fS
Een jaar na de verkiezingen worstelen
debutanten in de Tweede Kamer met
heikele dossiers, fractiediscipline en
het politieke handwerk. Sommigen ha
ken af, anderen ploeteren voort. Stilzit
ten als je geschoren wordt, is de les.
6 SPECTRUM
- i'
- f f
(i
actueel
mént
v - --r -
-v
et grote passen
loodst de
PvdA-woord-
voerder het
nieuwe Kamer
lid Marith Re
bel door de
gangen van de Tweede Kamer, weg
van lastige vragen. Als een volleerd
lijfwacht wijkt hij geen seconde van
haar zij. „We zijn onderweg naar een
afspraak", wimpelt hij wachtende
journalisten af. Ook een dag later is
het deze week beëdigde Kamerlid niet
beschikbaar. „Ze wil zich eerst richten
op het debat dat zij morgen heeft",
luidt het excuus ditmaal.
De PvdA is zuinig op de nieuwkomer.
Begrijpelijk, want struikelblokken lig
gen op de loer. Rebel, vorige week nog
gewoon huisarts in Haarlem, ver
vangt de met enig tromgeroffel ver
trokken Myrthe Hilkens, die het bin
nen een jaar na haar entree in het par
lement alweer voor gezien hield. Hil
kens' idealen kwamen in botsing met
de wijze waarop ze politiek moest be
drijven, liet ze weten. Pijnlijk voor
PvdA-leider Diederik Samsom - voor
al omdat een paar maanden eerder
ook al een andere debutant, Désirée
Bonis, om vergelijkbare redenen het
veld ruimde.
Dus liever even geen ingewikkelde
vragen aan Marith Rebel over haar
standpunt ten aanzien van de aan
schaf van de peperdure JSF, over de
strafbaarstelling van illegalen of over
andere voor de PvdA gevoelige onder
werpen. Een uitglijer is zo gemaakt.
Mocht ze onverhoeds een uitspraak
doen die recht ingaat tegen de lijn van
de fractie ('ik zie illegalen in mijn
huisartsenpraktijk als patiënten en
niet als criminelen', om maar iets te
noemen), zijn de poppen aan het dan
sen. Dan zien Samsom en de zijnen
de krantenkoppen al weer voor zich.
Volksvertegenwoordiger is een prach
tig vak, eervol ook, zeggen zij die het
geweest zijn. Maar het eerste jaar is
vooral: buffelen, valkuilen vermijden
en het hoofd boven water houden. En
ook: de mores van de fractie leren ken
nen. Oud-Kamerlid Wim van de
Camp, nu Europarlementariër voor
het CDA in Brussel, spreekt uit erva
ring. Hij begeleidde jarenlang nieuw
komers in zijn fractie. „De aard en het
type werk worden onderschat", zegt
hij. „Veel kandidaten realiseren zich
onvoldoende wat het werk precies in
houdt. Ze komen binnen met grote
ambities en idealen. Maar als je er een
maal zit, ben je slechts een kleine
schakel in een heel groot geheel."
Voor sommigen een afhaakmoment.
„Bonis was ambassadeur in Damas
cus, eerst verantwoordelijke in Syrië,
en dan kom je hier in een fractie van
38 mensen, ergens onderaan de pikor
de. Dan hoefje niet te verwachten dat
de minister van Buitenlandse Zaken
meteen aan jou komt vragen wat je
van het Midden-Oosten vindt."
Van de Camp hield zijn 'leerlingen' al
tijd voor: weet waar je aan begint. Het
is eervol, zeker. Maar de realiteit is: al
gemene overlegjes, lobbyen voor mo
ties, stapels dossiers. Veel werk met
minimale ondersteuning. „Ik heb hier
wethouders of gedeputeerden zien
rondlopen met een blik van: waar is
mijn dienstauto. Als Kamerlid moet je
het allemaal zelf doen, je moet je ei
gen kopje soep uit de kantine halen."
Veel debutanten hebben ervaring in
de politiek, als raadslid of wethouder.
Maar dat geldt niet voor iedereen.
Voor hen zijn de vele cursussen die de
Kamer zelf aanbiedt om wegwijs te
worden een must. Bij de meeste frac
ties komen zij daarna eerst een half
jaar onder de hoede van een mentor.
Maar het kan en moet beter, vindt
PvdA-partijvoorzitter Hans Spekman.
Het
politieke
handwerk is
een beetje
als dansen.
Sommigen,
zullen het
nooit leren
urn T- - m
Hij wil vooral dat nieuwe fractiegeno
ten ideologisch beter beslagen ten ijs
komen. „Al onze volksvertegenwoordi
gers moeten weten waar we vandaan
komen. Ik ga dat aanscherpen; ik vind
dat echt heel belangrijk. Ze moeten
een herkenbaar verhaal kunnen neer
zetten. Ideologische scholing is nood
zakelijk. Toen ik voorzitter was van de
selectiecommissie, zag ik dat de ken
nis over sociaal-democratie te weinig
aanwezig was. Je moet het in je heb
ben. Zeggen dat je voor het homohu
welijk bent, is iets anders dan begrij
pen waar die gedachte vandaan
komt." Spekman kwam in de Kamer
na een carrière in de Utrechtse ge
meentepolitiek. Hét struikelblok vol
gens hem is dat parlementariërs on
der een vergrootglas liggen. „Vergelijk
het met profvoetballers. Ieder akkefie
tje wordt uitgelicht. Normale mecha
nismen krijgen meer gewicht, dan ga
je wellicht vreemd doen."
Henk Krol (soPlus) stemde in met
een forse eigen bijdrage voor vermo
gende ouderen en gehandicapten die
in verpleeghuizen wonen. Pas toen de
gevolgen duidelijk waren, probeerde
hij dat schielijk terug te draaien.
CDA'er Peter Oskam, sinds septem
ber 2012 in de Kamer, kan ook meepra
ten over bedrijfsongelukjes. 'CDA'er
blundert in vragenuur' was zo'n akke
fietje eind mei. De oud-rechter uitte
in het wekelijkse vragenuur zijn zor
gen over shishalounges in Den Haag
en Rotterdam. 'In deze lounges', waar
schuwde hij, 'wordt de schadelijke
drug shisha gebruikt'. Oskam vergiste
zich: hij verwarde de ongezonde en ge
vaarlijke drug sisa (zonder h's) met de
tamelijk onschuldige waterpijp.
Twitter en nieuwssites doken er met
een bovenop. De CDA'er ervoer voor
het eerst hoe snel een 'misstap' op het
Binnenhof nieuws wordt. Onhandig
heid van een beginnend Kamerlid, be
aamt hij nu met een zuur glimlachje.
„Jammer dat het daar nog steeds over
gaat." De oud-scheidsrechter uit het
betaald voetbal begrijpt achteraf wel
wat hij fout deed: hij luisterde niet
toen staatssecretaris Fred Teeven hem
in het debat corrigeerde, en ook zijn
'tegenaanval' op Twitter was ongeluk
kig gekozen. „Ik had me koest moeten
houden. Stilzitten als je geschoren
4
JU"
w. mL
•C'i
v - T
V V
door Sandra Donker en Niels Klaassen
CDA-Kamerlid
Ger Koopmans
