Onderzoek
materiaal
Miranda
toegestaan
Geheime dienst die te ver ging, krijgt meer mogelijkheden
BUITENLAND 9
Dat mag echter alleen met als
doel de nationale veiligheid te be
schermen. De informatie uit de
documenten mag niet in een straf
rechtelijk onderzoek worden ge
bruikt. Dat heeft de Britse Hoge
Raad gisteren beslist.
De Britse politie hield de 28-jari-
ge Braziliaan zondag urenlang
vast op de Londense luchthaven
Heathrow op basis van de antiter-
rorismewetgeving. Het Britse mi
nisterie van Binnenlandse Zaken
zei in een verklaring aan de recht
bank dat er 'tienduizenden zeer
geheime documenten' van Miran
da in beslag waren genomen.
De advocaat van Miranda zei dat
het toepassen van de antiterroris-
mewetgeving niet in verhouding
stond met het schenden van Mi
randa's rechten. De inbeslagname
van de documenten was volgens
zijn advocaat in strijd met de vrij
heid van meningsuiting van jour
nalisten.
Miranda's partner, Greenwald,
had 15.000 tot 20.000 documen
ten van de Amerikaanse ex-inlich
tingenmedewerker Edward Snow-
den gebruikt. Snowden onthulde
enkele maanden geleden dat de
Amerikaanse veiligheidsdienst
NSA heimelijk op grote schaal te
lefoon- en internetgegevens verza
melt met het spionageprogramma
PRISM. De NSA kan ongeveer 75
procent van het internetverkeer
in de Verenigde Staten in de ga
ten houden. Dat is meer dan rege
ringsfunctionarissen tot nu toe
hebben gezegd, schreef de krant
The Wall Street Journal deze
week op basis van gesprekken
met medewerkers en oud-mede
werkers van de dienst.
Volgens de autoriteiten zijn
tienduizenden zeer
geheime documenten van
Miranda in beslag genomen
„Heel vaak houdt het slachtoffer
zijn mond dicht, omdat hij bang
is opnieuw te worden gemarteld."
De omstandigheden in gevange
nissen in Brazilië zijn schrijnend.
Voor de ruim 500.000 gevange
nen is voor ongeveer de helft offi
cieel geen plek. Mede daardoor ge
bruikt het gevangenispersoneel
marteling als middel om de disci
pline te handhaven. In een gevan
genis in de staat Espirito Santo,
vlakbij Rio de Janeiro, moesten
ruim vijftig gevangenen geduren
de twee uur naakt op een verhitte
vloer zitten, wat leidde tot ernsti
ge brandwonden.
Zelfs de minister van Justitie, José
Eduardo Cardozo, liet zich eind
vorig jaar ontvallen dat hij liever
dood zou gaan, dan opgenomen
te worden in een gevangenis in
Brazilië; een systeem dat hij om
schreef als middeleeuws zonder
respect voor mensenrechten.
Volgens de Braziliaanse wet is
marteling verboden, met straffen
erop van twee tot acht jaar en
zelfs tot zestien jaar als het slacht
offer overlijdt aan de gevolgen.
Het probleem is echter dat de wet
vaker niet dan wel wordt nage
leefd en de verantwoordelijken
meestal ongestraft blijven. „De da
ders wordt vaak de hand boven
het hoofd gehouden. En als er
geen straf is, blijft de cultuur bin
nen de politie bestaan om van de
ze praktijken gebruik te maken",
zegt Laura Canineu van Human
Rights Watch.
Om de strafvrijstelling tegen te
gaan stelde Braziliaanse president
Dilma begin deze maand een on
afhankelijke commissie in die
marteling door politie en in ge
vangenissen moet inperken. Een
historisch besluit, volgens sommi
ge mensenrechtenorganisaties.
„Brazilië ondertekende in 2007
een international protocol tegen
marteling en sinds die tijd gebeur
de er maar niets. De huidige wet
is een belangrijke stap op weg
naar betere rechten", zegt Lucia
Nader.
„In Brazilië is er, zoals al vaker is
gebleken, een groot verschil tus
sen wat er in een wet staat en hoe
deze wet in praktijk wordt uitge
voerd", plaatst Mauricio Santoro
van Amnesty International een
kanttekening bij het optimisme.
