fi/nettika
oad&hak
'dejoff1
Ac/ueJt/n
Al jaren is er kritiek
op seks en geweld
in videogames.
Toch blijven die
games komen.
De makers van Grand Theft
Auto liggen om de haverklap
onder vuur. Maar de gamema-
kers slaan in hun games terug
naar de Amerikaanse samenle
ving. De GTA-spellen zijn in
middels berucht om de in de
games aanwezige commercials
die de VS zelf behoorlijk op de
hak nemen. Zo zweefden er de
afgelopen dagen al wat voor
proefjes van satire rond op het
internet. De uiterst rechtse tak
van de Republikeinse partij
wordt daarin geparodieerd en
de draak wordt gestoken met de
stoere-mannen-marketing rond
energierepen, die vooral wor
den gegeten door rondbuikige
vijftigers. Een hoogtepunt in sati
re ging ten koste van de de toen
malige senator Hillary Clinton.
Zij leverde forse kritiek op GTA
III, wat leidde tot een onderzoek
onder de naam Hot Coffee. In
GTA IV nam producent Rockstar
wraak. In het spel komt het Vrij
heidsbeeld voor, maar wie in
zoomt ziet dat het gezicht ver
dacht veel op dat van Clinton
lijkt. En het beeld heeft geen
toorts in haar hand, maar een kop
dampend hete koffie.
expliciet geweld en seks. Maar een
game verbieden is ingewikkeld.
Het debat heeft niet geleid tot min
der geweld in de games: van de
1.813 games die in 2012 in Europa
een beoordeling kregen, kreeg de
helft een sticker met een gebalde
vuist: geweld. Dat geweld kan ver
schillen van onrealistische, knok
kende monsters in kinderspelle
tjes tot aan levensechte slachtpar
tijen in 18-plus-games.
„Ik heb niet het idee dat er minder
gewelddadige games komen om
dat er aandacht is voor excessief ge
weld. Wel wordt het aanbod van
games breder. Er zijn meer vrouwe
lijke ontwerpers wat invloed heeft
op het verhaal in de game. Games
zijn echter steeds realistischer,
waardoor het geweld ook realisti
scher is", zegt biopsycholoog Mar-
tine Delfos, gespecialiseerd in ga
mes.
Seks en geweld in games zijn vaak
onderzocht. De meeste onderzoe
kers zeggen dat het invloed kan
hebben op (jonge) gamers, sommi
ge zeggen van niet. Directeur
Wim Bekkers van het NICAM dat
de leeftijdsstempels geeft aan
films en games: „GTA heeft niet
voor niets een 18-plus-rating. Dat
is dus géén game voor kinderen,
dat kunnen we niet vaak genoeg
benadrukken."
Waarom willen we überhaupt ge
welddadige games spelen? „Interes
sante vraag. Ik constateer dat het
een onderdeel is van het menselijk
leven."
paard gegaan met boosheid over
het expliciete geweld en seks in de
game. Maar ook met vreugde van
fervente gamers over de steeds rea
listischer ogende figuren, bewegin
gen en omgeving. Wie de trailers
bekijkt, ziet een spel zó waarheids
getrouw dat het lijkt of je in de ga
me staat. Dat geldt ook voor de mo
menten waarop je mensen omver
rijdt, neerschiet of op een andere
manier om zeep helpt. Van de ex
pliciete seksscènes met prostituees
zijn nog geen screenshots te zien.
GTA is altijd al omstreden ge
weest. In 2005 was het Hillary
Clinton die ten strijde trok tegen
GTA ('Een spel dat mensen aanzet
seks te hebben met prostituees en
ze daarna te vermoorden'). Eind
augustus was er stampij over een
8-jarige jongen die in Amerika di
rect na het spelen van GTA 4 een
geweer pakte en zijn oma van ach
teren in haar hoofd schoot. De ma
ker van het spel, Rockstar, wijst ie
der verband van de hand: „Een ver
band leggen met entertainment,
een theorie die al vaak ontkracht
is, doet geen recht aan de echte
problemen die hier spelen."
GTA is niet uniek, er zijn spellen
die nog veel bloediger zijn. Het is
een discussie die al zo oud is als de
computergame: waarom zit er zo
veel geweld in games en heeft dat
geweld invloed op de gamer?
Er klonken de afgelopen jaren wel
waarschuwingen. Er staan nu leef
tijdscategorieën op games en, net
als bij films, waarschuwingen voor
Op YouTübe staat een
filmpje: een jongen
heeft zijn computer
gefilmd terwijl hij
Grand Theft Auto 4
speelt. Hij levert er ook commen
taar bij. De jongen, zo te horen een
tiener, Iaat zijn personage in de ga
me naar een man bij een bushalte
lopen en slaat die met een honkbal
knuppel volledig aan gort. De jon
gen roept daarbij: 'Sterf!' En even la
ter: 'Die is dood!' Volgens het nogal
realistische beeld op zijn computer
scherm zou dat laatste goed kun
nen kloppen.
Als hij met zijn avatar verder door
het spel loopt roept hij: 'Ik wil ie
mand aanranden, jonguh!' Om
even later terug te komen in de
echte wereld. 'Oh, half tien, dan
moet ik even mijn schatje
whats-appen'.
Dinsdag gaat met deel 5 de nieuw
ste versie van Grand Theft Auto in
de verkoop. Naar verluidt 's we
relds duurste game ooit. Zeker een
van de populairste. Tot nu toe zijn
alle voorgaande afleveringen ge-
4 SEPTEMBER 2013
