Speuren naar fraude
Veel overredingskracht
Het aantal boa's
groeit, maar aan een
herkenbaar uniform
en goed imago schort
het nog. De boa
snakt naar erkenning.
8 VERDIEPING
BUITENGEWOON OPSPORINGSAMBTENAAR
Sociaal
rechercheur
Onderwijsboa
Bij het woord 'boa' denkt u
waarschijnlijk eerst aan een
wurgslang, dan aan een uit
bundige verensjaal en tot
slot - héél misschien - aan
de stadswacht die op straat
parkeerbonnen uitdeelt.
Dat is precies het probleem van de buiten
gewoon opsporingsambtenaar.
Niemand ziet wat een boa nog meer doet,
wat hij allemaal mag en hoe hij te herken
nen is. En dat terwijl de boa een steeds be
langrijkere plek in de samenleving krijgt.
Het aantal boa's neemt de laatste jaren rap
toe. In totaal zijn er nu 26.000 boa's actief,
onder meer als parkeercontroleur, boswach
ter, conducteur, leerplichtambtenaar en
sociaal rechercheur. Ze houden zich alle
maal bezig met hun eigen speurtocht naar
strafbare feiten. Vooral de boa op straat
wordt door de komst van de Nationale Poli
tie, die zich minder met overlast bezig
houdt, steeds belangrijker.
„De politie trekt zich terug uit de wijken",
zegt Ronald van Steden, bestuurskundige
en veiligheidsonderzoeker aan de Vrije Uni
versiteit. „Dus zet de gemeente boa's in om
de overlast op straat tegen te gaan."
Sommige experts spreken al van de vor
ming van een 'gemeentepolitie'. Die term
valt bij politieagenten niet goed. Uit een re
cente enquête van onderzoeksbureau Moti-
vaction blijkt dat de meerderheid van de
agenten niét wil dat boa's taken overne
men van de politie.
Het blijft een gevoelig punt. De boa is de af
gelopen jaren steeds professioneler gewor
den. Er wordt meer van ze verwacht en
geëist, zeker qua opleiding. Toch kunnen
ze nog niet tippen aan de jarenlange oplei
ding van politieagenten. „Bij veel poli-
tie-eenheden heerst nog koudwatervrees
„Spijbelende jongeren hebben
vaak meer problemen dan alleen
op school. Als leerplichtambte
naar tref ik van alles aan: ouders
die in vechtscheiding liggen, ver
slavingsproblematiek of finan
ciële moeilijkheden. Kinderen
presteren hierdoor minder op
school en besluiten soms maar he
lemaal weg te blijven. Ze raken so
ciaal geïsoleerd en dan wordt het
steeds lastiger voor ze om weer te
rug naar school te gaan. Ik ben
zelf geen hulpverlener, maar pro
beer zulke gezinnen wel over te
halen om goede hulp te zoeken.
Ik weet waar ze die kunnen vin
den. Daar is soms wel veel overre
dingskracht voor nodig. Er zijn
ook ouders die hun zoon of doch
ter ziek thuis houden, terwijl de
dokter niets kan vinden. Op den
duur vindt het kind het wel gezel
lig zo en de ouder vaak ook. Zo'n
ouder ziet niet in dat het de ont
wikkeling van het kind tegen
werkt Dat leg ik dan uit. Maar als
die boodschap niet wil landen, is
het fijn om als boa een rechtsmid
del achter de hand te hebben. Ik
kan forceren dat er daadwerkelijk
iets gebeurt. Dan maak ik bijvoor
beeld een proces-verbaal op tegen
de ouders en de jongere zelf. De
rechter kan een gezin vervolgens
verplichten hulp te aanvaarden.
Het voelt goed om zo te kunnen
bijdragen aan een oplossing. Wan
neer een kind na verzuim toch
weer naar school gaat, maakt me
dat echt blij. Dat geeft enorm veel
voldoening."
„Op verjaardagsfeestjes vertel ik
niets over mijn beroep. Alleen
m'n beste vrienden weten wat ik
doe. Als sociaal rechercheur beëin
dig je de uitkering van mensen
die ten onrechte in de bijstand zit
ten. Daar maak je geen vrienden
mee. Mijn woonplaats zeg ik daar
om liever niet. Ik ben al eens ach
tervolgd in de auto. Een man van
wie ik de uitkering had gestopt,
zat me op de hielen. Uiteindelijk
ben ik naar het politiebureau gere
den. Toen taaide hij gelukkig af.
Op straat word ik ook wel eens
herkend. Dat loopt soms uit op
een flinke scheldpartij. Deson
danks heb ik lol in m'n werk. De
meeste tips krijgen we anoniem
binnen. Vaak gaat het over men
sen die samenwonen, terwijl ze
voor hun uitkering opgeven dat
ze alleenstaand zijn. Eerst rij ik
langs en noteer ik de kentekens
van de auto's die voor het huis
staan. Daarna zoek ik uit hoeveel
energie en water er wordt ver
bruikt. Ook Facebook en Hyves
zijn ideale bronnen. Een huisbe
zoek is vaak het klapstuk van een
wekenlang durend onderzoek.
Dan confronteer ik de bijstands
ontvanger met mijn bevindingen.
Als we dan ook nog een tweede
tandenborstel in de badkamer vin
den, weet je dat het raak is."
Naam: David Rantong
Leeftijd: 35
Woonplaats: Limburg
Boa in: Kerkrade
door Floor Ligtvoet
en Peter Winterman
Naam: Ellen de Wit
Leeftijd: 44
Woonplaats: Almere
Boa in: Gooi en Vechtstreek
foto Jean-Pierre Jans
foto Luc Lodder
De boa wil niet langer