„Natuurlijk kan de commissie
overal binnenkomen, maar de lo
kale autoriteiten zullen proberen
die het werken onmogelijk te ma
ken en er is een grote kans op inti
midatie en bedreigingen. Er is
nog een lange weg te gaan."
In het vervolg mag de geheime
dienst GCSB mailtjes en telefoon
tjes van alle Nieuw-Zeelanders be
kijken. Critici vrezen dat
Nieuw-Zeeland zich laat ringelo
ren door de VS en dat het een poli
tiestaat wordt.
Officieel mocht de geheime
dienst haar eigen burgers tot nu
toe niet bespioneren. Na de arres
tatie van Kim Dotcom bleek dat
de dienst die wet had overtreden.
De Duitse internetondernemer
werd vorig jaar op verzoek van de
Amerikanen opgepakt omdat hij
op grote schaal copyright zou heb
ben geschonden met zijn site Me-
gaupload.com. Dotcom heeft een
verblijfsvergunning voor Nieuw-
Zeeland en zijn telefoon- en inter
netverkeer hadden dan ook niet
mogen worden afgetapt. Nader on
derzoek leerde dat de dienst wel
vaker buiten zijn boekje ging.
In plaats van een tik op de vin
gers te geven, besloot de regering
De geheime dienst krijgt
geen tik op de vingers,
maar de regering breidt de
bevoegdheden juist uit
de bevoegdheden van de dienst
uit te breiden. Onder de nieuwe
bevoegdheden mag de GCSB
Nieuw-Zeelanders volgen om
hulp te bieden aan overheidsin
stanties als politie en binnenland
se veiligheidsdienst. Ook krijgt de
dienst als taak cybersecurity te or
ganiseren voor de overheid en be
langrijke ondernemingen.
Het wetsvoorstel heeft heel wat
losgemaakt. Velen vrezen dat
Nieuw-Zeeland een soort DDR
wordt waar de regering voortdu
rend over de schouders meekijkt.
Hoewel premier John Key verze
kert dat er voldoende waarborgen
zijn om misbruik te voorkomen,
is er veel wantrouwen. Volgens
de Nieuw-Zeelandse advocatenor-
ganisatie is de wet te vaag om
schreven en staat die open voor
meerdere interpretaties. Ook Dot
com reageerde: „De overheid ver
hoogt nu de maximumsnelheid
omdat de geheime dienst een boe
te heeft gekregen voor te hard rij
den."
Een andere zorg is de innige band
met buitenlandse geheime dien
sten. Nieuw-Zeeland, Amerika,
Groot-Brittanië, Australië en Ca
nada werken nauw samen en wis
selen onderling gegevens uit. Hoe-
Velen vrezen dat Nieuw-
Zeeland een soort DDR
wordt waar de regering
voortdurend meekijkt
wel de timing toeval is, hebben re
cente onthullingen over de spio-
nagepraktijken van de Amerikaan
se NSA geleid tot extra wantrou
wen en weerstand. De regering
wil niet zeggen of ze gebruik
maakt van of toegang heeft tot
het internet-spionagesysteem
PRISM van de NSA. Een voorstel
om te voorkomen dat gegevens
van Nieuw-Zeelanders in het bui
tenland worden gebruikt, haalde
het niet.
Hoewel Nieuw-Zeeland geen gro
te terroristische dreiging kent, be
nadrukte premier Key de urgen
tie van ruimere bevoegdheden
voor de geheime dienst. „Als ik
kon vertellen welke dingen ik zo
al hoor, dan was het snel gedaan
met een deel van het protest."
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 2013
LONDEN - De Britse autoriteiten
mogen doorgaan met het onder
zoeken van de documenten van Da
vid Miranda, de partner van The
Guardianjournalist Glenn Green-
wald.
achter de politiedeur
Een massale betoging eerder deze
maand in Rio de Janeiro, waarbij
werd gevraagd om opheldering
over de verdwijning van Amarildo
Souza. foto Nelson Ameida/AFP
door onze correspondent
Robert Portier
SYDNEY - Nieuw-Zeeland heeft een
wet aangenomen waardoor het mo
gelijk wordt om eigen burgers te
bespioneren.