onder aan de koeienscheet
Coupure gaat over
veel meer dan de
Watersnood ramp
zeeland
naz mer
festival
ZEELAND NAZOMER FESTIVAL 9
Het paleis Escorial als setting straalt een
enorme macht uit. Met de koning als on
aantastbaar lijkend middelpunt. Een
mooi contrast met die grootse setting
vormt het vaak intieme spel. Daarin
gaat het om verdriet, jaloezie, de dood
en om onverschilligheid.
„Houd de liefde, geef die kroon weer te
rug", zegt de koning aan het einde van
een spelletje waarbij hij even van rol
wisselt met de nar. Wat betreft de wer
kelijke rolverdeling. Had die ook anders
om kunnen zijn? „Die zou perfect an
dersom kunnen zijn. Maar als je vanaf je
conservatoriumtijd zo graag die koning
uit Escorial eens wil spelen, dan geef je
die rol niet af. Ik heb Dirk Roofthooft ge
vraagd om de nar te spelen omdat ik
graag met Dirk speel", zegt De Pauw.
Aan het einde van het stuk danst de
beul. Dat is een bewuste toevoeging aan
het oorspronkelijke stuk. „Ik heb het ge
voel dat het, in onze wereld, vooral de
beulen zijn die dansen. Zij doen voluit
wat ze graag doen. Dat recht wordt hen
door de macht steeds weer verleend."
Wat vindt De Pauw van de Grote Kerk
in Veere als speelplek voor Escorial?
„Wat dacht u? Er is geen beter kader
denkbaar om dit blijspel op te voeren."
Of de veestapel daarbij als
hoofdschuldige mag worden ge
zien, is uiteraard de vraag. De
professor is er echter heilig van
overtuigd. „Er zijn anderhalf
miljard koeien op aarde! Het
zijn gasfabrieken."
Het is allemaal een opmaat,
slechts het eerste kwartier van
een ruim anderhalf uur duren
de voorstelling, waarvan het
jammer zou zijn om er vooraf
al te veel van prijs te geven.
Wel kan worden verklapt dat
de kinderen (6+) een avontuur
beleven waarbij ze actief wor
den betrokken en een koe ook
van dichtbij bekijken.
De voorstelling, die begin juli
in première ging tijdens het
Over het IJ Festival op het
NDSM-eiland in Amsterdam,
wordt gespeeld door Steven Sta
vast en Saskia Driessen. „De
PeerGrouP wilde iets doen met
het bewustzijn van het broei
kaseffect en dat onderwerp sa
men met kinderen aanpakken",
zegt Saskia Driessen. „De
koeienscheet spreekt daarbij
erg tot de verbeelding, ook van
Fenneke Wekker, de schrijfster
die erbij werd gevraagd, en van
onze regisseur Rogier in 't
Hout. Zo is dat idee gaan
groeien en een voller verhaal ge
worden dan alleen maar droog
over het broeikaseffect."
Project: Scheet is bij uitstek een
vorm van locatietheater. Dat
dwingt de acteurs vaak ook tot
improviseren, tot inspelen op
de situatie en omstandigheden.
„Deze voorstelling biedt geluk
kig ook heel veel vrijheid om
dat te doen", aldus Driessen.
„Als acteur ben je daar altijd
mee bezig", vult Steven Stavast
aan. „Dat is het leuke van thea
ter. De ene voorstelling doe je
iets zus en dan denk je: dat ga
ik de volgende keer zo doen. El
ke voorstelling is anders, zeker
bij locatietheater."
Ze zijn al zestig jaar slachtoffer van de Waters
noodramp. Zij verloor destijds haar dochtertje
en hij nam een beslissing die hem zijn leven
lang zou blijven achtervolgen. In het toneel
stuk Coupure van Heieen Verburg ontmoeten deze man
en vrouw elkaar na al die jaren.
Tijdens het Zeeland Nazomerfestival 2002 werd Coupure
als locatievoorstelling gespeeld in de polder van Zonne-
maire onder regie van Guido Wevers. Dit jaar, rond de
60-jarige herdenking van de Ramp, werd het stuk herno
men. Met dezelfde spelers: Bram Kwekkeboom en Mar
lies Hamelynck, maar met een andere regisseur: Stefan
Perceval. Met respect voor de versie van tien jaar gele
den gaf hij het stuk een bredere betekenis. Wat er ge-
beurde op 1 februari 1953 blijft wel het historisch referen
tiepunt, maar in deze theaterversie gaat Coupure over
veel meer dan de Watersnoodramp.
„Het stuk is universeler geworden. Het gaat nu veel
meer over lijden en vergeven en over mededogen. Het
verhaal is meer naar de huidige beleving van een ramp
gehaald. Dat vind ik heel prettig. Na dat naar binnen ge
richte lijden, treedt het nu veel meer naar buiten", con
stateert Bram Kwekkeboom. „Het stuk is met de tijd
meegegroeid, terwijl er op zich niet veel aan de tekst is
veranderd. Dat bewijst dat het een schitterend stuk is",
zegt Marlies Hamelynck. Zij erkent dat ze even moest
wennen aan de nieuwe regieaanpak. „Het is op zich heel
leuk met een nieuwe regisseur naar hetzelfde stuk te kij
ken, maar ik merkte dat ik best eigenwijs was. Ik was
erg gewend aan die eerste versie."
Stefan Perceval moest inderdaad ervaren dat beide spe
lers Coupure al die jaren met zich mee hadden gedragen.
„Ik vind het daarom enorm knap dat zij zich toch zo vol
ledig aan mijn regiehandjes hebben overgegeven."
Kwekkeboom en Hamelynck maakten de Ramp beiden
mee als kind in Zeeland. Zonder persoonlijke tragiek,
maar de impact beseften ze op latere leeftijd extra goed.
„Het is heerlijk om Coupure weer te mogen spelen tij
dens dit festival en ik ben nu al een beetje bedroefd dat
het daarna weer lange tijd niet zal gebeuren", zegt Ha
melynck. „Mijn grote wens is dat dit net als een soort
standbeeld een blijvend stuk wordt, dat om de zoveel
jaar bij een herdenking weer opgevoerd wordt. Dan
doen wij het over tien jaar nog een keer. Als Marlies en
ik tachtig zijn", aldus Kwekkeboom.
di 27 aug t/m zat 7 sept
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 2013
I Scène uit muziek
theatervoorstelling
Escorial met Josse
De Pauw (links) als
de koning en Dirk
Roofthooft als de
nar.
foto Koen Broos
Escorial, Nederlandse première maandag 2
september, Grote Kerk, Veere. Aanvang;
20.30 uur. Daarna te zien t/m 6 septem
ber. Voor speeldagen, tijden en meer infor
matie zie pagina 11.
Project: Scheet, zaterdag 31 au
gustus, woensdag 4 en zaterdag
7 september, Abdijplein, Middel
burg. Aanvang: 15.00 (m.u.v. wo.
4/9) en 19.00 uur. Prijs: 5,-.
door Ali Pankow
Coupure, vrijdag 30 augustus t/m zondag 1 september en
dinsdag 3 t/m zaterdag 7 september, vertrek vanaf Abdij
plein, Middelburg 18.45 uur. Prijs: 17,50 (CJP/65+ 15).
Marlies Hamelynck en Bram Kwekkeboom in de voorstel
ling Coupure, foto Lex de Meester
