Patronenboek voor
Zeeuwse streekdracht
Winkelleegstand? Durf te slopen!
Beste Mankepoot
Een tv-film over de Oranjes is
in wording met onbekend
materiaal van amateurfilmers.
22 ZEELAND
MIJN BAND MET ORANJE
'Kijk, ze heeft moeite haar rokken omlaag te houden'
donderdag
Wat is dit nu? Eer
lijk waar, hand
op het hart, ik
ben me van
geen kwaad bewust, maar plots
verschijnen er vanuit cyber
land een stuk of twintig foto's
van schaars geklede mevrou
wen op mijn computerscherm.
'Veel geile meiden gevonden in
de buurt van Goes', meldt een
toelichtend tekstje. Ik zie alle
maal mevrouwen die mijn
dochters (wat zeg ik: kleindoch
ters) hadden kunnen zijn. Ze
kijken me met schalkse blik
aan, hun fraai gevormde bipsen
zijn verpakt in slechts een ve
ter en ze dragen een bustehou
der die weinig van hun goed
ontwikkelde boezempartij ver
hult. De mevrouwen beloven
mij veel plezier; als ik mijn
naam, e-mailadres en wacht
woord invoer, opent zich voor
mij een wereld vol ondeugende
geneugten. Dus ja, wat doe je
in zo'n geval? Uit puur profes
sionele nieuwsgierigheid ('ja,
ja, Van Dam, dat zal wel', hoor
ik u denken) tik ik e-mailadres
en wachtwoord in en verberg
me achter de schuilnaam Man
kepoot; ik ben de laatste tijd
wat slecht ter been, vandaar. Ja
wel hoor, een paar minuten la
ter ploft er een berichtje ('Beste
Mankepoot') in mijn digitale
brievenbus, afzender: veel geile
meiden in de buurt van Goes.
Ik hoef slechts een linkje aan te
klikken en dan kan ik het Land
van Belofte betreden. Zal je al
tijd zien: uitgerekend op dat
moment komt mevrouw Van
Dam mijn werkkamertje bin
nen.
„Wat ben jij in hemelsnaam
aan het doen?", vraagt ze stom
verbaasd als ze een blik over
mijn schouder werpt.
„Oh eh... niks bijzonders", zeg
ik, „ik zit een beetje te googe-
len voor een column - over die
SGP-mevrouw Janse en Aletta
Jacobs, of iets in die richting."
Het klinkt waarschijnlijk niet
overtuigend genoeg.
„Dat zal wel", snibt mevrouw
Van Dam. Ze draait zich veront
waardigd om en slaat de deur
van mijn werkvertrek met een
knal dicht. Maar niet voordat ze
resoluut de deleteknop heeft in
gedrukt.
Weg geile meiden in de buurt
van Goes.
Weg column.
Jeanine Dekker, Jolien Sturm, Li
za van der Heijden en Susan Bakx
hopen in 2015 met het patronen-
boek klaar te zijn. Maar dan ligt er
ook wat. Wie een traditionele
Zeeuwse klederdracht zelf wil ma
ken kan in dat boek de patronen
vinden.
Toen ze aan de klus begonnen
moesten ze alles zelf uitvinden.
Er zijn wel gesprekken geweest
met bijvoorbeeld de laatste kleer
maker van mannenkleding of de
enkele jakkennaaister die nog in
leven was. Maar veel kennis bleek
al verloren te zijn gegaan. Verder
moesten de patronen zo weergege
ven worden dat de tegenwoordige
naaisters er mee uit te voeten kun
nen. Uiteindelijk is gekozen voor
het patroonsysteem dat de Ensaid
modevakscholen gebruiken.
Jeanine, (eind)redacteur, kwam
op het idee om de structuur van
een stamboom te hanteren voor
het samenstellen van een com
pleet kostuum uit een bepaalde
streek.
