De Afvalligen
De Bijbel
van Baster
Zes verhalen uit
Zondig in Zee
land hebben nu
geleid tot zes
korte films. Dat
ging echter niet
vanzelf.
In opdracht van onderwijsin
stelling Scalda maakte Vincent
van den Ouden De Afvalligen,
een speelfilm over enkele mensen
die zich onttrekken aan een door
sociale media gedomineerde sa
menleving, waarin niemand zich
zelf meer kan zijn doordat ieders
gedachten zijn samengesmolten.
„De film is ontstaan uit ergernis
die ik zelf ervaar en die ik pontifi
caal heb uitvergroot", zegt Van
den Ouden. „Het is niet zo dat ik
sociale media niets vind - ik ge
bruik Facebook om de film te pro
moten - maar het gaat mij om het
gebruik ervan: in hoeverre sta je
erbij stil wat je allemaal op inter
net zet en wat ermee gebeurt?"
De film, die ruim twintig minu
ten duurt, kent een open einde.
„Dat hen ik bewust gedaan. Vaak
wordt het de kijker zo makkelijk
gemaakt. Ik wil juist dat mensen
zelf gaan nadenken en even stil
staan bij hun eigen gedrag. Zo
kan er ook een dialoog over het
onderwerp op gang komen."
Bijna niemand weet meer
wie Job Baster (1711-1775)
was. Ook in Zierikzee niet
waar hij jarenlang huisarts is ge
weest en waar nu nog in het Ha
venpark een bescheiden beeldje
van hem staat. En dat terwijl hij
de eerste was die het Zeeuwse on
derwaterleven heeft beschreven
in zijn tweedelige boek Natuur
kundige Uitspanningen, een soort
bijbel voor wetenschappers.
Filmmaakster Jeanette Parramore
is in haar documentaire De Bijbel
van Baster op zoek gegaan naar de
vraag 'Waarom raakte Baster in
de vergetelheid?' De film heeft
twee verhaallijnen: De onderzoe
ken en de bevindingen van Baster
en een dialoog tussen de twee we
tenschappers Peter van Bragt en
Floris Bennema over de waarde
van Basters bevindingen in de
huidige tijd. Zitten dezelfde insec
ten nu nog in de Oosterschelde?
Het was, welbe
schouwd, een on
mogelijk project.
Zeeuwse filmma
kers konden een
plan indienen voor de verfil
ming van een van de bijdragen
in de verhalenbundel Zondig in
Zeeland, die vorig jaar tijdens
Film by the Sea werd gepresen
teerd. Een jury koos zeven win
naars, die hun plan mochten uit
voeren. Al snel bleek dat het
budget, zo'n 3000 euro per film,
beduidend minder groot was
dan voorgespiegeld.
Dat er zaterdag 14 september
toch zes korte films in première
gaan, mag dan ook een klein
wonder heten. Paul en Menno
de Nooijer, de zevende winnaar,
haakten snel af, maar de andere
zes hebben doorgezet, ook al
hadden ze bijna allemaal mo
menten waarop ze de handdoek
in de ring wilden gooien. Uitein
delijk wilde echter niemand
voor de andere makers onder
doen.
Jacomien Kodde ging onder de
titel 0800 aan de slag met De
groene poort, het prozadebuut
van Katinka Polderman. Kodde
is vooral bekend van de docu
mentaire Zeeuwse ridders, die in
2010 de publieksprijs won op
Film by the Sea. Voor haar was
het werken met zo'n minimaal
budget wennen. „Je bent dan in
eens afhankelijk van de goodwill
van anderen..Ik vond het bijzon
der om te merken dat er toch
heel veel mensen zijn die din
gen voor je willen doen. Rieks
Soepenberg heeft bijvoorbeeld
al zijn apparatuur beschikbaar
gesteld."
„Gezien het budget heb ik het
bewust heel klein gehouden",
zegt Fifi Visser, die - in Tot de
dood ons scheidt - Asbestose van
Peter de Jonge verfilmde. „Ik
ben altijd uitgegaan van de om
standigheden en heb nooit gro
ter gedacht dan twee mensen in
een kamer, werken met eigen
spullen en alles in één dag opne
men. Dat'is gelukt."
Voor anderen lag dat lastiger.
Wietske de Klerk, bijvoorbeeld,
had Parre van Theo Raats geko
zen, over een man die per zeil
boot zijn leven ontvlucht. „Dan
zit je al meteen met een enorm
logistiek probleem: hoe kom je
aan zo'n boot?" In haar geval
schoot Stichting Behoud Hoog
aars te hulp.
Gijs Haak wilde Met de muziek
mee (gebaseerd op Vloekbeesten
van fohan Everaers) ook klein
houden. „Ik had een heel een
voudig scenariootje, maar dat is
in de loop der tijd toch flink uit
gegroeid. Zo wilde ik het aanvan
kelijk zonder fanfare doen, maar
die is er toch ingekomen."
Voor Joël Duinkerke (Roes van
de jeugd) was het vooral een wor-
Première: zo 15/9 16.00 uur, zaal 7.
Ook te zien op PZC-dag (za 21/9):
9.30 en 13.00 uur, zaal 4.
Première: zo 15/9, 13.30 uur, zaal 5.
Ook te zien op PZC-dag (za 21/9):
12.30 uur zaal 7,16.45 uur zaal 4.
Zondige film opent
Bram Kwekkeboom en Marina Duvekot in Tot de dood ons scheidt van Fifi Visser. Edo Douma in Barre van Wietske de Klerk.
Joost Koning in Roes van de jeugd van Joël Duinkerke.
door Rolf Bosboom
Speling van het licht (Naftalie Vader Matthijs Meulblok)
