I
I
I
Lilian Janse, de eerste SGP-politica, hoopt later
de boeken in te gaan als de vrouw die de
Vlissingse politiek zijn normbesef teruggaf. En
nog met een lach ook. „SGP'ers hebben echt wel
humor."
2 SPECTRUM
De telefoon gaat.
'Tingelingeling,
wie is er aan de
lijn', zingen vrolij
ke kinderstemme
tjes. 'Tingelinge
ling, wie zou dat
zijn!'. Lilian Janse - felgekleurde sport
schoenen, roze legging met een zwart
rokje eroverheen, wit T-shirt met 'live
for love' erover - veert op, grijpt de te
lefoon. „Goede ringtone. Ik kan hem
altijd vinden!"
Een beleidsmedewerker van de lande
lijke SGP aan de lijn. Eerst natuurlijk
felicitaties ('Dank u wel. Dank u wel').
Daarna belangstellend informeren
naar de reacties. Ontzettend veel, ant
woordt de kersverse lijsttrekker van
de SGP Vlissingen. Nee, ze had het
niet verwacht. „De storm is nu een
beetje geluwd, maar er zit net een me
vrouw van de PZC, dus het is nog niet
helemaal over."
Ze legt neer. „Hij zei nog: als je advies
nodig hebt over omgaan met de me
dia, kan je me altijd bellen." Best las
tig, praten met de pers, heeft ze ont
dekt. De hele tijd oppassen wat je
zegt: daar word je moe van, in je
hoofd.
Twee weken geleden kwam het leven
van Lilian Janse in een stroomversnel
ling. Opeens wisten alle landelijke me
dia Zeeland te vinden. Daar gebeurde
het. Niet in de Randstad, maar in de
provincie begon de omwenteling. De
SGP Vlissingen heeft als eerste een
vrouwelijke volksvertegenwoordiger
in haar gelederen. „Ja, dat is een revo
lutie. Maar ik voel me geen revolutio
nair." Lilian Janse is en blijft, geheel
volgens het gedachtengoed van de
Staatkundig Gereformeerde Partij, al
lereerst vrouw, echtgenote en moe
der.
Van haar vader - vicevoorzitter van de
SGP Vlissingen - kreeg ze de belang
stelling voor lokale politiek mee. „Ik
heb wel eens gezegd dat ik politiek ac-
(t ik zeg wat ik zeggen
moet Of het nu tegen
een vrouw is, of tegen
een man.
tief zou willen zijn, maar dat was bin
nen de SGP niet mogelijk. Dat accep
teerde ik."
Met meer dan gewone belangstelling
volgde ze het slepende proces waar
mee het Clara Wichmann-instituut
probeerde af te dwingen dat ook vrou
wen tot de politieke arena toegelaten
werden. In 2010 was het dan zover: de
Hoge Raad oordeelde dat er een eind
moest komen aan de ongelijke behan
deling van mannen en vrouwen bin
nen de SGP.
Was ze blij? „Nee. Want het werd afge
dwongen. Ik had liever gezien dat er
vanuit de SGP zelf een voorstel was
gekomen over politieke betrokken
heid van vrouwen."
Janse besloot af te wachten hoe alles
zich ontwikkelde. Mijn tijd komt nog
wel, dacht ze; over een jaar of vier,
misschien.
Maar het liep anders.
Op een mooie juni-ochtend zaten Li
lian en haar man Ko in hun Bossen-
burghse doorzonwoning te luisteren
naar Lilians vader, die vertelde over
de zoektocht naar een lijsttrekker
voor de gemeenteraadsverkiezingen
in Vlissingen. „Geen van de zes man
nen die uitgenodigd waren, had inte
resse. Te druk, geen zin, al in de ker
kenraad, allemaal hadden ze zo hun
redenen. Politieke desinteresse, vond
ik het zelf. Ik dacht: het zal toch niet
waar zijn? Het zal toch niet zo zijn dat
de SGP straks niet mee kan doen met
de gemeenteraadsverkiezingen. Zet
mij dan maar op de lijst, zei ik."
Het was even stil rond de eikenhou
ten salontafel. Toen deed Ko zijn
mond open: „Jij bent er wel een type
voor."
Ook haar vader liet even een stilte val
len, voor hij zijn instemming betuig
de. De volgende dag toog hij naar het
bestuur om mee te delen dat zijn
dochter zich kandidaat stelde. „Een
vrouw... Het bestuur realiseerde zich
gelijk de impact. Kort daarna heeft de
voorzitter het tijdens een SGP-reisje
verteld aan de landelijk voorzitter,
Maarten van Leeuwen. Dat was kreu
nen en steunen. Iedereen wist wat
het betekende: media-aandacht, ge
doe in de partij. Aan de andere kant:
die uitspraak van de Hoge Raad lag er.
Dan kun je dit verwachten. Ze had
den alleen niet verwacht dat het zo
snel zou zijn."
Een van haar dochters is ziek thuis.
„Doet je buik nog pijn?", vraagt Lilian
bezorgd. Eén ding staat als een paal
boven water: haar gezin zal niet lijden
onder haar politieke ambities.