Vraag is er genoeg naar patronen
van Zeeuwse streekdrachten. Dat
merken de vrijwilligers wel die
nu met het patronenboek bezig
zijn. Maar om die allemaal in een
Het zou mooi zijn als
Zeeuwen eens wat vaker
in klederdracht lopen.
MIDDELBURG - Het instituut voor
Beeld en Materiaal zoekt oor
spronkelijk film- en videomateri
aal over de koninklijke familie en
is daarvoor bezig met een rondje
door Nederland. Het maakte giste
ren een tussenstop in de Zeeuwse
bibliotheek in Middelburg.
„Die oude videobanden zijn
kwetsbaar. We willen de banden
van amateurfilmers gebruiken
voor een film die volgend jaar ver
toond wordt en we steken een hel
pende hand toe aan de mensen
die langskomen met het digitalise
ren", zegt Linda Lupgens, produ
cent van Mijn band met Oranje.
„Mooi materiaal moet behouden
blijven om te kunnen laten zien."
Vóór begintijd stonden Wim Kui
per en Hans Fles al klaar om hun
'stomme' films te laten beoorde
len. Wouter Huijser van Beeld en
Geluid: „Zij hebben ook hun smal
films meegenomen (beeldmate
riaal van onder andere 8 mm). En
dat is meestal van goeie kwaliteit,
maar ook duur. Voor de jaren tach
tig werden vaak door dezelfde
mensen films gemaakt; dat waren
de fotografen en de welgestelden,
de mensen die het zich konden
veroorloven."
Daarin kwam in de jaren tachtig
een kentering met onder andere
het VHS-systeem. Filmen werd
toegankelijker, een ontwikkeling
die zich in sneltreinvaart doorzet
met de digitalisering. „We heb
ben al vrij veel oud materiaal in
ons archief, van voor 1980, maar
juist van 1980 tot heden, konden
we nog aanvullingen gebruiken."
Jong materiaal dus, waarmee een
tijdsbeeld met zijn herinneringen
wordt ingekleurd. „Gisteren heb
ben we een film gekregen die tij
dens Koniniginnedag is opgeno
men. Maxima kreeg een schilderij
tje van een meisje aangeboden.
Maar daarna was het meisje haar
moeder kwijt. Maxima neemt
haar mee aan de hand, ze gaan
dus samen op zoek naar haar moe
der. Een prachtig beeld."
Van de Zeeuwse bijdragen valt de
inhuldiging van Juliana buiten de
periode. „Maar het is toch een zin
volle bijdrage voor ons archief, ze
ker met meneer Fles' zijn verhaal
en zijn herinneringen erbij."
Hulp van de Nederlandse bevol
king is nodig om de film over
'Mijn band met Oranje' te kun
nen maken. „En jammer toch als
mooie videobanden zouden ver
gaan en verbleken."
boek te verzamelen is nog wat an
ders. Want de bedoeling is dat
met behulp van het patronenboek
werkelijk alle Zeeuwse kleder
drachten gemaakt kunnen wor
den.
Stilletjes hopen de vrijwilligers
die met het boek bezig zijn dat
het bijdraagt aan een revival van
de belangstelling voor de Zeeuw
se streekdracht. Een belangstel
ling die' verder gaat dan het op
spelden van een Zeeuws knoopje.
Liza van der Heijden: „Het zou
mooi zijn als Zeeuwen net zoals
de Noren op feest- en hoogtijda
gen eens wat vaker in kleder
dracht lopen. Het wordt vaak in
de sfeer van oubolligheid getrok
ken. Maar we koesteren toch ook
onze monumenten." Ook belang
stelling uit andere hoek zou wel
kom zijn, vult Jolien Sturm aan.
Ze denkt aan de modewereld, die
op een eigentijdse manier met de
patronen aan de slag kan.
