De langste
bijenberm
komt in
Rotterdam
'Achteraf gezien werd er té dichtbij geboord'
o Mengsel van water, In het gesteente ontstaan scheuren, die door de
'Shop till you drop' in DUITSLAND
IN HET NIEUWS 3
KRAS NL
DINSDAG 27 AUGUSTUS 2013
LOCATIES PROEFBORINGEN SCHALIEGAS
SCHALIEGAS MOEILIJKER WINBAAR DAN NORMAAL GAS
Boxtel
LMBURG
TEN BOER - Nog voordat de eerste
boor de grond in gaat, slaan voor-
en tegenstanders elkaar al om de
oren met rapporten over het win
nen van schaliegas.
De opwinding en politieke discus
sies van nu staan in schril con
trast met de reacties in 1955, toen
aan de vooravond van de ontdek
king van de gasbel bij Slochteren
ook menig proefboring werd ge
daan in de regio Groningen.
Volgens Eitje van Huis (70) uit
Garmerwolde lag niemand daar
in die tijd wakker van. Twaalf jaar
was hij, toen de Nederlandse
Aardolie Maatschappij (NAM) en
een paar Amerikanen aanklopten
bij het melkveebedrijf van zijn va
der in het nabijgelegen dorp Ten
Boer. Of ze gezien de olieschaars-
te een stukje land mochten huren
voor proefboringen naar olie?
„Van de ene op de andere dag wa
ren ze daar aan het boren. Nie
mand had er problemen mee", al
dus de Groninger. Dat de NAM
bij het erf van de familie Van
Huis op 2700 meter diepte gas
vond - daarmee de oudste gasput
van Groningen - was een toevals
treffer. In enkele weken tijd werd
een boortoren in de achtertuin
van Eitje gebouwd. De boringen
legden het dorp geen windeieren.
De middenstand verdiende aan
de 'kostgangers' die ineens Ten
Boer bevolkten. Eitje zelf hield
flink wat dollars over aan het was
sen van de Amerikaanse sleeën.
„We vonden het vooral allemaal
interessant en spannend. Er stond
niet eens een hek om die proef-
boorlocatie. Je liep er zo naartoe."
Over de mogelijke risico's van het
verder boren in de gasput werd
volgens Van Huis nauwelijks ge
sproken. „Naar de maatstaven van
nu werd er natuurlijk té dicht bij
onze boerderij geboord, maar ook
bij de stad Groningen. Toen dacht
je daar niet aan." Eén keer ging
het niettemin flink mis. Tijdens
We kregen het advies om
onze waardevolle spullen
bij het raam te leggen
een van de boringen spoot een
grote hoeveelheid gas en vloeistof
de omgeving in. Een boerderij in
de buurt kreeg de volle laag. Hui
ze Van Huis ontsnapte aan een
ramp, omdat het gas geen vlam
vatte. „We kregen wel het advies
om onze meest waardevolle spul
len neer te leggen bij het raam
van de kamer die het verst verwij
derd lag van de boortoren. Dat
deed je dan maar."
Van Huis volgt de commotie over
het schaliegas wel. „Maar het is to
taal niet te vergelijken met toen,
ook omdat ze tegenwoordig
schuin boren. In die tijd gingen
ze alleen recht naar beneden. En
later, ja pas later, zijn die proble
men met de aardschokken in Gro
ningen ontstaan."
„Een gigantische lap grond, spe
ciaal aangelegd voor bijen", ver
telt wethouder buitenruimte
Alexandra van Huffelen. Er zijn
in Nederland wel meer gebieden
die ingericht worden met wilde
bloemen voor bijen en andere be
stuivende insecten, maar niet zo
groot en niet in één keer.
Van Huffelen helpt mee met het
verspreiden van het zaaimengsel
langs de kilometerslange weg die
Park Zestienhoven in het noor
den met het centrum verbindt.
De zaden komen van een braaklig
gend terrein in Rotterdam-Noord
waar woningbouw gepland is.