Tijdens de afwas, typisch zo'n mo
ment waarop in huize Janse allerlei
onderwerpen de revue passeren, heb
ben ze het even doorgenomen: „Privé
en politiek blijven gescheiden. Dat
wil zeggen dat er altijd aandacht voor
de kinderen is, óf van mij, óf van mijn
man. En ik neem de problemen niet
mee naar huis. Al tijdens het kopje
koffie na afloop van een raadsvergade
ring Iaat ik het van me afglijden. Het
gaat erom dat je je verlies incasseert
en overgaat tot de orde van de dag. Ge
lukkig heb ik een dikke huid en een
gladde rug. En na elke vergadering,
hebben we afgesproken, praten mijn
man en ik thuis even na. Met klassie
ke muziek erbij, dat geeft rust. En een
glaasje fris of wijn. Ja, ik drink wel
eens een wijntje. Een pilsje lust ik
soms ook wel, hoor."
Elke dag om 4 uur gaat de wekker.
Bruine boterham, glas karnemelk
wandelschoenen aan en hup, op de
fiets naar het depot voor de twee kran
tenwijken. „Ik moet nog even flink na
denken of ik er daar niet één van
moet opzeggen, of allebei. Straks zal
ik toch regelmatig laat in bed liggen."
Tweehonderd kranten later, het is in
middels 7 uur, stapt ze de woning in
Bossenburgh weer binnen. Daar is het
spitsuur. De twee oudsten (14 en 15)
maken zich klaar voor school, met de
jongste (10) leest Lilian samen een
stukje uit de Bijbel en uit het Kinder
dagboek. „Dan bidden we. Voor ieder
persoonlijk vragen we om Gods ze
gen. Dm hulp bij school en werk, om
geestelijke verrijking, om weer veilig
thuis te mogen komen."
Om 8.30 uur begint de lijsttrekker
met het huishoudelijke werk, om 12
uur is er een bruine boterham, met
koffie deze keer.
LILIAN JANSE-VAN DER WEELE
Daarna een powernap, tot de kinde
ren uit school komen. Lilian: „We
drinken en praten samen wat en dan
begint de voorbereiding voor het
avondeten. Ik kook graag. Niet vaak
Nederlands, vaak internationaal: medi
terraan, Indisch, heerlijk vind ik dat.
Daarentegen kan ik nog geen knoop
aanzetten. Best ongebruikelijk voor ie
mand uit de gereformeerde hoek."
Om 16.40 uur komt Ko terug van zijn
werk als vlamspuitoperator, om 17.30
uur staat het eten op tafel. Na het ge
bed wordt er gegeten. „En gepraat.
We praten veel. De kinderen blijven
keurig aan tafel tot het dankgebed. Na
de afwas gaan één voor één de kinde
ren naar bed."
Discreet opgeborgen in de eikenhou
ten spekkast staat een televisie. „We
kijken eigenlijk alleen naar het
nieuws, als de jongste naar bed is.
Maar je kunt natuurlijk net zo goed
uitzending gemist kijken."
Als ze nu naar de slager gaat, is ze
twee keer zo lang onderweg. „Ieder
een wil een praatje maken. Geen
punt, ik zie het als onderdeel van
mijn campagne."
Overal staan bossen bloemen met ge
lukswensen, in de tuin bolchrysan-
ten, flessen wijn, op tafel een schoe
nendoos vol fanmail. „Niet alleen van
SGP'ers. Dat vind ik leuk. Ik wil er
voor iedereen zijn. Vlissingen moet
een stad zijn waarop je trots bent. Of
het nu gaat om het uiterlijk van de
stad, of om de bestuurscultuur, of om
het boeken van vooruitgang."
Ze wil in de raadszaal haar principes
niet verloochenen, maar toch de sa
menwerking met andersdenkenden
niet schuwen. „Ik vermoed dat het
een eenmansfractie wordt. Dan zal
het wellicht nodig zijn te polderen, te
zoeken naar overeenkomsten in plaats
van verschillen. Neem de zondags
openstelling. Daar zullen socialis
tische partijen - vanuit de invalshoek
dat werkenden minstens één vaste
dag vrij moeten hebben - wellicht
óók tegen zijn. Hetzelfde geldt voor
de opvang van kwetsbare groepen als
tienermoeders en daklozen. Ander
zijds zullen er zaken zijn waar ik al
leen in sta. Zo vraag ik me af: moeten
bepaalde festivals nou op zondag, met
gemeentelijke subsidie?"
Bovenal wil ze tot een nieuw normbe
sef inspireren. „Als ik in de raad geze
ten had toen Roep zich moest verant
woorden, had ik gezegd: „'Besef je wel
dat jij burgemeester bent van al die
Vlissingers, onder wie zovelen die
hun baan verloren zijn - en dan durf
je dit soort dingen te declareren!
Denk maar eens goed na over het
voorbeeld dat je daarmee geeft.' Een
welgemeend excuus was op zijn
plaats geweest. Maar ik zou hem nooit
wegsturen, want dat kost de gemeen
te alleen maar geld."
EB
Jij bent wel een type
voor de politiek, zei Ko
Lilian Janse-Van der Weele werd op 26
augustus gekozen tot lijsttrekker van
de SGP Vlissingen voor de gemeente
raadsverkiezingen. Zij is daarmee de
eerste vrouw in de geschiedenis van
de SGP die een actieve politieke func
tie krijgt
Lilian Janse werd op 15 februari 1973
geboren in het St. Josephziekenhuis in
Vlissingen.
Na de Smytegeld-mavo in Middelburg
(talen, geschiedenis, economie) volgde
ze de meao (bestuurlijke richting) aan
het Deltacollege in Middelburg.
In 1996 trouwde ze met Ko Janse, met
wie ze drie kinderen kreeg.
