PZC V I T A A L
66 Ik word actief
geholpen te
denken in de
mogelijkheden
die ik nog wel heb
2 3 COLUMN DE EERSTE SCHOOLDAG
2 3 Zorgkaart wijst patiënt de weg
Het Lievensbergziekenhuis is
een van de ziekenhuizen die
een programma aanbieden
waarbij patiënten tijdens
chemokuren extra bewegen.
Longkankerpatiënt Géraar
Camphens traint iedere week
en voelt zich er sterker door.
Voor Géraar Camphens (56)
kwam de diagnose longkan
ker met uitzaaiingen dit voor
jaar als donderslag bij heldere
hemel. Hij? De sportieve,
niet-rokende, nooit zieke poli
tieman had een longtumor?!
Zowel hij als zijn naasten waren diep ge
schokt.
Het is vijf maanden later en Camphens
heeft vier grote en een kleine chemokuur
achter de rug. Het zijn zware kuren en
toch voelt hij zich een stuk beter dan in
april, toen de diagnose werd gesteld. Dat
wijt hij enerzijds aan het goede nieuws dat
de tumor flink kleiner is geworden dankzij
de chemo's. Maar ook aan het feit dat hij ie
dere week naar het ziekenhuis komt om on
der begeleiding van fysiotherapeute Sanne
Geerts te bewegen.
„Toen ik de diagnose had gehoord en aan
de chemo moest, dacht ik dat dit het enige
was dat ik nog kon doen. Ik werd inactief
en ging op de bank zitten. Dat ik nu aan
het bewegen ben, is een enorme eyeope-
ner, en niet alleen in fysiek opzicht. Ik
word actief geholpen te denken in de moge
lijkheden die ik nog wel heb. Mijn been
spieren die erg waren verslapt, zijn daar
naast weer sterker geworden en ik merk
dat ik, naarmate mijn conditie verbetert,
ook sneller herstel na de chemo's."
Beweging tijdens de behandeling van kan
ker bestaat sinds begin dit jaar in het Lie
vensbergziekenhuis in Bergen op Zoom.
Het programma is mogelijk gemaakt met
giften van weldoeners. Zij betalen de extra
uren die fysiotherapeute Sanne Geerts
maakt om twee groepen patiënten die mid
den in de behandeling zitten, te begelei
den. „Géraar zie ik iedere vrijdag samen
met vijf andere patiënten met kanker. We
gaan dan een vol uur aan de slag in de fit
nesszaal en in de sportruimte, ieder in zijn
eigen tempo en op zijn eigen niveau."
Volgens Geerts zijn deze sessies enorm be
langrijk voor de patiënten. „Iedereen weet
normaal gesproken zo ongeveer wat hij
qua energie op een dag aankan. Daar houd
je onbewust rekening mee. Maar als je
wordt behandeld voor kanker, is dit even
wicht verstoord. Je hoofd wil dan van alles
doen, terwijl je lijf minder aankan dan
voorheen omdat het vermoeid is vanwege
bijvoorbeeld chemotherapie. Soms doe je
dan toch veel te veel, ga je over je grenzen
heen en krijg je daarna een enorme terug
slag. Door dat verstoorde evenwicht zien
we inderdaad mensen inactief worden en
thuis op de bank gaan zitten. Door deze
mensen te stimuleren tot bewegen, vinden
zij een hernieuwde balans."
Behalve behoud van conditie en spier
kracht, zodat je in het dagelijks leven goed
kunt blijven functioneren, is dat een van
de doelen: de patiënt moet leren voelen
wat zijn nieuwe evenwicht is. Bij kankerpa
tiënten die bezig zijn met chemo's kan dit
evenwicht per week verschillen. Het pro
gramma wordt hier per keer, per patiënt op
aangepast. Voor Camphens geeft het zeker
houvast, vertelt hij. Toen hij ziek bleek te
zijn, wilde iedereen hem in eerste instan
tie gaan betuttelen. Ofschoon hij daar hele
maal geen zin in had, wist hij ook niet pre
cies wat hij wél aankon. In de fitnesszaal
leert hij goed naar zijn lijf te luisteren, zo
dat hij nu wel weer weet waar zijn grenzen
liggen en die ook aan kan geven.
De sessies vinden ook plaats in de sport
ruimte, waar in een groepje bijvoorbeeld
balspellen worden gedaan. Het doel: voelen
hoe je je reageert als je door een ander
wordt uitgedaagd en herkennen waar je
grenzen liggen.
Oncologieverpleegkundige José Schelle-
kens probeert patiënten op het belang van
bewegen tijdens de chemotherapie te wij-
zen. Soms is dat lastig, bijvoorbeeld als
mensen voorheen al weinig aan beweging
deden. Ook zijn ze vermoeid van de kuren
en hebben ze daarom geen puf het op te
pakken. „Er is meer bewijs dat mensen die
tijdens hun chemotherapie bewegen min
der last hebben van de bijwerkingen. Bo
vendien reageren cellen door de verhoogde
lichaamstemperatuur beter op de therapie,
is de vermoeidheid minder en functione
ren mensen beter op sociaal-emotioneel ge
bied. Hierdoor gaat de kwaliteit van leven
omhoog en dat willen we bevorderen."
Die 'kwaliteit van leven' zit vaak in kleine
dagelijkse dingen. Voor Camphens bijvoor
beeld in zijn paardenliefhebberij, waarvoor
hij vaak met kruiwagens sjouwde. „Door
mijn ziekte viel deze taak in het dagelijkse
leven weg, heel confronterend. Maar nu
help ik weer mee, als ik voel dat ik ertoe in
staat ben."
Fitness tijdens de chemo
door Moniek Hüsken
Gezond
Géraar Camphens
Fysiotherapeut Sanne Geerts (links), ver
pleegkundige José Schellekens (midden) en
Géraar Camphens. foto Peter van Trijen
reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
