O
24 ZEELAND
SLUITING ZESTIG JAAR GELEDEN
\1
Vandaag precies 60 jaar geleden
werd het in 1953 tijdens de
watersnoodramp geslagen gat in de
dijk bij de Schelphoek met een 2,5
kilometer lange caisson-blokkade
om de dijkdoorbraak heen gedicht.
•V*
Het was verreweg het grootste gat
dat het woeste water in 1953 sloeg
in de Schouwse zeedijken. Het gat
bij de Schelphoek was 450 meter
breed en meer dan 30 meter diep.
De sluiting van het gat was, weet oud-hoofdre
dacteur van de PZC Kees van der Maas, een hu
zarenstukje. „Ouwerkerk was het laatste gat,
maar het gat bij de Schelphoek was veel groter.
En toch gaat het bij herdenkingen bijna nooit
over de Schelphoek."
Zestien jaar was Kees van der Maas toen het
werk aan de IJsselmeerpolders werd stilgelegd
en alle beschikbare manschappen richting Zee
land werden gedirigeerd. Op gegeven moment
liep op Schouwen-Duiveland 5000 man rond
om de dijken te dichten. De dijkwerkers wer
den gehuisvest in kampementen. „Ze zaten in
houten barakken", herinnert Van der Maas zich.
Hij werkte destijds enkele maanden bij de
dienst Dijkherstel. „Ik was hulpje bij de dienst
voorlichting. En dat betekende onder meer dat
je met een bootje vol journalisten op pad moest
om ze de situatie met eigen ogen te laten zien."
Om de werkers aan het megaproject op de hoog
te te houden bracht de dienst Dijkherstel een
periodiek contactblad uit waarin nauwgezet ver
slag werd gedaan van de vorderingen. Compleet
met tekeningen, schetsen en kaartjes wordt uit
de doeken gedaan hoe men het enorme gat in
de dijk te lijf wil gaan.
Dat gebeurde in verschillende 'phases'. Op de
kaartjes is mooi te zien hoe zich na de fatale
doorbraak in de Dijke bij de Schelphoek een uit
gebreid geulenstelsel had gevormd. Met spreken
de namen als de Gemene geul in het westelijk
sluitgat en de Klompengeul in het oostelijk
sluitgat. De stroomsnelheid in de geulen was,
zo blijkt uit de beschrijvingen in het contact
blad, stevig. Er moest dan ook met man en
macht gewerkt worden om het natuurgeweld te
bedwingen en daarbij wierp de dienst dijkher
stel alle mogelijke middelen in de strijd. Stort-
steen, zinkstukken, rijshout, riet en klei werden
Het vergeten gat in
de Schelphoek
Serooskerke
ailerheUing^ -r>
nieuwe dijk
pontony s
oude dijken
sa
Op een van de caissons in de Schelphoek is een gedenkplaquette aange
bracht. foto Dirk-Jan Gjeltema
door Piet Kleeman
