Lamonkriel
CONSUMENT 23
KOOPWAAR
Wouter Klootwijk
Niet eerder zo iets
lekkers gegeten.
En mooi. Zo mooi
niet eerder ge
zien. Het wordt
ook uitgesproken als lomon-
kriel maar lamonkriel is gang
baar. Heerlijk. Warm, maar ook
koud. Je eet het onderweg zo
uit je binnenzak. En je hebt
aan één lamonkriel voor een
hele dag genoeg.
Maar het moet even gaan over
nieuws uit Londen, vorige
maand, dat eigenlijk uit Maas
tricht kwam, maar dat u, lezer,
mogelijk ontgaan is door het
mooie zomerweer en de vakantie.
In het kort. Een geleerde aan de
universiteit van Maastricht sneed
een stukje uit een dier en liet het
buiten het dier om groeien. Hij
kweekte dierlijke cellen, dierlijk
eiwit zonder dat er verder nog die
ren aan te pas kwamen. Toen hij
er een schip vol van had, voer hij
naar Londen en gaf er beroemde
culinairen een hap van op een
broodje. De wereldpers was erbij
en keek ernaar. De dagen erna
was het een tumult van jewelste
in kranten en op tv en op het in
ternet. Het wordt niks, zei de een,
vlees zonder beest. Het is de toe
komst, zei de ander.
Eerste en Tweede Kamerleden
van de Dierpartij bemoeiden zich
er ook mee. Voor beestloos vlees?
Nee tegen. Misschien speelt hier
mee dat ze al tevreden zijn met
propjes vlees, vis en kip die een fa
milielid van de Dierpartij maakt
van sojabonen, tarwemeel en kip-
peneierenstruif. Vegetarisch vlees
als het ware. Vooral erg lelijk. Le
lijker dan vies, dat wel.
Wie nieuw voedsel probeert te
maken, komt uiteindelijk nooit
verder dan een bleke prop die in
de koekenpan bruin moet kleu
ren. Omdat we geen schol genoeg
eten liet het visproductschap een
ontwerpbureau in Twente iets
nieuws verzinnen. Met schol. Het
werd een prop. De scholburger. In
Scheveningen broeden vissers ge
zamenlijk op net zoiets maar dan
van schar. De hamburger is de
maat, de norm van voer voor
zwervers langs de weg. Alles wat
je van iets anders dan gemalen
koe wil maken, moet in er in elk
geval op lijken. Maar kijk nou
toch eens naar een aubergine.
Lijkt op niks anders dan een au
bergine. En als je er schijven van
op een hete grill legt, kun je er
een opwindend patroon in
schroeien en gaat het zo lekker
ruiken in huis dat de visite subiet
wil blijven eten. Met wat rijst er
bij, man, wat een maal en duvel
maar op, vegetarische slager, met
je dure gedrochtjes. Trouwens,
een Spaanse chef spuit aubergi
nes in met dropwater. Dat is ande
re koek, sojapulpenier!
Terug naar Londen. Heel veel geld
gaat in het onderzoek. Vet geld
kostte ook de presentatie aan de
internationale pers. De presenta
tie van wat? Daar is hij weer: het
propje. De ongetwijfeld razend
knappe geleerden hebben van
beestloos vlees niets anders we
ten te bakken dan een suffe ham
burger. Geen weergaloos lekker,
nooit eerder vertoond voedsel.
Omdat niemand ooit lamonkriel
proefde en betoverd werd. Pas
dan weet je wat je maken moet
voor de mensen. Iets lekkers wat
er nog niet was. Waar vind je la
monkriel? Nergens. Het bestaat
niet, maar het zal eens tijd wor
den, Maastricht!
De vakantie zit er op, een
nieuw schooljaar begint. Wat
stop je in de lunchtrommel van
je kind?
Het is een dilemma voor veel
ouders. De groep kinderen
die overblijft, is explosief
gegroeid. Er blijven meer
kinderen over dan er naar
huis gaan om te lunchen.
Een schoolcarrière duurt
twaalf tot veertien jaar, dat zijn behoorlijk
wat lunches, pauzes en... verleidingen.
Op de basisschool, waar tussenschoolse op
vang zich veelal beperkt tot het scheppen
van een plek om te eten en te ontspannen,
verbazen begeleiders zich over de inhoud
van trommeltjes. Er zijn ouders die het
goed doen, maar helaas ook genoeg die
mierzoete drankjes, schoolkoeken, gevulde
koeken, chips en o ja, ook nog een kleffe
witte boterham met chocopasta meegeven.