Een boek zoals dat over Zeeuwse
klederdrachten is niet iets waar je
rijk van wordt. Integendeel, uitge
verij Waanders wilde voor het vo
rige boek anderhalve ton hebben
voor het werd gedrukt. Uiteinde
lijk zijn wel alle 4000 gedrukte
exemplaren verkocht. Ook voor
het patronenboek moeten spon
sors gevonden worden.
Hij was bij de opening van de
Stormvloedkering in oktober
1986, met leerlingen van groep 8
van 'zijn' school Het Baken in Ar-
nemuiden. „Ik filmde met een 8
mm camera, met zo'n dun wit
bandje erin. Duur was dat. Je kon
maar 3 minuten filmen. De film
moest je opsturen en twee weken
later was hij klaar. Dat kostte zo'n
20 gulden. De helikopters kwa
men die dag aan en koningin Bea
trix daalde de trappen af. Ze had
moeite haar rok omlaag te hou
den, want het waaide die dag be
hoorlijk. Prins Willem-Alexander
was erbij. Je zou bijna vergeten
dat hij er zo jongensachtig heeft
uitgezien. Later passeerde de ko
ningin me op 1 meter afstand."
Die boodschap kregen bestuur
ders gisteren mee tijdens een
Zeeuws detailhandelscongres.
Doordat steeds meer mensen onli
ne kopen, staat over tien jaar
124.000 vierkante meter aan win
kelruimte in Zeeland leeg. Dat is
16 procent van het totale winkel
vloeroppervlak in de provincie.
Het speelveld is veranderd, maar
te laat hebben overheden en pro
jectontwikkelaars de bakens ver
zet. Terwijl consumenten meer
en meer in webwinkels neusden,
werd er overal in Zeeland nog
flink winkelruimte bijgebouwd.
De fysieke winkels kregen het ver
volgens moeilijk door de recessie,
omdat de consument de hand op
knip houdt.
De toenemende winkelleegstand
in binnensteden en dorpen baart
zorgen. In 'koploper' Vlissingen
staat 18 procent van het winkel
vloeroppervlak leeg. Ook in klei
ne dorpen is het lastig om win
kels overeind te houden.
Hoe gaan gemeenten er in hun
ruimtelijk beleid mee om? Be
stuurders kijken er nogal eens ver
schillend tegenaan, bleek giste
ren. Volgens de Middelburgse wet
houder Johan Aalbers heeft het
weinig zin in de omliggende dor
pen nog veel te investeren in het
overeind houden van de midden
stand. Op Noord-Beveland ge
beurt juist het omgekeerde. In el
ke kern streeft de gemeente naar
een trekker, waar de overige de
tailhandel zich aan vast kan klam
pen. Dat is op het eiland met 7500
zielen alleen mogelijk omdat er 's
zomers 45.000 toeristen verblij
ven. Zo vraagt elke kern maat
werk. Bestuurders moeten door
pakken als oude winkelgebieden
niet lopen. Het advies is slopen of
herbestemmen. De vier Zeeuwse
steden moeten in elk geval zor
gen voor een goede mix van hore
ca, winkels en evenementen. De
klant komt immers naar de bin
nenstad om te funshoppen, iets te
beleven en lekker te eten. De snel
le aankopen gebeuren al online.
Willem van Dam
Voor meer columns: www.pzc.nl/columns
door René Schrier
KLEVERSKERKE - Over het vorige
boek, het standaardwerk over
Zeeuwse streekdrachten, hebben
ze acht jaar gedaan. Nu zijn ze be
zig aan het tweede boek en het
gaat weer die kant op. Deze keer
wordt het een boek vol patronen
van streekdrachten.
Liza van der Heijden, vrijwilligster
Films houden
Oranje in leven
door Edith Ramakers
1 Wim Kuiper, Middelburg, filmde de opening van de Stormvloedkering.
door Frank Balkenende
MIDDELBURG - Zeeuwse gemeen
ten moeten winkelgebieden met
veel leegstand durven slopen of
een andere bestemming geven.
