parijs voor een militaire opleiding. Toen viel alles op
z'n plaats. Daar konden zijn agressiviteit en gewelddadig
heid gekanaliseerd worden. Bovendien bleek hij uiterst in
telligent - bijna geniaal - en behept met groot strategisch
inzicht. Op z'n 23e was hij al generaal en vocht in
Zuid-Nederland en veroverde zelfs voor de Fransen Sluis
en Zeeuws-Vlaanderen. Hij was even bekwaam als gehaat
en gewelddadig, en liet zijn troepen onbeperkt plunde
ren. Zijn grote glorie kwam bij de slag van Austerlitz. Na
poleon stond tegenover een grote overmacht van geallieer
den en had weinig kans. Vandamme met zijn woeste cava
lerie bracht uitkomst. In een ongekend dappere charge
met Vandamme voorop splitste hij het vijandelijke kamp
en hield dat ook uit elkaar, zodat Napoleon eerst het ene
deel kon verslaan en daarna het andere. Op slag was Van
damme beroemd in heel Europa. Hij werd door zijn kei
zer vorstelijk beloond: in de hoge adelstand verheven, hij
kreeg veel geld, een kasteel en heel veel grond. Waaron
der een residentie in Cadzand met veel (nog in te polde
ren) schorren. En zodoende zijn de eerder genoemde pol
ders vanaf 1805 ontstaan. Genoemd naar zijn grote zege,
naar zijn vrouw en naar z'n zoon Diomède. Die was ge
noemd naar de held en het voorbeeld van zijn vader. Dio-
medes was één van de grootste Griekse helden uit de Tro
jaanse oorlog. Zijn devies was: 'Niet praten maar vechten'.
Hij vocht zowel tegen mensen als tegen Griekse goden en
was voor niemand bang. Net als Vandamme die zelfs de
tsaar van Rusland op ongekende wijze de huid volschold,
terwijl hij (Vandamme) krijgsgevangene was in Moskou.
Aan zijn Zeeuws-Vlaamse polders hechtte hij veel waar
de; hij liet er een paviljoen/zomerwoning voor zichzelf
bouwen en verbleef daar vaak.
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 2013
door Gerard Smallegange
Onderzoek naar de levensgemeenschap in de getijdenpoeltjes om te kijken hoe die zich ontwikkelt, foto's Chiel Jacobusse
Littorina obtusata
Keverslak
Japans bessenwier.