„Dit zijn natuurlijke zaden uit 'ei
gen grond'. Ze zijn dus niet be
handeld met een chemisch goedje
om ze langer houdbaar te maken.
Bijen schijnen daar gevoelig voor
te zijn", zegt Van Huffelen. Ze
helpt de medewerkers van de
stichting Landschapsonderhoud
Rotterdam met het verspreiden
van het zaad van wilde bloemen-
soorten als klaproos, margriet,
brunel en klaver. Het ruikt daar
door naar kamillethee langs de
berm van de drukke weg. Bijen
hebben bescherming nodig, want
ze hebben het zwaar, niet alleen
in Rotterdam. Door bijensterfte
zijn de laatste jaren veel bijenvol
ken verloren gegaan en dat is alar
merend. Niet alleen bloemen,
maar driekwart van het voedsel
wordt bestoven door de bij. De
varroamijt werd als eerste schul
dige aangewezen van de decima-
tie van de bijenvolken de laatste
jaren. Daar kwamen verdachte re
sistente schimmels bij, pestici
den, monocultuur op het platte
land en een combinatie van dat al
les. De wetenschap is er nog niet
over uit. De bijenstand klimt
weer uit het dal. De sterfte is dit
jaar maar 8 procent, berekende de
BHV, de landelijke bijenhouders
vereniging.
DUISBURG
DUSSELDORF
BOEK ONLINE of bel 0900-9697 15
Verguning aangevraagd voor proefboringen
Interesse van bedrijven voor proefboringen
In Nederland heeft een aantal
ondernemingen toestemming
gekregen om proefboringen
uit te voeren naar het winnen
van schaliegas.
Schaliegas is aardgas dat
wordt gewonnen uit het
gesteente 'schalie'. Om
dit gesteente te bereiken
wordt een verticale
boring uitgevoerd
tot in de steenlaag.
Vervolgens wordt de
boring horizontaal
voortgezet.
zand en chemicaliën ingespoten zandkorrels worden opengehouden,
wordt onder hoge
druk in de grond G Gas vloeit via de
geïnjecteerd om scheuren omhoog
leisteenlaag open JÊP**" naar de boorput.
pvang water
Opvang en
afvoer gas
MIDDEN
NEDERLAND
Cementen
wand sluit
grondwater
buiten
Een deel van de
ingespoten vloeistof
blijft in de bodem achter
In de Nederlandse bodem bevinden zich
ook schaliegasvelden waar bedrijven
nog geen intersesse voor hebben.
infographic De Persdienst, ANP I bron Cuadrilla
door Niki van der Naald
Eitje van Huis uit Ten Boer
ROTTERDAM - Vrijwilligers en ge
meentewerkers zijn gisteren begon
nen met het inzaaien van wat de
langste bijenberm van Nederland
moet worden: een strook van bijna
20.000 vierkante meter, van de
rand van de stad richting het cen
trum van Rotterdam.
Hotel met binnenzwembad sauna
Hotel beoordeeld met een 8+
2- t/m 5-daagse autovakantie inclusief ontbijtbuffet
4-sterren hotel in het centrum van Duisburg
met o.a. een bar en een restaurant
ga shoppen in steden zoals Duisburg Düsseldorf
Aankomstdata van 4/9 t/m 30/12
Zie www.kras.nl/50333
2- t/m 5-daagse autovakantie inclusief ontbijtbuffet
4-sterren t\otel op slechts 17 tramminuten van het
centrum, met o.a. een binnenzwembad en sauna
ontdek deze moderne stad aan de Rijn
Aankomstdata: van 4/9 t/m 31/12
Zie www.kras.nl/52025
2- t/m 5-daagse autovakantie inclusief ontbijtbuffet
4-sterren hotel op ca. 5 km van het centrum van de
stad, met o.a. een bar en binnenzwembad
'shop till you drop' in deze winkelstad bij uitstek
Aankomstdata: van 14/9 t/m 30/12
Zie www.kras.nl/51273
waarom zou je meer betalen
cpm
