24 BUITEN
Buiten in het nieuw!
HET ZEEUWSE LANDSCHAP
V
Daar lag 'ie op de ruwe stenen. Eén
nietig hoopje ellende. De oogjes toe
geknepen en zo roerloos dat het
leek alsof hij dood was. Toen we na
derden schuifelde hij een beetje on
beholpen het water in, maar hij was
zo uitgeput dat we bang waren dat
hij zou verdrinken. Hoewel het beest
je geen enkel geluid maakte, wisten
we onmiddellijk: dit is een huiler,
een jong zeehondje dat zijn moeder
kwijt is.
Het gebeurde tijdens
mijn dagelijkse vogel-
rondje, bij het schor-
retje van 's-Graven-
polder, tegenover ge
maal Maelstede. Het
was een dag met erg
weinig vogels en daarom tuurde ik
extra ingespannen over het water.
„Daar zwemt een zeehond", riep
mijn vrouw ineens. „Welnee joh, dat
is een paal in het water." Dat bleek
ook zo te zijn, maar juist doordat we
scherper gingen kijken zagen we ver
derop iets zwemmen wat wel dege
lijk een zeehond leek. Vrouwelijke in
tuïtie of toch een onbewuste waarne
ming? Dat zullen we nooit weten,
want het beestje eiste meteen de vol
le aandacht op. Onbeholpen kroop
hij opnieuw de stenen op en daar lag
'ie dan; in de brandende zon...
Bij zo'n vondst is er maar één zinnige
reactie: onmiddellijk de politie bel
len, zodat die de Eerste Hulp bij Zee
honden (EHBZ) inschakelt. Met de te
lefoon van een voorbijganger belde
ik de centrale en daarna werd het
hulptraject in werking gezet. Op de
dijk had zich intussen een groep pas
santen verzameld en terwijl ik naar
huis ging om de auto en de camera
op te halen probeerde één van hen
het zeehondje te vangen. Geen slim
me actie, want als het mislukt kan
zo'n huiler wegvluchten om vervol
gens ergens in de golven, door hon
ger en uitputting een eenzame dood
te sterven. Lukt het wel om zo'n dier
te vangen dan is het risico op een
beet erg groot. En een zeehonden-
beet is geen sinecure, temeer omdat
zo'n dier allerlei virussen en bacteri
ën bij zich kan dragen.
Gelukkig was de redding nabij. Tele
fonisch kwam het bericht dat de
EHBZ onderweg was. „Als het een
beetje meezit is het dier over een
paar uur onderweg naar Pieterbu-
ren", zei ik. Maar dat leverde een mis
prijzend commentaar van een om
stander op: „En dat kan allemaal zo
maar in dit land." De man was duide
lijk not amused over zoveel zorg voor
een dier. Ik had er eigenlijk wel op in
willen gaan, maar de gelegenheid ont
brak, omdat de mannen van de
EHBZ er aan kwamen. In zo'n geval
ben je zomaar niet uitgepraat want
meestal kan je er op wachten dat
'oma die wegkwijnt in het bejaarden
tehuis' of'de politie die nooit op tijd
komt' erbij gehaald wordt. Maar de
kritiek op de zorg voor zeehondjes is
niet moeilijk te weerleggen.
Het is heel dikwijls onze welvaart en
onze zucht naar luxe die dieren als
dit pasgeboren zeehondje in de pro
blemen brengt. Tien tegen één dat
het diertje van zijn moeder geïso
leerd was geraakt door een jachtje
dat aanmeerde of een zeilbootje dat
drooggevallen was op de zandplaat
voor de BieZelingse Ham. Onwetend
en zonder kwade bedoelingen wor
den zeehondjes door onze luxe hob
by's verstoord of zelfs de dood in ge
jaagd. Dezelfde welvaart die dat mo
gelijk maakt stelt ons in staat om - al
thans een deel van - het probleem op
te lossen. Volgens het principe dat
'de vervuiler betaalt', met andere
woorden dat de veroorzaker van een
probleem dat ook - waar het even
kan - zelf weer moet oplossen.
Bij de omstanders was ondertussen
mijn kleinzoon Thijs met zijn ouders
aangeschoven. Het bracht mij in her
innering hoe ik als jongen na school
tijd naar de Westerschelde fietste en
dan volop zeehonden op de zandpla
ten zag liggen. Ruim voordat ik de
schoolbanken achter mij liet waren
de zeehonden door waterverontreini
ging, verstoring en biotoopvernieti
ging, volledig uit Zeeland verdwe
nen. Het zou tientallen jaren duren
voor ze terugkeerden. Maar dankzij
factoren als het verbeteren van de wa
terkwaliteit in de Westerschelde, de
afsluiting van zandplaten in de Oos-
terschelde en de ontwikkeling van de
Voordelta keerden de zeehonden te
rug. Ook het werk van de EHBZ
heeft daar fors aan bijgedragen. Als
de dag van gisteren herinner ik mij
de uitbundige vreugde toen ik voor
het eerst weer een zeehond in de kij
ker kreeg. En inmiddels is een waar
neming van een zeehond in Zeeland
weer gewoon. Gewoon, maar - let
wel - niet vanzelfsprekend. Het ge
vaar voor verdwijnen ligt nog altijd
op de loer.
Wie een jonge zeehond vindt mag la
ter het dier van een naam voorzien.
Ik heb er wat twijfels bij of je een
wild dier wel een individuele naam
moet geven. En toch ga ik maar aan
haken bij de traditie. 'Mijn' zeehond
je moet Thijsje heten. En dat, omdat
ik hoop dat mijn kleinzoon Thijs tot
in lengte van dagen kan genieten van
een gezonde en levensvatbare zee
hondenpopulatie in Zeeland.
t
Buiten
De vakantie is voorbij. Volgende week woensdag
28 augustus verschijnt Buiten met een aantal nieuwe rubrie
ken. We maken een serie portretten van Zeeuwse gehuchten.
En we interviewen mensen die 'verliefd' zijn op wonen en wer
ken in het buitengebied. Heeft u suggesties of wilt u over uw
verknochtheid aan het platteland vertellen, mail
j.vandamme@pzc.nl
We plaatsen ook weer UW FOTO. Het thema van volgende
week is: U en Uw VAKANTIE. Stuur uw foto voor maandag
26 augustus naar buiten@pzc.nl (1 MB, 200 dpi).
Een schuur tussen Ril
land en Waarde; let
op het prachtige lij
nenspel. foto Gerard
Smallegange
De redding van Thijsje
tekst en foto's Chiel Jacobusse
C T I c M T I ft e
Roerloos alsof hij dood was..
