Boerderijen stofferen het landschap
«i
14 BUITEN
1
Bedreigd erfgoed
Als je door de provincie rijdt
dan valt er nog veel te ge
nieten. Naast erfbeplanting
en boerentuin ontdek je soms, on
der architectuur gebouwde, be
drijfsgebouwen die zeer fraaie de
tails bevatten. De boerderijen zijn
veelal gebouwd met een royale
beurs. De eigenaren waren vaak
vermogende mensen die dit in
hun eigendommen tot uiting
brachten. Daar het onderhoud
van de bedrijfsgebouwen het fi
nancieel rendement van hun be
zit onder druk zette, hebben veel
eigenaren in de loop der jaren
hun gebouwen met erf overgedra
gen aan de pachter terwijl ze de
bijbehorende landerijen in bezit
hielden. De voormalige pachters
zijn nu zelf verantwoordelijk voor
het onderhoud van de gebouwen.
In het ene geval leidt dit tot het
wegwerken van achterstallig on
derhoud, in het andere geval be
treft de inspanning het reguliere
onderhoud. Het gebeurt echter
ook dat de gebouwen voor de ge
bruiker niet meer functioneel
zijn, hoewel ze het landschap ver
fraaien. Herbestemmen lukt niet
altijd en dan wordt dit soort ge
bouwen gewoon gesloopt en ver
vangen door nieuwe, functionele
bedrijfsgebouwen. Gelukkig zijn
er ook eigenaren die de cultuur
historische waarde van hun ge
bouwen inzien en daar ook in in
vesteren. Zo weten velen de weg
te vinden bij deskundige bedrij
ven en stichtingen voor advies.
Organisaties, die in deze tijd nog
een financiële bijdrage geven, zijn
zeldzaam maar zeer welkom voor
de eigenaar! Goed advies is zeker
zo waardevol en van belang bij
Het gehucht
Stel nu dat mevrouw Kramer van num
mer negen eerder verhuisd dan dat
haar woning verkocht is. Dan zou Bel-
derts inwoneraantal zomaar vermin
deren met 8,5 procent! Een daling die
menig burgemeester van een grote
stad zorgen zou baren, maar hé, dit is
Beldert. Dat twaalf inwoners en een flinke houtza
gerij heeft binnen de bebording.
De houtzagerij staat op een terrein dat zich uit
strekt over de lengte van het gehucht. Daarnaast:
Beldert, behalve plaatsnaam ook de weg waaraan
de meeste huizen liggen. Niet zo'n denderend uit
zicht aan de voorkant. Maar iedere achtertuin
kijkt uit op Dreischor, waar de Sint Adriaanskerk
en molen Aeolus de skyline tekenen. Ver weg van
welk oprukkend leger van schoorstenen en knip
perlichten dan ook. Sterker nog: Dreischor werd
in 2001 verkozen tot groenste dorp van Europa.
Net buiten Beldert ligt wijnhoeve De Kleine
Schorre. Nog even en de pluk begint.
De ouderwetse trekbel van mevrouw Kramer tin
gelt door haar huis. Ze woont hier nu achttien
jaar met veel plezier, maar wil toch ook wel ver
huizen. Haar huis staat al ruim twee jaar te koop.
„Het zit er dik in dat ik het ga missen als ik een
maal verhuisd ben. Het is er prachtig wonen.
Heerlijk en vrij. Het is geen groot huis maar heel
geriefelijk. Een grote, prachtige tuin. Daar hobby
ik graag. En de rust! Op de weg rijden veel auto's
maar achter hoor je niets en kijk je uit over de pol
ders. Maar ik ben 75 jaar en een iets kleinere tuin,
dat mag." Haar bed and breakfast is pas sinds deze
zomer open, een soort erfenisje uit het verleden:
voordat ze naar Beldert verhuisde woonde ze in
Renesse en had ze een klein pension. „Veel gasten
komen er niet want ik zit aan het eind van de rit.
Alles zit aan het strand. Als daar alles vol is, dan
komen ze deze kant op. Dat kunnen ze wel vin
den, hoor. Iedereen heeft toch z'n tomtom."
Lang geleden was er een haventje bij het gehucht,
Beldert of Bellaert genoemd. Het lag aan het Dijk-
water, dat ontstond tijdens de St. Aagtenvloed
van 1288. Bij hoogwater konden schippers het
landbouwhaventje bereiken en zelfs doorvaren
naar Zierikzee. Nu is het Dijkwater een natuurge
bied waar zich een weg doorheen slingert. Als je
die volgt kom je bij Sirjansland uit. „Het vracht
verkeer zou niet door het Dijkwater mogen rij
den", vindt Harry Meijndert, die in zijn achter
tuin bezig is. „Maar autonavigatie pakt de kortste
route en stuurt je er dwars doorheen. Heel hinder
lijk is het niet, maar ik verbaas me er wel over: het
vrachtverkeer zou er omhéén moeten rijden. Het
is immers natuurgebied."
Meijndert wil zijn liefde voor Beldert wel verkla
ren. Zijn gezin kwam dertien jaar geleden naar
Zeeland, op zoek naar rust en ruimte. „In Rotter
dam was alles hetzelfde. Het was mijn stad niet
meer." En dus togen de Meijnderts naar het zui
den. Hun oog viel op Tholen-stad, maar na drie
jaar trok het gezin daar al weg: „We woonden in
een vinexwijk. Die groeide en groeide, uiteinde
lijk was het net Rotterdam." In Beldert voelen de
Meijnderts zich op hun plaats. Ook de kinderen
van achttien en twintig studeren in Middelburg
en Goes. Ingeburgerd. Ook al heeft het gehucht
geen voorzieningen, ligt de dichtstbijzijnde super
in Nieuwerkerk en is de gemiddelde leeftijd 'rond
de zestig'. Maar, zo stelt Meijndert, „We voelen
ons Zeeuws. Niet in ons praten want als ik vuuve
zeg, val ik door de mand. Dan weten ze: jij bent
niet Zeeuws. Maar hier nog weggaan? Nee. We
hadden hier eerder moeten gaan wonen."
De PZC schetst de komende weken portretten van
Zeeuwse gehuchten en reist daarvoor de hele pro
vincie door. Vandaag in deel 2: Beldert.
V>
door Sylvia Tuinder
Historische schuren, unieke
waterputten en oude bakketen.
Veel cultureel erfgoed in Zeeland
wordt bedreigd. In deze serie laten
we zien wat er dreigt te verdwijnen.
Dakkam Maljaars Vrouwenpolder.
Dreischor
Zuidelijk
Beldert
Hier hadden we eerder
moeten gaan wonen
door Michiel Bouwman