Dat moet beter, gezonder en voordeliger
kunnen, vindt onder andere chef-kok René
Ameling, die in een pilot op twee Amster
damse basisscholen kinderen probeerde te
verleiden tot een gezonder eetpatroon.
„Een gezonde keuze zou de makkelijkste
keuze moeten zijn. Kinderen die gezond le
ren eten, nemen dat een heel leven mee."
Dat is ook het idee van Doris Voss, direc
teur van Tijd voor Eten, een stichting die
werkt aan bewustwording van goede voe
ding op school. Voss ziet het dilemma
groeien als het kind ouder en zich steeds
bewuster wordt van het gedrag van kinde
ren om zich heen. „Zolang kinderen niet
gestimuleerd worden water te drinken,
mag je niet verbaasd zijn dat ze andere keu
zes maken. Hoe moet je als ouder uitleg
gen dat cola uit de automaat op school niet
sportief is, terwijl je ze wel jaren chocolade
melk en Fristi meegaf? Ik vind het ook erg
dat je als ouder eigenlijk alleen staat, de
overheid moet met beter beleid komen. Je
kunt je best doen het lunchtrommeltje ver
antwoord en leuk te vullen, de illusie dat
een kind het daar bij houdt, kan bij gebrek
aan regie overboord."
Dat betekent niet dat elke ouder zich zo
maar gewonnen moet geven. Praat op
school hoe daar met de lunch wordt omge
gaan. Stimuleren TSO-medewerkers een ge
zonde keuze, is het wellicht mogelijk fruit
of misschien een pan soep als extra te ser
veren? Begin zelf met het goede voorbeeld,
kies bewust voor gezonde varianten en
geef je kind zo veel mogelijk verse, onbe
werkte producten mee. „Alles wat verpakt
is of waar al een papiertje omheen zit, kun
je overslaan", tipt Doris Voss. „Geef je kind
gewoon water mee en een trommeltje met
producten waar het wél iets aan heeft."
Voss doelt daarbij op onbewerkte vezelrij
ke producten, eiwitten, onverzadigde vet
ten en goede koolhydraten. Zo wordt het
lichaam voorzien van langdurige energie.
Het Voedingscentrum adviseert bruin-
brood, tomaten, sinaasappelsap, eieren,
melk en halvarine. Op de site van het cen
trum staan simpele suggesties voor een ge
zond trommeltje.
LEUKER EN VOORDELIGER
Lunch 1
Lunch 2
Voor wie denkt:
mijn kind doet dit niet...
MAANDAG 9 SEPTEMBER 2013
Een lunch
die ze lusten
door Sandra van Maanen
illustratie Ronald Visser
Meer tips: www.voedingscentrum.nl
reageren?
consument@depersdienst.nl
Varieer, stop niet elke dag hetzelfde in die
trommel
Zorg dat alles vers en puur is en er goed uit
ziet. Met een gerimpelde mandarijn, een
melige appel of oud brood ga je het niet ma
ken.
Verstop plakjes groenten en fruit. Versier
de boterham met plakjes banaan, komkom
mer, appel.
Pasta over? Zonder saus is het een heerlijke
lunch, morgen. Met wat stukjes groente of
fruit, een hardgekookt ei of gerookte kip bij
voorbeeld.
Vervang brood een keer door een volkoren
pannenkoek met banaan of ander fruit. Een
andere leuke variant is een tortilla met sla,
roomkaas en wat zalm. Eieren zijn vullend
en bevatten eiwitten om lichaam en herse
nen goed te laten functioneren. Hardge
kookt of gebakken en afgekoeld en op
smaak gemaakt met kruiden en specerijen
een fijne surprise in de lunchtrommel.
Twee sneetjes volkorenbrood dun
besmeerd met halvarine en belegd
met een omelet en reepjes paprika.
Erbij: een beker karnemelk.
Twee sneetjes volkorenbrood dun
besmeerd met halvarine, beleggen
met geraspte wortel, plakjes augurk
en een plak ham of jong belegen
30+kaas. Erbij: een trosje druiven
en een beker halfvolle melk.
Op de middelbare school heb je als
ouder nog minder grip op het
(eet)gedrag van je kind. Toch blij
ven veel ouders geloven dat het
van huis meegenomen lunchpakket-
je ook werkelijk genuttigd wordt.
Helaas, de praktijk is anders.
VWO-scholiere Anne zette een film
pje op YouTube. Ze verbaasde zich
over het aanbod van haar schoolkan
tine, de verleidingen van fout eten
en het gemak waarmee medeleerlin
gen zich daarop storten. Eigenlijk
mag je respect hebben voor kinde
ren die wel durven te kiezen voor
gezond. Google: 'vette bek op
school'.
